اسکایپ، راهی برای ایجاد ارتباط میان آمریکایی‌ها و فلسطینی‌ها

ناور دیاب، دختر نوجوان ۱۶ ساله اهل غزه، با هیجان و تند تند درباره جان سالم به در بردنش از سه جنگ با اسراییل، تا علاقه شدیدش به آموختن ویولن‌ سل، حرف می‌زند.

ما در اتاق نشیمن خانه‌شان در شهر غزه نشسته‌ایم و سعی می‌کنیم ساز درهم شکسته‌ای را که برای او بسیار کوچک است و سیم‌های کهنه‌اش پاره شده، کوک کنیم.

فضا در هم ریخته است و در حالی‌که خانواده برای برگزاری مراسم افطار دور هم جمع شده‌اند، ناور مشتاق است تا از طریق اسکایپ برای یک مهمان آمریکایی ساز بزند.

این دیدار اسکایپی بخشی از برنامه‌ای است که کمیته جوانان غزه ترتیب داده است. کمیته جوانان غزه یک گروه حامی حقوق بشر که به مردم آمریکا فرصت می‌دهد با مردم غزه که به دلیل محاصره ۱۲ ساله اسرائیل نمی‌توانند از این باریکه خارج شوند، «ملاقات» کنند.

ماه رمضان امسال، کمیته جوانان غزه، ۱۲ جلسه اسکایپی برای مراسم افطار ترتیب داده است تا خانواده‌های ساکن یکی از غیرقابل دسترس‌ترین مکان‌های کره زمین بتوانند با آمریکایی‌هایی از ویسکانسین تا تگزاس معاشرت کنند.

در این جلسات، دانش آموختگان الکترونیک، کارآفرینان، مربیان شنا، کمدین‌ها و زنان خیاط فلسطینی، با سازندگان نرم افزار، مسئولان نهادهای تعامل مدنی دانشجویی، دانشگاهیان آمریکایی هم صحبت‌ شده‌اند. در این میان، ناور با میچل ۲۱ ساله،  دانشجوی تاريخ يهود از دالاس، به گفت‌و‌گو نشسته است.

ناور می‌گوید: «می‌خواهم به میچل نشان دهم که ما جنگجو و تروریست نیستیم». وقتی ویولن سلش کوک می‌شود و سیم بالایی ساز به درستی صدا می‌دهد، ناور از شادمانی جیغ می‌کشد.

ناور علاقه شدیدی به یادگیری ویولن سل دارد، اما چون در غزه معلم نیست، امیدوار است میچل به او کمک کند.

نوار غزه یک باریکه ۴۰ کیلومتری با یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر جمعیت است که بیش از نیمی از آن‌ها زیر خطر فقر زندگی می‌کنند.  در این میان خانواده دیاب در مقایسه با اکثریت مردم این خطه، وضع بهتری دارند.

ویولن سل را یک گروه طرفدار حقوق بشر پس از اخذ اجازه از اسرائیلی‌ها به خانواده دیاب داده است. اسرائیلی‌ها اغلب به بهانه امکان استفاده تندروها از قطعات برای ساخت اسلحه، از واردات کالا به نوار غزه خودداری می‌کنند، اما ویولن سل کاملاً بی‌خطر و البته بی‌استفاده است. آخرین معلم ویولن سل در غزه، یک زن رومانیایی بود کهسال پیش آنجا را ترک کرد. ناور مشتاقانه قطعه‌ای را برای مهمان اسکایپی‌اش اجرا می‌کند.

برگزاری مراسم اسکایپی در ماه رمضان، ایده یک فعال حوزه صلح ۳۷ ساله به نام رامی امان است. او کمیته جوانان غزه را با هدف ایجاد پل ارتباطی میان غزه  با جهان از طریق اینترنت و امکانات اندکی که در غزه وجود دارد، سال ۲۰۱۰  تأسیس کرد.

امان به ایندیپندنت می‌گوید امسال تصمیم گرفته بر آمریکا تمرکز کند، زیرا نگران است سیاست‌های دونالد ترامپ، که اغلب ضد فلسطینی تلقی می‌شود، ذهنیت آمریکایی‌ها نسبت به غیرنظامیان فلسطینی را خراب کند.

پس از آن که ترامپ شهر مورد اختلاف اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل شناخت، به نوعی  مفهوم آواره فلسطینی را زیر سئوال برد و تمام پرداخت‌ها به آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل متحد، که شریان زندگی برای هزاران خانواده در غزه است را قطع کرد. این امر خشم مردم غزه را برانگیخت.

در ماه گذشته، امان همچنین غیرنظامیان غزه را با ساکنان کرانه غربی نیز مرتبط کرده است. هدف او از این کار غلبه بر مجادله سیاسی شدیدی است که بین نهادهای سیاسی رقیب و حاکم بر این دو سرزمین فلسطینی در جریان است.

کمیته جوانان غزه همچنین در تلاش است تا با برقراری دیدارهای منظم اسکایپی میان شهروندان غزه و اسرائیل، شکاف میان ساکنان دو سوی حصار مرزی را از میان بردارد.

امان توضیح می‌دهد: «به گمان ما تنها راه این است که مردم با هم حرف بزنند و یکدیگر را بشناسند. اکثر ما می‌خواهیم به جوانان بیاموزیم بدون خشونت با جهان ارتباط برقرار کنند».

اران هیمن، سازنده نرم افزار که ساکن نیوجرسی است، اخیراً از طریق یکی از جلسات اسکایپ در ماه رمضان، با گروهی از دانشجویان الکتر‌ونیک ساکن غزه ملاقات کرد. او پیشنهاد کرده است یک برنامه آموزش همراه با حقوق را برای جوانان فلسطینی در غزه آغاز کند. امان می گوید ۲۰ دانشجوی برگزیده ماهانه ۵۵۰ دلار حقوق خواهند گرفت و برنامه ریزی کامپیوتری را خواهند آموخت.

در منزل خانواده دیاب و در جریان دیدارهای اسکایپی، ناور نقش مترجم را برای پدر و مادرش دارد. او که هرگز پایش را از غزه بیرون نگذاشته، انگلیسی را با لهجه آمریکایی صحبت می‌کند.

ناور در این دیدار اسکایپی برای میچل ویولن سل می‌نواز- عکس از بل ترو (ایندیپندنت انگلیسی)

مادر ناور، وسام یاسین ۴۳ ساله، خبرنگار تلویزیون و پدرش نبال دیاب ۴۶ ساله، کمدین است.  می‌گویند که دلشان می‌خواهد با تاسیس یک تئاتر، به جوانان گرفتار و غم‌زده غزه کمک کنند.

هرسه مشتاق هستند با میچل، دانشجوی تاریخ در کالج «بارد» در نیویورک ملاقات کنند و او را با زندگی واقعی در غزه آشنا کنند.

در حالی که خانواده در حال خوردن شیرینی خانگی هستند، میچل روی صفحه کامپیوتر ظاهر می‌شود.او  می‌گوید مهم‌ترین بخش برنامه آغاز گفت و شنود بین دو جامعه‌ای است که همواره آموخته‌اند که نباید به همدیگر اعتماد کنند.

او بعداً به ایندیپندنت می‌گوید: «من یک آمریکائی یهودی هستم که در یک جامعه یهودی در دالاس تگزاس، بزرگ شده‌ام و هرگز با هیچ نگرش دیگری، جز ذهنیت یهودی صهیونیست برخورد نداشته‌ام».

او ادامه می‌دهد: «من فقط با مردمی از جامعه خودم حرف می‌زنم. مقوله‌های کلیشه‌ای در فضایی که تقریبا هیچ گفت و شنودی در آن صورت نمی‌گیرد انبار شده است».

خانواده دیاب و دوستانشان برای این دیدار اسکایپی گرد هم آمده‌اند- عکس از بل ترو (ایندیپندنت انگلیسی)

میچل می‌افزاید: «به نظرم واقعاً مهم است ببینیم مردم چطور زندگی می‌کنند، رو در رو در اسکایپ حرف بزنیم، و فقط به آنچه می‌خوانیم بسنده نکنیم».

در پایان جلسه گفت و شنود، میچل خانواده دیاب را با برنامه صلح «دیوارها را بشکنیم»، برنامه‌ای که جوانان را از طریق فعالیت‌های هنری به یکدیگر مرتبط می‌کند، در ارتباط می‌گذارد تا این برنامه به پدر خانواده دیاب در به راه انداختن پروژه کمدی‌اش کمک کند.

میچل همچنین قول می‌دهد برای ناور معلم ویولن سلی پیدا کند که بتواند از طریق اسکایپ به او آموزش بدهد.

نبیل دیاب در میان سر و صدای خنده دیگران می‌گوید: «هرکدام از ما پیامی دارد که می‌خواهد با دیگران در میان بگذارد. برای مایی که در غزه هستیم، این کار خیلی سخت‌تر است».