ابراهیم العساف، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، با اعلام پایان موفقیت آمیز دو نشست اضطراری مکه گفت: «حضور پر رنگ شرکت‌کنندگان و موفقیت اجلاس سران کشورهای اتحادیه عرب و سران کشورهای سازمان همکاری اسلامی نشان دهنده حمایت گسترده این کشورها از موضع‌گیری عربستان سعودی و امارات متحده عربی در قبال حمله تروریستی به کشتی‌های تجاری این دو کشور است که ایران مسئول آن شمرده می‌شود».
در کنفرانس مطبوعاتی که پس از پایان نشست سران کشورهای اتحادیه عرب و اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد، عساف گفت: «کشورهای عربی و کشورهای اسلامی با اعلام حمایت همه جانبه از عربستان سعودی و امارات متحده عربی، بر همکاری با ایران تأکید داشتند مشروط بر این‌که این کشور به عنوان یک همسایه، با کشورهای عربی همکاری داشته باشد و از دخالت‌های تحریک آمیز خود در منطقه خودداری کند».
از سوی دیگر، عبداللطیف الزیانی، دبیر کل شورای همکاری کشورهای عربی خلیج فارس، گفت که در ۹ ماده اعلامیه پایانی نشست اضطراری سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، بر نکوهش مداخلات ایران در منطقه تمرکز شده است.
الزیانی گفت اعلامیه پایانی نشست سران کشورهای خلیج فارس، بازتاب دهنده عمده‌ترین توافق‌های انجام شده است که حملات شبه‌نظامیان حوثی بر تأسیسات نفتی را به شدت محکوم کرده است. در این اعلامیه آمده است که حملات تروریستی، تهدید جدی برای برهم زدن امنیت و ثبات در منطقه است. پرتاب موشک‌های بالستیک از سوی شبه‌نظامیان حوثی به خاک عربستان سعودی نیز در این اعلامیه محکوم شده است. شبه‌نظامیان حوثی تا کنون حدود ۲۲۵ موشک بالستیک و ۱۵۵ پهپاد را به قلمرو عربستان سعودی پرتاب کرده‌اند.
هدف قرار گرفتن چهار کشتی غیر نظامی در حوزه آب‌های امارات متحده عربی، مورد دیگری بود که در نشست سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس محکوم شده و به عنوان تهدید بزرگی برای صلح و امنیت بین‌المللی اعلام شد.
شورای همکاری خلیج فارس با اعلام حمایت از امارات متحده عربی و عربستان سعودی، بر گسترش همکاری، همبستگی و هماهنگی میان کشورهای عضو، تأکید کرد.
امنیت دفاعی
دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس گفت که مسئله سیاست‌های دفاعی کشورهای عضو، در این نشست بررسی شد و افزود که با توجه به این‌که کشورهای عضو این شورا به عنوان یک واحد جدایی ناپذیر هستند، حمله به هر یک از اعضا، حمله به همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس محسوب می‌شود.
اعلامیه پایانی نشست، ایران را به خرد ورزی بیشتر دعوت کرد و از ایران خواست تا ضمن رعایت قوانین بین‌المللی، از حمایت شبه‌نظامیان حوثی و مداخله در امور کشورهای منطقه خودداری کند. این اعلامیه همچنین از جامعه بین‌المللی خواست تا مسئولیت خود را در قبال تحولات اوضاع کنونی بر عهده گرفته و مانع حمایت ایران از تروریسم و بی‌ثبات کردن منطقه شود.
الزیانی گفت: «شورای همکاری خلیج فارس ضمن ستایش اقدامات ایالات متحده علیه ایران، ادامه هماهنگی و رایزنی‌ها در راستای تأمین امنیت و ثبات منطقه با ایالات متحده را یک ضرورت مهم می‌داند».
پیام صریحی به ایران
از سوی دیگر، احمد ابو الغیط، دبیر کل اتحادیه عرب، گفت: «این نشست‌ها با کمال صراحت و صمیمیت، پیام جدی خود را به هر جهتی که اقدام به مداخله در امور کشورهای عربی خلیج فارس کرده و یا دست درازی به عربستان سعودی و یا امارات متحده کند، ابلاغ می‌کند».
ابو الغیط افزود: «اظهارات رهبران در این نشست‌ها، تأکید روشنی برای حفظ امنیت منطقه است و البته امنیت خلیج فارس بخشی از امنیت ملی جهان عرب است. این نشست‌ها حامل پیام جدی در برابر مداخله در امور کشورهای عربی، حملات تروریستی، هدف قرار دادن کشتی‌ها و تأسیسات نفتی در عربستان سعودی است».
ابو الغیط با اشاره به اهمیت اوضاع کنونی، گفت که دعوت به برگزاری نشست‌های اضطراری به طور معمول، چند روز طول می‌کشد، اما بنا به اهمیت فوق‌العاده تحولات جاری در منطقه، ۱۶ کشور عربی در کم تر از ۳۶ ساعت، پاسخ موافق به نشست اضطراری دادند.
وی افزود: «اعلامیه پایانی نشست سران کشورهای اتحادیه عرب، ضمن نکوهش مداخله در امور داخلی کشورها و اقدامات تروریستی، بر عدم گرایش کشورهای عربی به جنگ تأکید کرده و افزوده است کشورهای عربی با رد هر گونه دخالت در امور جهان عرب، خواهان امنیت و ثبات در منطقه هستند».
افزایش تهدیدها
وزیر امور خارجه عربستان سعودی در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران گفت که عملیات خرابکارانه ایران علیه کشتی‌های غیرنظامی و حملات تروریستی حوثی‌ها به تأسیسات نفتی عربستان سعودی، بخشی از افزایش خطر شبه‌نظامیان علیه عربستان سعودی است.
در پاسخ به پرسشی در مورد چگونگی واکنش کشورهای عربی، در صورت حمله آمریکا به ایران، احمد ابو الغیط گفت: «نمی‌خواهیم حوادث را پیش از وقوع آن، پیشبینی کنیم. اما اگر جنگی به وقوع بپیوندد، اتحادیه عرب با توجه به عملکرد ایران در منطقه تصمیم خواهد گرفت».
وی افزود: «بنا به اظهارات مقامات آمریکایی، حضور نیروهای ایالات متحده در خلیج فارس به منظور راه اندازی جنگ نیست، بلکه برای جلوگیری از تجاوز احتمالی ایران است. کشورهای عربی خواهان متوقف کردن مداخله‌های ایران در امور جهان عرب هستند و مسلماً اگر دست اندازی‌های ایران خاتمه یابد، بحث اقدام نظامی علیه ایران نیز منتفی می شود».
اما در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که آیا این نشست، پاسخی به تجاوز سه جانبه ترکیه، ایران و قطر است و آیا اوضاع کنونی نیازمند تشکیل یک نیروی مشترک عربی برای محافظت از امنیت ملی جهان عرب است، ابراهیم العساف، وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفت: «تلاش‌هایی در پیوند با این مسئله در چارچوب اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس صورت گرفته که هنوز هم در جریان است».
احمد ابو الغیط نیز گفت ممکن است تداوم تحولات و افزایش حوادث، به ایجاد یک نیروی مشترک عربی بیانجامد و مسلم است که «فشار همیشه منجر به واکنش می‌شود».
در ادامه الزیانی نیز تاکید کرد که شورای همکاری خلیج فارس مدت‌ها است که نیروی دفاعی مشترک خود را دارد.
در مورد امکان قطع روابط با ایران نیز احمد ابو الغیط گفت: «در ساختار اتحادیه عرب، کمیسیون ویژه‌ای وجود دارد که به مسائل ایران و مداخله‌های آن کشور در منطقه می‌پردازد و اگر این کمیسیون، قطع روابط با ایران را مصلحت بداند، دیدگاه این کمیسیون به کشورهای عضو اتحادیه عرب ابلاغ می‌شود».
