به نظر می رسد ویروس مرگبار کرونا به همان میزان که تهدیدی برای سلامتی بشر به شمار می رود، اقتصاد جهانی را نیز به شدت آسیب پذیر می کند، طوری که پس از اعمال محدودیت های عبور و مرور و قرنطینه کردن شهرها برای جلوگیری از گسترش این بیماری، چرخ اقتصاد از حرکت باز ماند و بحران اقتصادی در افق نمایان شد، زیرا حدود یک سوم جمعیت جهان ناگزیر شدند در خانه های خود بمانند. تداوم قرنطینگی، نگرانی نسبت به آینده اقتصاد را افزایش داد و بسیاری از کشورها در صدد چاره جویی برای حل این بحران بر آمدند، در این میان کشورهای اروپایی و ایالات متحده تصمیم گرفتند برای جلوگیری از فروپاشی نظام اقتصادی، راهکارها و ابتکار عمل های را مطرح کنند. به ویژه این که در سایه افزایش نگرانی از شیوع ویروس کرونا انتظار می رود اقتصاد جهان در چند هفته پیش رو شاهد رکود بزرگ تری نسبت به بحران مالی سال 2008 شود.

در همین راستا و به منظور جلوگیری از فروپاشی اقتصادی، کنگره ایالات متحده پس از موافقت با کاخ سفید، بسته مشوق های مالی به ارزش دو تریلیون دلار را برای مقابله با تبعات اقتصادی بحران کرونا به تصویب رساند. البته 250 میلیارد دلار از این بسته تشویقی به صورت کمک مستقیم به افراد و خانواده ها پرداخت خواهد شد و هر فرد 1200 دلار در ماه کمک دریافت خواهد کرد. اما 250 میلیارد دلار دیگر برای پرداخت امتیازات بیمه بیکاری اختصاص می یابد. افزون بر آن، 350 میلیارد دلار از این بسته تشویقی به صورت وام به پروژه های کوچک و 500 میلیارد دلار دیگر به عنوان وام به شرکت های که همین اکنون آسیب پذیر شده اند پرداخت خواهد شد.

اما پارلمان آلمان برای مقابله با چالش های اقتصادی بحران شیوع ویروس کرونا، یک برنامه جامع اقدامات به ارزش 1100 میلیارد یورو را تصویب کرد، این برنامه شامل 156 میلیارد یورو وام برای پرداخت به شرکت ها و کارمندان و حمایت از بخش بهداشت و درمان و صدها میلیارد دلار دیگر به صورت  ضمانت وام های بانکی به شرکت ها اختصاص خواهد یافت.

البته سایر کشورهای اروپایی نیز برنامه های تشویق مشابهی را برای حمایت از اقتصاد جامعه به تصویب رسانده اند که هدف از آن ها جلوگیری از فروپاشی نظام اقتصادی در سایه بحران شیوع شتابان ویروس کرونا است.

اکنون اقدامات اخیر دولت ها برای نجات نظام اقتصادی و آن هم در کشورهای همچون ایالات متحده که به عنوان مستحکم ترین دژ نظام سرمایه داری محسوب می شود، باعث مطرح شدن بحث های شکنندگی اقتصاد سرمایه داری و نیازمندی بشر به نظام سوسیالیستی شده است و برای چپ گرایان فرصت تازه ای فراهم کرده است تا بار دیگر به دفاع از سوسیالیسمِ بپردازند و آن را به عنوان کشتی نجات قلمداد کنند.

به عنوان مثال، برنی سندرز، نامزد احتمالی دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری گفته است: اگر ایالات متحده دارای سیستم بیمه درمانی برای همه شهروندان، تحت پوشش یک جهت معین باشد، ویروس کرونا می تواند راحت تر مهار شود. وی با انتقاد از سیستم مراقبت های بهداشتی و درمانی که توسط شرکت ها اداره می شود، افزوده است که نظامی بهداشتی کنونی خطر شیوع بیشتر این بیماری را افزایش می دهد.

همچنان شمار دیگری از کارشناسان اقتصادی اظهار داشتند که تشدید همه گیری ویروس کرونا، بحران مالی سال 2008 و عواقب ناشی از سقوط بهای نفت، نمایان گر بی عدالتی اجتماعی و دوگانگی در نظام های اقتصادی و اجتماعی است و این امر، لزوم حرکت به سوی یک انقلاب اجتماعی و گرایش به سمت دموکراسی سوسیالیستی را بیشتر از پیش نشان می دهد.

برخی دیگر این پرسش را مطرح کردند که آیا بحران شیوع بیماری کرونا باعث می شود تا بشر نیازمندی خود را به وابستگی متقابل درک کند و دست به چنان اقدامات اقتصادی و اجتماعی بزند که هدف از آن بهره مندی تمام افراد جامعه باشد، نه یک گروه مشخص؟ آیا دولت ها سعی خواهند کرد تا به افرادی که پدیده جهانی شدن آن ها را نادیده گرفته است، مراقبت های بهداشتی، مسکن و آموزش و پرورش را فراهم کنند؟

البته برخی از کارشناسان، مطرح کردن بسیاری از این اظهار نظرها که پرده از ناهنجاری های اقتصادی و اجتماعی کنونی بر می دارد و تشویق به نظام سوسیالیستی می کند را تلاشی برای سوء استفاده آشفتگی بحران شیوع ویروس کرونا می دانند.

در همین راستا، جيمز تراوب، همکار مرکز همکاری های بین المللی دانشگاه نیویورک می گوید: "بحران همه گیر کرونا می تواند در پرتو همبستگی سیاسی، مفهوم دولت های مرفه را احیا کند، زیرا این وضعیت پرسشی را مطرح می کند که دولت ها در چه شرایطی می توانند دست به مقابله با نابرابری های اجتماعی و اقتصادی بزنند و نیازمندی های زندگی را با افزایش مالیات بر ثروتمندان، برای تمام افراد جامعه فراهم کنند.

اما دان ماکلو گین، نویسنده آمریکایی در مقاله که در مجله "ناشیونال ریویو" به نشر رسانده است، مداخله کنونی دولت ها را از طریق مطرح کردن مشوق های مالی برای حمایت از اقتصاد، تشبیه به اقدام نیروی "آتش نشانی" کرده و می گوید تصمیم اخیر مقامات دولتی گامی به سوی سوسیالیستی نیست، زیرا در حال حاضر که جامعه با بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا رو به رو شده است، این دولت ها قصد دارند با خودنمایی در انظار عمومی، محبوبیت خود را در میان مردم افزایش دهند، سپس به زودی مردم را در میان این ورطه رها کنند. وی می افزاید: این اقدامات نمایشی نمی تواند هیچ دردی را دوا کند، اگر دولت ها واقعاً قصد همکاری با مردم را دارند بایستی در صدد تغییر زیر ساخت های نظام اقتصادی شوند.

از سوی دیگر، بیل شیر، پژوهشگر سیاسی می گوید: بحران اقتصادی و اجتماعی ناشی از انتشار ویروس کرونا برای سراسر مردم جهان این پرسش را مطرح می کند که چگونه می توان زندگی بشر را از ورطه آشفتگی کنونی نجات داد و دست به ابتکاری زد تا همگان بتوانند به زندگی ادامه دهند؟،  اکنون این وضعیت آشفته، فرصت مشارکت سوسیالیست ها را در این گفتمان فراهم کرده است. علاوه بر آن، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی شیوع بیماری کرونا، درک مردم را از این که برای جلوگیری از فرو افتادن در چنین بحران های همه گیر، کشورها به چگونه رهبرانی نیاز دارند، بالا برده است.

وی علاوه کرد که این بحران ربطی به اندیشه و ایدئولوژی مشخصی ندارد بلکه بستگی به میزان کارآیی نظام اقتصادی و اجتماعی دارد، زیرا هم این اکنون ایتالیا و اسپانیا راهکار برنی سندرز را در مراقبت های پزشکی اتخاذ کرده اند، اما استراتژی بهداشتی آن ها در حال فروپاشی است. در مقابل، اندرو کوئومو، فرماندار دموکرات و عمل گرای نیویورک، با آن که در اغلب موارد از سوی جناح های چپ به شدت مورد انتقاد قرار می گیرد، اما اقدامات اخیر او در مدیریت بحران مورد استقبال همگان قرار گرفته است، زیرا فرماندار نیویورک، وضعیت بحران را از سندرز و همکاران سوسیالیست وی بهتر درک کرده و توانسته است اقدامات سریع و مناسبی را در زمینه اتخاذ کند.

https://www.independentarabia.com