رژیم طالبان سیاست حکومت پیشین افغانستان در زمینه افزایش فشار تجارتی بر پاکستان را ادامه می‌دهد و می‌کوشد به رقیب دیرینه اسلام‌آباد، یعنی هند، نزدیک شود. ازسرگیری صادرات و واردات کالا از طریق مسیر هوایی باربری (کارگو) میان افغانستان و هند یکی از گزینه‌هایی است که طالبان برای اعمال فشار بر پاکستان روی آن حساب کرده‌اند. با این حال، انتقال محصولات تجاری با هواپیما به هند بسیار پرهزینه است و برای بسیاری از کالاهای صادراتی افغانستان به‌‌ویژه میوه‌های تازه و خشک صرفه اقتصادی ندارد.  

هرچند رژیم طالبان و هند رسما مسیر هوایی باربری را دوباره فعال نکرده‌اند، اما بخشی از اموال تجاری در جریان پروازهای کابل‌ـ‌دهلی انتقال می‌یابد. وزارت خارجه هند روز جمعه ۳۰ آبان اعلام کرد که این کشور برای ازسرگیری رسمی خدمات باربری هوایی با افغانستان آمادگی دارد. آنند پراکاش، دستیار وزارت خارجه هند در امور افغانستان، ایران و پاکستان گفته است که حمل‌ونقل محدود کالا میان کابل و دهلی فعال است و به‌‌زودی پروازهای اختصاصی باربری نیز انجام خواهد شد.  

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که نورالدین عزیزی، وزیر صنعت و تجارت طالبان، روز ۲۸ آبان سفر پنج روزه‌ای را به هند آغاز کرد، سفری که هدفش گسترش سطح تجارت میان دو کشور عنوان شده است. همزمان ریاست شرکت‌های «امارتی» طالبان اعلام کرده است که شرکت دولتی آریانا سه فروند هواپیمای چارتر برای صادرات و واردات خریداری خواهد کرد. بخت‌الرحمان شرافت، رئیس شرکت آریانا، گفته است که قیمت هر هواپیما بین ۲۵ تا ۳۵ میلیون دلار برآورد می‌شود.  

در اطلاعیه این شرکت آمده است که با خرید این هواپیماها، هزینه‌های حمل‌‌ونقل کاهش و حجم صادرات افغانستان، به‌‌ویژه میوه‌های تازه و خشک، به بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت. اما طالبان مشخص نکرده‌اند که بودجه خرید این هواپیماها از کجا تامین خواهد شد و چه زمانی این خرید نهایی می‌شود. همچنین گفته‌اند که هواپیماها از شرکت‌های بوئینگ و ایرباس تهیه خواهند شد، اما با توجه به تحریم‌های آمریکا و غرب علیه طالبان، معلوم نیست چنین معامله‌ای آیا ممکن است یا نه. به احتمال زیاد طالبان این هواپیماها را نه در قالب تجهیزات نو، که به‌ شکل دست‌دوم خریداری کنند.  

هفته گذشته شرکت آریانا اعلام کرده بود که براساس فیصله (تصمیم) دفتر ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخست‌‌وزیر طالبان، برای مسیر کابل‌ـ‌دهلی تخفیف ویژه در نظر گرفته شده است؛ هر کیلو صادرات از افغانستان به دهلی یک دلار و واردات هر کیلو از دهلی ۸۰ سنت تعیین شده است. 

این در حالی است که به‌مدا بیش از پنج هفته گذرگاه‌های مرزی افغانستان و پاکستان پس از حملات هوایی پاکستان به خاک افغانستان و همچنین درگیری‌های مرزی میان دو طرف مسدود بوده است. مذاکرات طالبان و پاکستان نیز در استانبول بدون نتیجه پایان یافت. پاکستان از طالبان می‌خواهد تضمین کتبی بدهند که تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) حملات خود را متوقف خواهد کرد، اما طالبان می‌گویند آنان مسئول تامین امنیت پاکستان نیستند.  

در چنین فضایی، تعامل طالبان با هند، رقیب سنتی پاکستان، افزایش یافته است. حدود ده روز پیش، ملا عبدالغنی برادر از تاجران افغان خواسته بود مسیرهای تجارتی جایگزین غیر از پاکستان را جست‌وجو کنند. او همچنین از وزارت مالیه طالبان و تاجران واردکننده دارو خواسته بود که ظرف سه ماه حساب‌هایشان را با پاکستان تصفیه کنند.  

پس از این موضع‌گیری‌ها، وزارت صنعت و تجارت طالبان تلاش‌ها برای دور زدن پاکستان در حوزه تجارت را تشدید کرد. نورالدین عزیزی نخست به ایران رفت و با مقام‌های جمهوری اسلامی درباره گسترش تجارت و استفاده بیشتر از بندر چابهار گفتگو کرد. بندر چابهار مسیر انتقال کالاهای هندی از طریق کشتی است و نزدیک‌ترین راه افغانستان به آب‌های آزاد محسوب می‌شود.  

وزارت صنعت و تجارت طالبان اعلام کرده است که طی هفت ماه گذشته، میان افغانستان و هند ۵۲۵ میلیون دلار دادوستد انجام شده است. عبدالسلام جواد  آخوندزاده، سخنگوی این وزارتخانه، گفته است که از این میان ۳۷۹ میلیون دلار صادرات افغانستان به هند بوده که میوه خشک بیشترین سهم آن را تشکیل می‌دهد. با اینکه هند بازار مناسبی برای محصولات زراعتی و باغداری افغانستان است، اما بندر چابهار ظرفیت کافی برای افزایش حجم تجارت ندارد و مسیر باربری هوایی نیز بسیار پرهزینه است؛ مسئله‌‌ای که خارج از توان بسیاری از صادرکنندگان افغان محسوب می‌شود.  

در مجموع، رژیم طالبان می‌کوشد با گسترش تعامل اقتصادی با هند، فشار سیاسی و اقتصادی بر پاکستان را افزایش و راه‌های وابستگی تجاری افغانستان به اسلام‌آباد را کاهش دهد.