آیا روابط ایران و چین به شکل‌گیری «آسیای جدید» کمک خواهد کرد؟

رقابت ژئوپلیتیک شدید میان چین و آمریکا موجب گمانه‌زنی‌هایی شده مبنی بر اینکه پکن ممکن است برای حفظ منافع راهبردی‌اش در خاورمیانه، حمایت از تهران را افزایش دهد

عبدالرضا رحمانی فضلی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در پکن، خواستار همکاری «خردمندانه و متوازن» میان تهران و پکن شد تا دو کشور بتوانند با چالش‌های امروز مقابله کنند و جهانی نو در برابر «یک‌جانبه‌گرایی و هژمونی» شکل دهند. 

به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، او روابط جمهوری اسلامی ایران و چین را برای صلح منطقه‌ای «تعیین‌کننده» دانست و گفت این شراکت راهبردی از سطح دوجانبه فراتر می‌رود و می‌تواند نقش کشورهای آسیایی در تصمیم‌گیری‌های جهانی را تقویت کند. 

رحمانی فضلی در جمع دانشجویان در پکن گفت: «از منظر راهبردی، رابطه ایران و چین بخشی از فرایند بزرگ‌تری است که به ظهور آسیای جدید منجر می‌شود. در این آسیا، ملت‌های مستقل با تمدن‌های کهن در حال بازتعریف نقش خود در نظم جهانی‌اند. به بیان دیگر، این پیوند راهبردی تهران و پکن از روابط اقتصادی و دیپلماتیک معمول فراتر می‌رود و ارتباطی ژئوپلیتیک است که به توازن مجدد قدرت در آینده آسیا کمک می‌کند.»

رقابت ژئوپلیتیکی شدید میان چین و آمریکا موجب گمانه‌زنی‌هایی شده مبنی بر اینکه پکن ممکن است برای حفظ منافع راهبردی‌اش در خاورمیانه، حمایت از تهران را افزایش دهد. 

روابط نزدیک‌تر میان دو کشور پس از جنگ ۱۲ روزه ماه ژوئن، که اسرائیل با پشتیبانی آمریکا تاسیسات هسته‌ای و فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی را هدف گرفت، تقویت شد.

رحمانی فضلی در نشستی که موسسه مطالعات مالی چونگ‌یانگ، اندیشکده‌ای وابسته به دانشگاه رنمین چین، برگزارکرده بود، بر موقعیت راهبردی ایران در حوزه انرژی و ترانزیت تاکید کرد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او گفت ایران در تقاطع خاورمیانه، آسیای مرکزی و جنوبی قرار دارد و با در اختیار داشتن دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان و همچنین کنترل تنگه هرمز، نقش مهمی در مسیرهای تجاری بین آسیا و اروپا ایفا می‌کند؛ که می‌تواند در طرح «کمربند و جاده» چین بسیار حیاتی باشد. او افزود که منابع عظیم انرژی ایران نیز می‌تواند به تقویت امنیت انرژی چین کمک کند. 

سفیر جمهوری اسلامی در چین گفت این ظرفیت، همراه نقش چین به‌عنوان قدرت اقتصادی و فناوری در شرق آسیا، پایه‌ای برای مشارکتی است که می‌تواند پیوندهای شرق و غرب آسیا را از طریق همکاری متوازن و هوشمندانه عمیق‌تر کند. 

او همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های زیرساخت، انرژی، حمل‌ونقل و فناوری‌های نوظهور را عاملی بالقوه‌ برای «شکل‌دهی مجدد آینده تعامل منطقه‌ای» دانست. 

رحمانی فضلی در ادامه افزود درحالی‌که برخی قدرت‌های خارجی با سیاست‌های مداخله‌گرانه و تحریم‌های یک‌جانبه سعی در بی‌ثبات‌سازی غرب آسیا دارند، شراکت ایران و چین مدلی سازنده و منحصر‌به‌فرد برای منطقه ارائه می‌دهد.

او همچنین میانجی‌گری چین میان ایران و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ را «اقدامی مهم» خواند که به‌نفع دو کشور و کل منطقه بود و گفت از منظر سیاسی و ژئوپلیتیکی، روابط چین و ایران موجب تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، افزایش خودمختاری راهبردی و ارتقای نقش کشورهای آسیایی در تصمیم‌گیری‌های جهانی می‌شود.

با این حال، با فعال‌شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران، پیش‌بینی می‌شود همکاری پکن و تهران بیشتر زیر ذره‌بین قرار گیرد. 

پس از آنکه پیشنهاد مشترک چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها ناکام ماند، چین درمورد بروز بحران امنیتی جدید در خاورمیانه هشدار داد. 

کونگ پیوو، سفیر چین در تهران، در روزهای گذشته گفت در صورتی که منافع چین در نتیجه تحریم‌ها علیه ایران آسیب ببیند، پکن واکنش نشان خواهد داد.