هم‌زمان با تداوم حملات روسیه و اوکراین علیه یکدیگر، ایالات متحده آمریکا همچنان در تلاش است میان این دو همسایه آتش‌بس برقرار کند. به همین منظور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، قصد دارد روز جمعه در آلاسکا، با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، دیدار کند.

ترامپ که از زمان بازگشت به کاخ سفید در ماه ژانویه تاکنون، با پوتین حضوری دیدار نکرده، از چشم‌انداز توافقی که این مناقشه سه سال و نیمه را حل کند، سخن گفته است. در سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، هم در تلاش است به این گفتگوها بپیوندد و تصریح کرده است که حاضر نیست هیچ بخشی از خاک اوکراین را به روسیه واگذار کند.

پی‌بی‌اس نیوز در گزارشی، به تشریح به این موضوع پرداخته که چرا دیدار ترامپ و پوتین قرار است در آلاسکا برگزار شود و این دیدار چه دستاوردهای احتمالی خواهد داشت.

این دیدار کی و کجا برگزار می‌شود؟

رهبران روسیه و ایالات متحده روز جمعه در آلاسکا دیدار خواهند کرد. با این حال هنوز محل دقیق این دیدار اعلام نشده است.

آلاسکا جایی است که شرق و غرب، به معنای واقعی کلمه، به هم می‌رسند؛ مکانی که هر دو کشور آن را به‌عنوان یکی از خط مقدم‌های جنگ سرد در زمینه دفاع موشکی، پایگاه‌های راداری و جمع‌آوری اطلاعات می‌شناسند.

از سوی دیگر این احتمال هم مطرح است که ترامپ پس از این دیدار، همراه با پوتین به روسیه وارد شود.

روسیه آلاسکا را در سال‌های ۱۷۵۰ مستعمره خود کرد. روس‌ها با ساکنان بومی آنجا روابط بازرگانی داشتند تا اینکه الکساندر دوم، تزار روسیه، در سال ۱۸۶۷ آلاسکا را به مبلغ ۷.۲ میلیون دلار به ایالات متحده فروخت و از آن پس، آلاسکا یکی از ایالت‌های آمریکا به شمار می‌رود که در شمال‌غربی‌ترین بخش این کشور قرار دارد. علت اصلی تمایل روس‌ها به فروش آلاسکا را هراس آنان از اقدام بریتانیا برای تصرف این ایالت می‌دانند.

این اولین سفر پوتین به ایالات متحده از سال ۲۰۱۵ محسوب می‌شود. او آن سال در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک شرکت کرده بود.

دادگاه کیفری بین‌المللی در سال ۲۰۲۳ حکم جلب پوتین را به اتهام ارتکاب جنایات جنگی صادر کرد، اما از آنجا که ایالات متحده عضو این دادگاه نیست، برای دستگیری او هیچ الزامی ندارد.

آیا زلنسکی هم به آلاسکا می‌رود؟

هم روسیه و هم آمریکا تاکنون تنها دیدار بین پوتین و ترامپ را تایید کرده‌اند. اگرچه پیشنهادهایی مبنی بر حضور ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در این دیدار مطرح شده است، این موضوع هنوز قطعی نیست.

کرملین مدت‌ها است که با دیدار مستقیم پوتین و زلنسکی مخالفت می‌کند و می‌گوید این دیدار دست‌کم تا زمانی که توافق صلحی بین روسیه و اوکراین آماده امضا باشد، انجام نخواهد گرفت.

پوتین هفته گذشته گفت که با دیدار با زلنسکی مخالف نیست، اما تاکید کرد که برای آن «باید شرایط خاصی فراهم شود و هنوز راه درازی در پیش است».

این موضوع در مورد حذف اوکراین از مذاکرات صلح با روسیه نگرانی‌هایی ایجاد کرده است. مقام‌های اوکراینی و متحدان اروپایی این کشور تاکید کرده‌اند که صلح بدون مشارکت کی‌یف محقق نمی‌شود. آن‌ها همچنین هشدار داده‌اند هرگونه توافقی که اوکراین را به تسلیم بخش‌های قابل‌توجهی از خاکش ملزم کند، موید تجاوز روسیه خواهد شد.

برخی منتقدان هم انتخاب آلاسکا را به‌عنوان محل برگزاری نشست درباره اوکراین نامناسب دانسته‌اند و با اشاره به سوابق تاریخی این سرزمین، خاطرنشان کرده‌اند که انتخاب این ایالت می‌تواند به این معنا باشد که مرزها می‌توانند تغییر کنند و زمین را می‌توان خرید و فروخت.

دستور کار نشست چیست؟

ترامپ به طور فزاینده‌ای، از امتناع پوتین در توقف بمباران شهرهای اوکراین ابراز ناراحتی کرده است. این در حالی است که کی‌یف با آتش‌بس موافق است و بر برقراری آتش‌بس به‌عنوان اولین گام به سوی صلح، اصرار دارد.

مسکو شرایطی برای آتش‌بس ارائه داده که از نظر کی‌یف، غیرقابل قبول است؛ از جمله خروج نیروهای اوکراین از چهار منطقه‌ای که روسیه سال ۲۰۲۲ به طور غیرقانونی به خاکش ضمیمه کرد، توقف بسیج نظامی و قطع ارسال سلاح‌های غربی. پوتین برای دستیابی به صلح گسترده‌تر، خواستار واگذاری این چهار منطقه و کریمه به روسیه، انصراف اوکراین از پیوستن به ناتو، محدود کردن تعداد نیروهای مسلح و به رسمیت شناختن زبان روسی به‌عنوان زبان دوم اوکراین است.

در مقابل، زلنسکی اصرار دارد که هرگونه توافق صلح باید شامل تضمین‌های امنیتی قوی برای اوکراین در برابر تجاوزهای آینده روسیه باشد.

پوتین به اوکراین هشدار داده که در صورت ادامه مقاومت، با شرایط سخت‌تری روبرو خواهد شد، زیرا نیروهای روسیه در حال پیشروی به مناطق دیگر و ایجاد آنچه او «منطقه حائل» می‌نامد، هستند. برخی تحلیلگران معتقدند روسیه ممکن است دستاوردهای اخیرش را با سرزمین‌های تحت کنترل اوکراین در چهار منطقه ضمیمه‌شده معاوضه کند.

اگرچه زلنسکی روز شنبه اعلام کرد که «اوکراینی‌ها سرزمینشان را به اشغالگر نخواهند داد»، ترامپ روز دوشنبه گفت که «مقداری زمین مبادله خواهد شد. من این را هم از روسیه و هم از گفتگو با همه می‌دانم. به نفع اوکراین خواهد بود؛ چیزهایی خوب، نه چیزهای بد. البته کمی هم چیزهای بد برای هر دو طرف».

انتظارات چیست؟

پوتین دیدار با ترامپ را فرصتی برای تثبیت دستاوردهای ارضی روسیه، دور نگه داشتن اوکراین از ناتو و جلوگیری از استقرار نیروهای غربی در این کشور می‌داند تا بتواند اوکراین را دوباره به‌تدریج به حوزه نفوذ خود بازگرداند. او معتقد است که زمان به نفع او است، زیرا نیروهای اوکراینی در شرایطی که موشک‌ها و پهپادهای روسی به‌شکلی بی‌امان این کشور را هدف قرار می‌دهند، در تلاش برای متوقف کردن پیشروی‌های روسیه در خط مقدم‌ با دشواری‌های بسیاری مواجه‌اند.

از سوی دیگر، این دیدار برای پوتین که از زمان تهاجم به اوکراین، بسیار منزوی شده است، یک پیروزی دیپلماتیک به شمار می‌رود.

اوکراین و متحدان اروپایی آن نگران‌اند که برگزاری نشست بدون حضور کی‌یف به پوتین فرصت دهد ترامپ را با خود همسو و اوکراین را به اعطای امتیازات اجباری وادار کند. کایا کالاس، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دراین‌باره گفت: «قانون بین‌المللی در مسیر دستیابی به صلح پایدار و عادلانه، روشن است: همه سرزمین‌های موقتا اشغال‌شده متعلق به اوکراین‌اند. صلح پایدار همچنین به این معنا است که نباید به تجاوز پاداش داد.»

در همین حال، کرملین اعلام کرد که پوتین از هفته گذشته، با شی جین‌پینگ، رهبر چین، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهوری برزیل و همچنین رهبران آفریقای جنوبی، قزاقستان، ازبکستان، بلاروس و قرقیزستان صحبت کرده است. به گفته برخی از ناظران، این گفتگوها نشان می‌دهد که پوتین مهم‌ترین متحدان روسیه را از یک توافق بالقوه مطلع کرده است، هرچند هنوز دستیابی به توافق قطعی نیست.