افزایش فعالیت ابراهیم صدر؛ گمانه‌زنی درباره نقش‌آفرینی حلقه نزدیک به سپاه در طالبان

 ابراهیم صدر که در گذشته روابط نزدیکی با سپاه پاسداران داشته، در دوره حکومت فعلی طالبان در قبال ایران رویکردی محتاطانه در پیش گرفته است 

ابراهیم صدر در نشست وزارت داخله طالبان/@moiafghanistan/X

ابراهیم صدر، مشهور به «صدر ابراهیم»، معاون ارشد وزارت داخله (کشور) رژیم طالبان، در هفته‌های اخیر فعالیت‌هایش در این وزارت و همچنین سفرهایش به استان‌های مختلف افغانستان را افزایش داده است. او در هفته گذشته به استان‌های هرات و غور در غرب کشور سفر کرده است؛ مناطقی که نیروهای تحت فرمان او در دوران جنگ با حکومت پیشین، در آنجا حضور پررنگی داشتند.  

براساس اعلام منابع مطبوعاتی طالبان در وزارت داخله، ابراهیم صدر در سفر به  هرات، افزون بر دیدار با مقام‌های محلی و نظامی طالبان، با شماری از صنعت‌گران و سرمایه‌گذاران نیز دیدار و گفتگو کرده است.  

هرات، که قطب اقتصادی افغانستان شناخته می‌شود و به‌ دلیل موقعیت مرزی‌اش با ایران و ترکمنستان، از جایگاه راهبردی و اقتصادی بالایی برخوردار است. همین اهمیت باعث شده که مقام‌های طالبان در ماه‌های اخیر بارها به این استان سفر کنند.  

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پیش از سفر به هرات، وزارت داخله رژیم طالبان اعلام کرده بود که ابراهیم صدر به استان غور نیز رفته و در آنجا بر اجرای «شریعت اسلامی» و تقویت هماهنگی میان نهادهای امنیتی، دفاعی و اطلاعاتی طالبان تاکید کرده است. 

این فعالیت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که در جریان جنگ میان طالبان و حکومت پیشین افغانستان، ولایت هرات به‌ دلیل نزدیکی با مرزهای ایران، به محل فعالیت نیروهای طالبان تبدیل شده بود که گفته می‌شد با حمایت سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کردند. در آن دوره، برخی از مقام‌های امنیتی و محلی حکومت پیشین، تهران را به پشتیبانی مالی و نظامی از طالبان متهم می‌کردند؛ اتهاماتی که جمهوری اسلامی ایران آنها را رد می‌کند.  

ابراهیم صدر، که از اعضای شورای هلمند طالبان به‌ شمار می‌رود، پس از کشته شدن اختر محمد منصور، دومین رهبر طالبان، در جنگ با حکومت پیشین افغانستان نقش بیشتری ایفا کرد. اختر محمد منصور در مه ۲۰۱۶، زمانی که از سفر ایران بازمی‌گشت، در حمله هوایی نیروهای آمریکایی در خاک پاکستان هدف قرار گرفت و کشته شد. پس از این حادثه، ابراهیم صدر به همراه ملا عبدالقیوم ذاکر و داوود مزمل، استاندار پیشین طالبان در بلخ، شورای هلمند را تشکیل دادند. این شورا پس از مرگ منصور نظر مثبتی به پاکستان نداشت و به این کشور «بدبین» شد. 

در همین راستا، شورای هلمند به‌‌تدریج به سمت تقویت روابط با جمهوری اسلامی ایران گرایش یافت و به‌‌ویژه روابط نزدیک با سپاه پاسداران ایران جایگزین بخشی از همکاری‌های پیشین آنان با نهادهای اطلاعاتی و نظامی پاکستان شد.  

پس از سقوط حکومت افغانستان در اوت ۲۰۲۱، ابراهیم صدر روابطش با ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، را تقویت کرد و به یکی از چهره‌های مورد اعتماد او بدل شد و سپس به‌ مقام معاون ارشد وزارت داخله طالبان منصوب شد؛ انتصابی که در شرایطی صورت گرفت که وزارت داخله تحت رهبری سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و یکی از رقبای جدی ملا هبت‌الله آخندزاده، قرار داشت.  

تحلیل‌گران این انتصاب را به‌‌منزله تلاش رهبری طالبان برای افزایش کنترل بر وزارت داخله ارزیابی کردند. به‌ ویژه آنکه ابراهیم صدر نقش برجسته‌ای در این وزارت به‌ دست آورد و تلاش کرد نفوذ رهبر طالبان را در درون این نهاد گسترش دهد.  

این کارها اما بی‌پاسخ نماند و نگرانی اعضای شبکه حقانی را برانگیخت. تا دو هفته پیش، هیچ تصویری از حضور همزمان سراج‌الدین حقانی و ابراهیم صدر در یک نشست یا جلسه منتشر نشده بود، تا اینکه سید محسن نقوی، وزیر داخله پاکستان، به کابل  سفر کرد، سفری که سرانجام موجب انتشار عکسی شد که ابراهیم صدر را در کنار سراج‌الدین حقانی نشان می‌داد و گمانه‌زنی‌ها درباره روابط این دو چهره مهم طالبان را افزایش داد.  

ابراهیم صدر که در گذشته روابط نزدیکی با سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران داشت، در دوره حکومت فعلی طالبان در قبال ایران رویکردی محتاطانه در پیش گرفته است. با آنکه دیپلمات‌های ایرانی طی حدود چهار سال گذشته با شماری از مقام‌های ارشد طالبان دیدار کرده‌اند، تاکنون هیچ گزارش رسمی یا غیررسمی مبنی بر دیدار آنها با ابراهیم صدر منتشر نشده است.  

در ماه‌های اخیر، ابراهیم صدر تلاش کرده است با افزایش سفرهای استانی و فعالیت در چارچوب وزارت داخله، جایگاهش در ساختار قدرت را تثبیت کند. اکنون پرسش مهم این است که شبکه حقانی تا چه اندازه می‌تواند در برابر افزایش نفوذ حلقه‌های نزدیک به ملا هبت‌الله آخندزاده در وزارت داخله، اقتدار پیشینش را حفظ کند. 

بیشتر از جهان