واشینگتن‌پست با اشاره به سکوت و انفعال نیابتی‌های جمهوری اسلامی در عراق در جریان جنگ اسرائیل و جمهوری اسلامی نوشت، زمانی که اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی آغاز شد، گمانه‌زنی‌ها درباره فعال شدن نیابتی‌های جمهوری اسلامی در منطقه از جمله عراق که پایگاه نیروهای آمریکایی در آن قرار دارد نیز افزایش یافت.
اما این شبه‌نظامیان عراقی به‌طور قابل‌توجهی سکوت کرده‌اند.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، این گروه‌ها اکنون محتاط‌تر از درگیری در مناقشات خارجی و مستقل‌تر از حامیان خارجی خود شده‌اند. شبه‌نظامیان مرتبط با جمهوری اسلامی همچنین به بازیگران اصلی در دولت عراق تبدیل شده‌اند، میلیاردها دلار از خزانه دولت به دست آورده‌اند، شبکه‌های تجاری گسترده‌ای را اداره می‌کنند و بیش از پیش قدرت دارند. تحلیلگران خاورمیانه می‌گویند اگر این گروه‌ها هدف قرار گیرند، چیزهای زیادی در خطر است.
لاهیب هیگل، تحلیلگر ارشد گروه بحران برای عراق، گفت: «این گروه‌ها به نوعی در ساختار دولت عراق ادغام شده‌اند، چه از طریق معاملات تجاری و چه از طریق سیاست. چرا باید از این موقعیت دست بکشند؟»
شبه‌نظامیان عراقی مدت‌هاست بخشی از شبکه گسترده جمهوری اسلامی در منطقه، شامل حماس، حزب‌الله در لبنان و حوثی‌ها در یمن، هستند. این شبکه را قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ساخت که در ژانویه ۲۰۲۰ به دستور دونالد ترامپ در بغداد کشته شد.
برخلاف حزب‌الله و حوثی‌ها، شبه‌نظامیان عراقی درس‌های رویارویی مستقیم با آمریکا را آموخته‌اند. ابومهدی المهندس، رهبر ارشد شبه‌نظامیان عراقی، در همان حمله پهپادی که سلیمانی را کشت، کشته شد و دیگر رهبران ارشد را مجبور به مخفی شدن کرد، در حالی که جمهوری اسلامی و آمریکا در خاک عراق موشک و حملات هوایی رد و بدل می‌کردند.
در سال‌های بعد، شبه‌نظامیان عراقی از گروه‌هایی با مدیریت بالا به پایین و وابسته به جمهوری اسلامی به گروه‌هایی با خودمختاری بیشتر تبدیل شدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سجاد جِیاد، پژوهشگر موسسه قرن بین‌الملل در نیویورک، گفت: «کشته شدن سلیمانی و مهندس، اهرم قوی کنترل و نفوذی که جمهوری اسلامی بر این گروه‌ها داشت را از بین برد. نبود این شخصیت پدرخوانده‌مانند باعث شده که این گروه‌ها مسیر خودشان را دنبال کنند.»
نیروهای حشد الشعبی، شبکه رسمی گروه‌های شبه‌نظامی عراق، در سال ۲۰۱۴ شکل گرفت، زمانی که ده‌ها هزار نفر در جنوب عمدتا شیعه‌نشین عراق به فراخوان نخست‌وزیر و آیت‌الله علی سیستانی، مرجع شیعه، برای مبارزه با داعش پاسخ دادند.
امروز، این گروه‌ها در نهادهای حاکم عراق نفوذ کرده‌اند و به غول‌های اقتصادی و مجریان سیاسی حکومت تبدیل شده‌اند.
پس از حمله بمب‌افکن‌های آمریکایی که از حریم هوایی عراق عبور کردند، کتائب حزب‌الله، شبه‌نظامی عراقی که پیش‌تر نیروهای آمریکایی را هدف قرار داده بود، فقط بیانیه‌ای ملایم منتشر کرد و اشاره کرد که ناتوانی عراق در کنترل حریم هوایی‌اش، کشور را آسیب‌پذیر کرده است.
این گروه گفت: «نیروهای آمریکایی در عراق با باز کردن حریم هوایی عراق راه را برای این حمله هموار کردند. اگر گفته می‌شود که نمی‌خواهیم عراق میدان جنگ شود، پس بر ما واجب است که نقش نیروهای خارجی حاضر در خاک عراق و کنترل‌کننده آسمان آن را محدود کنیم.»
ارتش عراق روز بعد اعلام کرد که گروهی از پهپادهای کوچک به شش پایگاه نظامی حمله کردند، اما فقط به دو پایگاه رسیدند و به سیستم‌های راداری در کمپ تاجی، شمال بغداد، و پایگاه امام علی در استان ذی‌قار آسیب رساندند، اما تلفاتی نداشتند. هیچ نیروی آمریکایی در این پایگاه‌ها حضور نداشت. ارتش عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی دستور تحقیق درباره این حادثه را داده است، بدون اینکه گروه خاصی را مقصر بداند.
هیگل گفت که واکنش معتدل شبه‌نظامیان نشان‌دهنده تمایل آنها به اجتناب از درگیری است که حزب‌الله را در لبنان نابود کرد. او گفت: «آنها نمی‌خواهند سرنوشت مشابهی داشته باشند. هرچند در کلام از جمهوری اسلامی حمایت کنند، شکاف‌ها دیده شده است. این شکاف‌ها از زمان کشته شدن سلیمانی آغاز شد، اما پس از حملات ۷ اکتبر در اسرائیل شتاب گرفت.»
اگر جایگاه این گروه‌ها ضربه بخورد، حدود ۳.۵ میلیارد دلار بودجه تخصیص‌یافته در بودجه عراق برای پرداخت حقوق شبه‌نظامیان و سایر حمایت‌ها در خطر خواهد بود.
