در پی حمله بامدادی اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای و نظامی ایران در روز جمعه ۲۳ خرداد ماه و پاسخ موشکی جمهوری اسلامی، فضای سیاسی و اقتصادی ایران در وضعیت اضطراری قرار گرفته است. این زنجیره تنش‌ها نه‌تنها بحران سیاسی و امنیتی تازه‌ای در منطقه رقم زد، بلکه بلافاصله بازارهای مالی داخلی و جهانی را نیز به لرزه درآورد.

بر اساس گزارش منابع خبری و تحلیل‌های داخلی و بین‌المللی، ریال ایران از زمان آغاز درگیری‌ها، دست‌کم ۱۰ درصد در برابر دلار سقوط کرده و نرخ دلار در بازار آزاد تهران روز شنبه با افزایش ۱۰ هزار تومانی نسبت به پایان هفته گذشته از مرز ۹۲ هزار تومان عبور کرده است.

روزنامه آرمان امروز در گزارشی از طوفان پس پرده سخن می‌‌گوید؛ جایی که انتظارات تورمی، جهش دلار ، صعود چشمگیر درهم امارات، و نوسانات رمز ارزهایی چون بیت‌کوین، همه‌وهمه، از ورود بازار به مرحله تصمیم‌گیری پرخطر خبر می‌دهند.

بر اساس این گزارش، بازار ارز ایران که در روز جمعه به‌طور رسمی تعطیل بود، از طریق معاملات فردایی واکنش نشان داد و دلار در این بازار به مرز کریدور نهم رسید؛ سطحی بی‌سابقه که بیانگر هجوم سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن است. درهم امارات هم در بازار پشت‌خطی از حدود ۲۲ هزار و ۲۵۰ تومان به ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان صعود کرد - سیگنال هشداری که تحلیلگران آن را نشانه‌ جهش‌های بعدی نرخ دلار می‌دانند.

بانک مرکزی در واکنش به افزایش التهاب، فعالیت صرافی‌های رمز ارزی را موقتا متوقف کرد؛ اقدامی که به گفته کارشناسان، اگرچه توانست از موج اول هیجانات جلوگیری کند، اما در صورت نبود سیاست‌های مکمل، احتمال بروز چالش در روزهای آتی را افزایش می‌دهد.

بازار فیزیکی طلا در تهران هم تقریبا به حالت رکود کامل درآمده است. انتخاب به نقل از نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، اعلام کرد که معاملات در این روزها به حداقل رسیده و به همین دلیل، قیمت‌هایی که برای هر گرم طلا اعلام می‌شود، فاقد اعتبار و پشتوانه واقعی هستند؛ چراکه قیمت طلا بر اساس معاملات روزانه واقعی تعیین می‌شود و در نبود معامله، کشف قیمت معنای دقیق خود را از دست می‌دهد. 

او همچنین اظهار داشت که بازار طلا در روزهای اخیر، به‌ویژه دیروز و امروز، نیمه‌تعطیل بوده است و ابراز امیدواری کرد که با فروکش کردن تنش‌ها و بازگشت آرامش نسبی به فضای کشور، فعالیت‌های اقتصادی نیز به روند طبیعی خود بازگردند. در همین حال، بذرافشان به وضعیت بازارهای جهانی طلا نیز اشاره کرد و گفت: از روز جمعه، همزمان با افزایش تنش‌ها در منطقه غرب آسیا، قیمت جهانی طلا روند صعودی پیدا کرده، اما امروز (دوشنبه) با آغاز به کار بازارهای جهانی، قیمت‌ها کمی تعدیل شده و به سطح ۳۴۳۳ دلار در هر اونس رسید.

ششمین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا که قرار بود روز یکشنبه برگزار شود، به دلیل جنگ بین جمهوری اسلامی و اسرائیل حالت تعلیق درآمده است. مقامات جمهوری اسلامی فضای امنیتی را برای ادامه مذاکره «غیرقابل توجیه» می‌خوانند. تعلیق مذاکرات، یکی از عوامل کلیدی در افزایش انتظارات تورمی و التهاب بیشتر بازار ارز تلقی می‌شود.

تمامی شاخص‌ها حاکی از آنند که بازار ایران در مرز یک بحران چندوجهی اقتصادی قرار دارد: سقوط ارزش پول ملی، التهاب در بازارهای طلا و رمز از، جهش در نرخ ارزهای خارجی، رکود در بازار مسکن و چشم‌اندازی مبهم برای بازار سرمایه. تحلیلگران داخلی همچون احمد اشتیاقی هشدار داده‌اند که تداوم بحران می‌تواند بازار سهام را به ریزش سنگین بکشاند و موجی از نقد کردن دارایی‌ها را به‌دنبال داشته باشد. پیمان مولوی هم تأکید دارد که آینده بازار ارز، به توان دولت در فروش نفت و مدیریت انتظارات وابسته است. در غیر این صورت، دلار ممکن است از مرزهای پیش‌بینی‌شده بسیار فراتر رود.

هم‌زمان با این تحولات، رویترز گزارش داد که بازارهای جهانی هم با جهش دلار، طلا و نفت به این بحران واکنش نشان داده‌اند. دلار آمریکا در برابر ین ژاپن با ۰.۳ درصد رشد به ۱۴۳.۸۸ رسید و در برابر فرانک سوئیس به ۰.۸۱۱۰ افزایش یافت. شاخص دلار نیز با ۰.۵ درصد رشد به ۹۸.۲ رسید و دو روز افت متوالی خود را جبران کرد.

در همین حال، قیمت طلا با رشد ۱.۶ درصدی به سه هزار و ۴۳۷ دلار در هر اونس رسید و نفت خام آمریکا با جهشی بیش از ۸ درصد، به ۷۳ دلار و ۷۶ سنت در هر بشکه رسید. این اعداد نشان‌دهنده ترس سرمایه‌گذاران جهانی و حرکت آن‌ها به سوی دارایی‌های امن است.

جک جاناسیویچ، تحلیلگر بازار در بوستون، به رویترز گفت: «بازارها واکنش آنی دارند، اما اگر این بحران ادامه یابد، اعتماد جهانی فرو می‌ریزد.» به گفته متخصصان، طلا و دلار در شرایط جنگی، به عنوان پناهگاه روانی و مالی عمل می‌کنند.