افراد دارای ویژگیهای شخصیتی تاریک ممکن است نه تنها بیاحساس، خودمحور و ماهر در فریب دیگران باشند، بلکه بر اساس پژوهشی جدید، ممکن است قابل اعتماد نیز به نظر برسند زیرا ظاهرشان میتواند غریزه شناختی ما را از کار بیندازد.
به گزارش نیوزویک، این پژوهش که در نشریه «تفاوتهای شخصیتی و فردی» (Personality and Individual Differences) منتشر شده، بررسی کرده است که افراد چگونه بر اساس چهره میزان قابلاعتمادی غریبهها را ارزیابی میکنند. پژوهشگران دریافتند افرادی که سطوح بالایی از ویژگیهای «مثلث تاریک شخصیت»ــ خودشیفتگی، روانآزاری و ماکیاولیسمــ را دارند پیوسته قابلاعتمادتر ارزیابی شدند.
اما چرا؟ پاسخ در ظاهر نهفته است. افرادی دارای خصیصههای مثلث تاریک شخصیت معمولا از نظر ظاهری جذابتر دیده میشوندــ و این تصور در برداشت دیگران از میزان قابلاعتماد بودن آنها بهشدت تاثیر میگذارد.
در این مطالعه که چهار آزمایش با نزدیک به ۶۰۰ شرکتکننده را شامل میشد، افرادی که نمرات بالایی در ویژگیهای «مثلث تاریک شخصیت» دارند، مدام امتیازهای بالاتری از نظر قابلاعتماد بودن دریافت کردند.
نتایج این تحقیق به پدیدهای به نام «اثر هالهای» برمیگرددــ یک سوگیری شناختی که افراد جذابیت ظاهری را با ویژگیهایی مثبت مانند صداقت یا شایستگی مرتبط میدانند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روانآزاری که با فقدان همدلی و تکانشگری شناخته میشود، ممکن است در نگاه اول باعث بیاعتمادی شود، اما در عمل، افراد دارای این ویژگی میتوانند بسیار جذاب و از نظر اجتماعی راهبردی باشند. به همین ترتیب، افراد خودشیفته معمولا اعتمادبهنفس، جذابیت و ظاهری آراسته دارند، در حالی که افراد ماکیاولیگرا در خواندن نشانههای اجتماعی و دستکاری برداشتها مهارت دارند. یافتههای پژوهش جدید نشان داد که این ویژگیها ممکن است در حالات چهره و ظاهر فیزیکی افراد تاثیر بگذارد و جذابیتشان را، بهویژه در برخوردهای کوتاه، افزایش دهد.
حتی با در نظر گرفتن صفاتی مانند سلطهگری، برونگرایی و جذابیت کلی، باز هم چهره این افراد اعتماد بیشتری برمیانگیزد، که نشان میدهد ویژگیهای چهره تاثیری منحصربهفرد در جلب اعتماد دارند.
جیسون واکر، استاد روانشناسی از دانشگاه آدلر شیکاگو، در گفتوگو با نیوزویک گفت انسان از نظر روانشناختی جذابیت را با اعتماد توام میداند. این موضوع زمانی خطرناک میشود که با شخصیتهای مثلث تاریک تلاقی کند، چرا که آنها این موضوع را میدانند و از آن سوءاستفاده میکنند.
او افزود این افراد استاد نمایشاند و میدانند چطور ظاهر یک همتیمی ایدهآل یا رهبری آیندهنگر را به خود بگیرند، در حالی که در واقع در حال تثبیت قدرت و دستکاری برداشت و دیدگاه دیگراناند.
این یافتهها ممکن است توضیح دهد که چرا افرادی با ویژگیهای شخصیتی تاریک اغلب بهسرعت در نقشهای رهبری رشد میکنند یا دستکم در کوتاهمدت تاثیر اجتماعی بالایی دارند.
فراتر از روانشناسی، این موضوع در فرهنگ عامه نیز بازتاب دارد. از قاتلان زنجیرهای همچون تد باندی و جفری دامر که افرادی کاریزماتیک توصیف شدهاند، تا شخصیت ساختگی و محبوب جو گلدبرگ در سریال «تو» (YOU)، جامعه اغلب به افرادی جذب میشود که ظاهر فریبنده و باطنی تاریک دارند.
با این حال، محققان هشدار میدهند نباید به قضاوت بر اساس ظاهر بیش از اندازه اعتماد کرد. پژوهشی در سال ۲۰۱۸ نشان داد افراد میتوانند خودشیفتگی و روانآزاری در مردان را تا حدی از روی چهره تشخیص دهند، اما در شناسایی روانآزاری در زنان یا ویژگی ماکیاولیگری موفق نیستند.
در مجموع، برداشت ما از جذابیت یا اعتماد که به ظاهر گره خورده، ممکن است توضیح دهد که چرا افراد دارای ویژگیهای شخصیتی تاریک میتوانند ابتدا اعتماد دیگران را جلب کنند، و بیننده نمیتواند آگاهانه چیزی نگرانکننده را تشخیص دهد.