تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، به برکناری مایکل والتز، مشاور امنیت ملی‌، نتیجه ماه‌ها تنش و اختلاف نظر بر سر سیاست خارجی بود؛ و به گفته منابع آگاه در دولت، به‌ویژه به‌دلیل همکاری و ارتباط والتز با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، درباره اقدام احتمالی نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران رخ داد.

به گزارش واشینگتن پست، هرچند دلیل رسمی برکناری والتز اشتباه جنجالی پیام‌رسان سیگنال عنوان می‌شود‌ــ که با عنوان «سیگنال‌گیت» شناخته شد‌ و یک روزنامه‌نگار منتقد ترامپ به‌صورت تصادفی به گفت‌وگویی حساس در سیگنال درباره برنامه‌ریزی نظامی حمله به حوثی‌های یمن افزوده شد‌ــ منابع مطلع می‌گویند او از همان اوایل در زمینه‌های گوناگون از جمله درباره حمله نظامی به ایران با مقام‌های ارشد دولت اختلاف نظر داشت. این افسر سابق نیروهای ویژه سابقه‌ای طولانی در حمایت از مداخلات نظامی دارد.

دو منبع آگاه به واشینگتن پست گفتند پیش از دیدار فوریه نتانیاهو با ترامپ در دفتر ریاست‌جمهوری، والتز با نخست‌وزیر اسرائیل درباره گزینه‌های نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران هماهنگی نزدیکی داشته است. یکی از این منابع گفت: «والتز می‌خواست سیاست آمریکا را به سمتی ببرد که ترامپ با آن راحت نبود، چون آمریکا هنوز گزینه دیپلماتیک را امتحان نکرده بود»، و افزود وقتی این موضوع به گوش ترامپ رسید، او چندان خشنود نبود.

اما دفتر نخست‌وزیر اسرائیل روز شنبه در بیانیه‌ای در رسانه اجتماعی ایکس، ارتباط نزدیک و تنگاتنگ با والتز را رد کرد. در این بیانیه آمده است: «برخلاف گزارش واشینگتن پست، نخست‌وزیر تماس فشرده‌ای با مایکل والتز درباره ایران نداشته است.» در این بیانیه، «دیدار گرم و صمیمی» نتانیاهو با والتز و استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، پیش از دیدار با ترامپ در کاخ سفید تایید شد اما اشاره شد پس از آن، ارتباط بین آن‌ها محدود به یک «تماس تلفنی» بوده‌ که به مسئله ایران مربوط نبوده‌ است.

با وجود اینکه ترامپ روز پنجشنبه از نامزدی والتز برای نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد خبر داد، این برکناری نشانه‌ای از بازآرایی تیم امنیت ملی رئیس‌جمهوری است. مارکو روبیو، وزیر خارجه، به‌عنوان جانشین موقت والتز منصوب شد‌ــ اقدامی که تمرکز سیاست خارجی را به سمت چهره‌هایی می‌برد که به دیدگاه‌های ترامپ متمایل‌ترند.

استیون چونگ، مدیر ارتباطات کاخ سفید گفت: «رئیس‌جمهوری دستور کار را تعیین می‌کند و این وظیفه دولت اوست که آن را اجرا کند، و همه در یک مسیر حرکت می‌کردند؛ به همین دلیل او موفق‌ترین صد روز اول تاریخ را داشت.»

منابع آگاه در کاخ سفید به واشینگتن پست گفتند سوزی وایلز، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری، مدت‌ها بود در مورد تناسب والتز با جایگاهش تردید داشت. برخی در دولت معتقد بودند والتز تلاش می‌کرد توازن را به‌نفع اقدام نظامی تغییر دهد و در هماهنگی کامل با اسرائیلی‌ها عمل می‌کرد. تلاش‌های برخی اعضای برجسته دولت از جمله جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهوری، برای تقویت جایگاه والتزــ از جمله سفر دیپلماتیک به گرینلند و آشنایی با محافظه‌کاران نزدیک به ترامپ‌ــ در نهایت بی‌نتیجه ماند.

ماجرای «سیگنال گیت» احتمالا آخرین ضربه بود. اگرچه سیگنال در برخی موارد برای پیام‌رسانی ایمن استفاده می‌شود، استفاده از آن برای هماهنگی‌های نظامی حساس نگرانی‌هایی برانگیخت. یکی از سخنگوهای کاخ سفید از استفاده از پیام‌رسان سیگنال به‌طور کلی دفاع کرد و گفت «سیگنال یک اپلیکیشن مورد تایید برای استفاده دولتی است و روی تلفن‌های دولت نصب شده است»، اما دیگر مقام‌ها این اتفاق را نشانه‌ای از مشکلات عمیق‌تر در روند کاری و اعتماد دانستند.

تصمیم ترامپ بار دیگر بحث‌هایی را درون دولت درباره لزوم وجود شورای امنیت ملی سنتی به راه انداخته است. برخی مشاوران معتقدند تمرکز باید بر خدمت به شخص ترامپ باشد، نه نهاد کاخ سفید. به گفته آن‌ها، ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری، خود را بهترین مشاور برای امنیت ملی می‌داند و به دیدگاه‌های سنتی در امور بین‌الملل بدبین است.

در حوزه سیاست خارجی، ترامپ در این دوره افراد وفادار به شعار «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» یا جنبش ماگا را به‌جای سنت‌گرایان دوره اول منصوب کرده است. تصمیم‌های اخیر نه تنها مشاور سنت‌گرا را کنار گذاشت، بلکه با سپردن موقت ریاست شورای امنیت ملی به روبیو، نفوذ این نهاد را کاهش داد.

از همان ابتدا، انتصاب والتز برای این سمت غیرمنتظره بود. گرچه والتز به رئیس‌جمهوری وفادار بود، در سیاست خارجی گرایشی تندرو داشت. در مورد روسیه، خواستار رویکردی سخت‌گیرانه در قبال پوتین بود، در حالی که ترامپ به‌دنبال رویکردی مصالحه‌آمیز با مسکو و تهران بوده و حتی استیو ویتکاف، دوست نزدیکش، را به‌عنوان فرستاده ویژه برای مذاکرات اعزام کرده است.

یکی از مقام‌های ارشد کاخ سفید گفت رئیس‌جمهوری روز پنجشنبه تصمیم نهایی درباره والتز را با رجوع به تنها مشاور مورد اعتمادش‌ــ یعنی خودش‌ــ گرفت. او گفت: «قطعا دیگران نظر می‌دهند، اما در تصمیم‌هایی نظیر این، تصمیم نهایی با خود ترامپ است.»

او همچنین اختلاف‌های سیاسی را عامل اصلی برکناری والتز ندانست و افزود: «من مایک را مدت‌ها است که می‌شناسم. او در نهایت کاری را که رئیس‌جمهوری می‌خواست، اجرا می‌کرد‌ــ به‌ویژه در سیاست خارجی. او هرگز از مسیر تعیین‌شده خارج نمی‌شد.»