رویترز به نقل از هشت مقام و دیپلمات ایرانی و آمریکایی خبر داد که گفتگوهای جاری به سوی توافقی پیش می‌رود که با توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۵ تفاوت چندانی ندارد. این درحالی است که دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوری آمریکا، در دوره پیشین ریاست‌جمهوری‌اش، در سال ۲۰۱۸ از توافق برجام خارج شده بود.

وزارت خارجه آمریکا، وزارت خارجه جمهوری اسلامی و دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به درخواست رویترز برای اظهارنظر درباره این گزارش پاسخی نداده‌اند.

براساس گفته این منابع دیپلماتیک به رویترز، توافق جدید ممکن است از نظر ظاهری با توافق برجام، که ترامپ آن را «بدترین توافق تاریخ» خوانده بود، تفاوت بنیادین نداشته باشد، اما مدت آن به ۲۵ سال افزایش می‌یابد، نظارت‌ها سخت‌گیرانه‌تر می‌شود و بندهای موسوم به «غروب» که برخی بخش‌های برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می‌کند گسترش می‌یابند.

همچنین در چارچوب پیشنهادی مورد بحث، ایران باید میزان ذخایر اورانیوم و تعداد و نوع سانتریفیوژها را محدود کند و ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی را یا رقیق، یا صادر یا مهروموم کند، که این کار نیز تحت نظارت ماموران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام خواهد شد. در مقابل، تحریم‌های ایران به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

در حالی که اسرائیل خواهان توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم ایران است و تهران نیز می‌گوید غنی‌سازی قابل مذاکره نیست، سه مقام ایرانی به رویترز گفته‌اند اکنون میزان ذخایر اورانیوم، انتقال بخشی از آن به خارج از کشور و تعداد سانتریفیوژها در حال بررسی‌اند.

سه منبع ایرانی افزودند که طبق پیشنهادهایی که در دوره‌های مذاکرات ماه آوریل مطرح شده‌اند، ایران غنی‌سازی را در سطح ۳.۶۷ درصد، مطابق با برجام، محدود خواهد کرد و در ادامه ادعا شده است که تهران آماده است برای بازرسی سایت‌های هسته‌ای‌اش دسترسی‌های گسترده‌تری به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدهد.

به گفته این منابع، این پیشنهادها، همان‌گونه که اسرائیل و برخی مقام‌های آمریکایی مطالبه می‌کنند، به دنبال برچیدن کامل زیرساخت‌های هسته‌ای تهران نیست، بلکه هدف آن‌ها اعمال محدودیت‌های دائمی بر غنی‌سازی اورانیوم است تا از شکست توافق جلوگیری شود.

این درحالی است که روز گذشته مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در گفتگو با فاکس‌نیوز درباره چگونگی توافق با جمهوری اسلامی گفته بود که تهران تنها اجازه خواهد داشت اورانیوم غنی‌شده را وارد کند و روند غنی‌سازی در ایران باید به‌طور کامل متوقف شود. مقام‌های دیگر دولت ترامپ نیز بر توقف غنی‌سازی تاکید دارند. روبیو همچنین درباره بازرسانی که بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران نظارت خواهند کرد گفت که این بازرسان می‌توانند آمریکایی، فرانسوی یا سعودی باشند و نباید محدودیتی درمورد بازرسان وجود داشته باشد. این در حالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی گفته‌اند که غنی‌سازی خط قرمزشان است.

یک روز پس از این اظهارات و در حالی که دور چهارم مذاکرات برای مدتی به تعویق افتاده و ترامپ بر قطع کامل صادرات نفت ایران تاکید کرده، رویترز گزاری می‌کند که «یک سازش احتمالی دیگر نیز ممکن است شامل حفظ سطح حداقلی غنی‌سازی ایران با پنج هزار سانتریفیوژ باشد و باقی اورانیوم غنی‌شده را احتمالا از روسیه وارد کند.»

منابع رویترز می‌گویند در مقابل محدودسازی غنی‌سازی، جمهوری اسلامی خواهان تضمین‌های محکم و قطعی است که ترامپ یا جانشینانش دوباره از توافق خارج نشوند. یک منبع ارشد منطقه‌ای نزدیک به تهران گفت، بحث فعلی درباره ذخایر اورانیوم ایران حول این محور است که آیا ایران بخشی از آن را به‌شکل رقیق‌شده در داخل کشور نگاه خواهد داشت و بخش دیگر را به خارج ارسال می‌کند یا نه. به گفته این منبع، ایران حتی فکر فروش اورانیوم غنی‌شده به ایالات متحده را هم مطرح کرده است.

در حال حاضر ایران حدود ۱۵ هزار سانتریفیوژ دارد. طبق توافق برجام، ایران مجاز بود تنها از شش هزار سانتریفیوژ استفاده کند. یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفت: «اساسا این مذاکرات به‌سوی یک برجام۲ پیش می‌رود؛ با برخی الحاقات که سبب می‌شود ترامپ بتواند آن را نوعی پیروزی تلقی کند، و ایران نیز همچنان از حق غنی‌سازی برخوردار باشد.»

رویترز در گزارشش می‌گوید، چرخش ناگهانی آمریکا به‌سوی مذاکره با ایران در ماه آوریل، برای بنیامین نتانیاهو بهت‌آور بود، زیرا او برای جلب حمایت ترامپ درمورد حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران به واشینگتن رفته بود، اما کمتر از ۲۴ ساعت پیش از نشست خبری مشترک در کاخ سفید، مطلع شد که مذاکرات آمریکا با ایران طی چند روز آینده آغاز خواهد شد.

در عرض تنها سه هفته، آمریکا و ایران سه دور مذاکره برگزار کرده‌اند تا در ازای کاهش تحریم‌ها، تهران نیز از ساخت سلاح هسته‌ای دوری کند. به نظر می‌رسد دور چهارم این مذاکرات به‌زودی در رم برگزار شود. طبق گفته هشت منبع، در چارچوب اولیه‌ای که در حال بررسی است بخش عمده‌ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ حفظ شده است.