محمدهاشم داخته، مدیر بخش حفاظت از محیطزیست سازمان منطقه آزاد قشم، در گفتوگو با روزنامه شرق خبر داد که سالانه شمار زیادی از جانواران دریایی از جمله لاکپشتها و نهنگها بر اثر خوردن زبالههایی که صیادان تولید میکنند، جانشان را از دست میدهند.
او درباره بحران انباشت زبالههای شهری در قشم که به دلیل استقبال مردم از سفر به این جزیره و نبود زیرساخت مناسب برای بازیافت زبالهها ایجاد شده، هشدار داد و گفت که اقامت مسافران در کمپهای ساحلی در سالهای اخیر به مرگ شمار زیادی از خرچنگهای خلیج فارس منجر شده است.
محمدهاشم داخته افزود: «بیش از ۹۰ درصد زبالههای دریایی را صیادان و ماهیگیران در دریا رها میکنند. برای نمونه یکی از صیدهای پرشمار و محبوب در قشم صید ماهی روغنی ساردین است که بعد از صید باید در خشکی خشک شوند و برای اینکه فاسد نشوند، باید روی آن نمک بریزند. برای همین گونیهای نمکی که برای این فرایند استفاده میشود، یکی از بزرگترین آلودگیهایی دریایی جزیره قشم را ایجاد کردهاند و در اطراف سایتهایی که این ماهیها خشک میشوند، اغلب تا کیلومترها کیسههای خالی رهاشده در آب دیده میشود که هم دریا را آلوده میکنند و هم به ساحل میآیند.»
این در حالی است که پیش از این، شاهمراد جعفری، رئیس اداره محیط زیست شهرستان قشم، نیز در بهمنماه، از مرگ دو لاکپشت پوزهعقابی در آبهای این جزیره بر اثر برخورد با پروانه لنج صیادان خبر داده بود. لاکپشتهای پوزهعقابی از گونههای در حال انقراض محسوب میشوند.
مدیر بخش حفاظت از محیطزیست سازمان منطقه آزاد قشم در گفتوگو با شرق افزود: «خطر دیگر این زبالهها این است که موجودات دریایی آنها را بهعنوان غذا مصرف میکنند. مثلا لاکپشتهای دریایی یا برخی نهنگها این زبالههای رهاشده را میخورند و بعد با آسیبهای ناشی از این مصرف مواجه میشوند. برای نمونه، لاکپشتهای چرمی بهعنوان بزرگترین لاکپشتهایی دریایی، از عروس دریایی تغذیه میکنند و پلاستیک در آب دریا شباهت فوقالعادهای به عروس دریایی دارد. این مسئله موجب میشود که در بسیاری از موارد، اشتباهی پلاستیک را بهجای عروس دریایی ببلعند. پلاستیک در بدن حیوان مچاله میشود و مسیر معده به روده حیوان را میبندد و در نتیجه حیوان که نمیتواند غذا بخورد، به مرور کمرمق میشود و از بین میرود. ما لاکپشتهای مردهای در ساحل یافتیم که بعد از تشریح متوجه شدیم که به دلیل خوردن پلاستیک از بین رفتهاند. این مسئله در مورد نهنگها هم صدق میکند و نهنگهای زیادی در این سالها داشتیم که بعد تشریح مشخص شد به دلیل خوردن پلاستیک مردهاند.»
انباشت زباله در مناطق و شهرهای شمال و جنوب ایران که مقاصد اصلی گردشگران ایرانیاند و نیز فقدان سرمایهگذاری دولت و شهرداریها برای ایجاد سیستم بازیافت مناسب، موجب شده است تا هر سال پس از پایان تعطیلات نوروز و تابستان، تصاویر متعددی از زبالههای رهاشده در سواحل، کوهستانها و جنگلهای ایران منتشر شود و از طرفی در بسیاری از این مناطق مانند جزیره قشم یا روستاهای مازندران، به دلیل نبود مکانی مناسب برای انباشت زبالههای شهری، سواحل یا جنگلهای کهن بهعنوان محل دپو زباله در نظر گرفته میشوند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
محمدهاشم داخته در این زمینه گفت: «همین الان و در پایان تعطیلات نوروز، من از جزیره ناز در قشم رد شدم. تا چشم کار میکرد، زباله بود. اگر تمام ارگانهای دولتی منطقه را هم بسیج کنیم، نمیتوانیم این حجم از زبالهای را که در ایام شلوغ مثل تعطیلات عید تولید میشود، جمعآوری کنیم. یکی از بزرگترین مشکلات افزایش ورود مسافران به جزیره قشم تولید و رها کردن حجم بالایی از زباله است که در جایجای جزیره از اماکن تفریحی گرفته تا جادهها دیده میشود. موضوع دیگر درباره جزیره و ارتباط آن با گردشگران تغییر الگوی سفرها است. به دلیل مشکلات اقتصادی یا گران شدن سفرهای هوایی ما کمتر استفاده مردم از خدمات آژانسها را شاهدیم و اغلب مردم با خودرو شخصی به جزیره سفر میکنند و در این میان ایده کمپ کردن در جزیره هم بسیار محبوب است.»
این فعال محیط زیست تاکید کرد سواحل جزیره قشم که بهعنوان سواحل ماسهای یکی از مهمترین زیستگاههای انواع نرمتنان و سختپوستانی مانند خرچنگها محسوب میشوند، هم از حضور پرشمار و «اغلب غیرمسئولانه» مسافران آسیب میبییند. او توضیح داد که این مشکل تنها به مرگ چند خرچنگ محدود نمیشود، بلکه از بین رفتن نرمتنان یا سختپوستان ساحلی تعادل رژیم غذایی آبزیان را از بین میبرد، زیرا در دریا لایههای مختلفی از زنجیره غذایی وجود دارد که موجودات ساحلی هم بخشی از زنجیره غذایی سایر آبزیاناند و حضور گسترده مسافران در این چرخه خلل ایجاد میکند.