ماه رمضان که آغاز می‌شود تن مردمانی که در ایران به هر دلیل روزه نمی‌گیرند می‌لرزد. هر روز خبرهای دستگیری و مجازات مردم بدلیل خوردن یا آشامیدن در ملاء عام در رسانه‌ها منتشر می‌شود. روسای پلیس وضابطان قضایی در استان‌ها با رسانه‌های محلی و سراسری مصاحبه می کنند و موکداً تذکر می‌دهند حرمت این ماه نگه داشته شود و اگر جز این باشد با افراد حرمت شکن برخورد جدی، قاطع و قانونی خواهد شد.
علاوه بر شهروندان کسبه و افرادی که درآمدشان به گونه‌ای با خورد و خوراک شهروندان در ارتباط است هم عزا می‌گیرند. رستوران‌ها و کافه‌ها ساعت‌های طولانی از روز امکان فروش و فعالیت ندارند و شروع به کار و عرضه و توزیع غذای در این مراکز عموما تا یک ساعت پیش از افطار ممنوع اعلام می‌شود.
در روزهای گذشته ویدئوی دردناکی در فضای مجازی دست به دست شد. این ویدئو فردی که گفته می‌شود از اهالی مراغه است را نشان می‌دهد که در رودخانه صوفی غرق شده است. رودخانه خروشانی که دوران پر آبی اش را می‌گذراند و به دریاچه ارومیه می‌ریزد. روایتی غیررسمی وجود دارد از اینکه فرد غرق شده مرد جوانی است که به علت روزه خواری مورد تعقیب ضابطین قضایی بوده و در حین فرار خود را به رودخانه انداخته و جان باخته است است. سایت تابناک نوشته با اینکه این روایت بسیار تاثر برانگیز است اما « ناآشنا بودن به فن شنا که در دین به آموزش و فراگیری آن تاکید شده» احتمالا علت وقوع چنین حادثه‌‌ای است. امکان تأیید این روایت از سوی ما وجود ندارد اما چرا ماه رمضان در ایران و ترکیه، کشور همسایه تا این اندازه متفاوت است؟
ترکیه کشور بزرگی است. مطابق برآورد آماری سال ۲۰۱۸ میلادی چیزی در حدود ۸۲میلیون نفر جمعیت دارد. ۸۵ درصد مردم این کشور مسلمانان سنی و چیزی در حدود ۱۵ درصد را شیعیان علوی تشکیل می‌دهند. اگر چه دولت حاکم به قدرت رسیده از یک حزب اسلامی است اما قاطبه حکومت و قانون لائیک است. بخش بزرگی از مردم عید فطر و قربان را باشکوه و با آیین و رسم‌های زیبا جشن می‌گیرند.
در ترکیه ماه رمضان از شادترین ایام سال است. روزها منعی برای خوردن و آشامیدن در فضای عمومی وجود ندارد. کاسبان، رستوران‌ها و کافه‌ها به کسب و کارشان مشغولند و البته شبها سرشار است از موسیقی زنده و جشنواره‌های مفرح در سطح شهر.
در زمانه ساعت‌های زنگ دار و دیجیتال و دنیای آلارم ها و هشدار دهنده‌های الکترونیکی در همه شهرهای ترکیه به هنگام سحر طبال‌ها و دهل زن‌ها با نوایی خاص طبل می‌زنند و چاووشی می‌خوانند. طبال‌ها عموما از اهالی محله و داوطلب هستند. برای بیدار کردن مردم محله به محله گشت می‌زنند و در پایان ماه رمضان و عید فطر عیدی خود را از اهالی محله می گیرند.
در ترکیه هم درست مشابه ایران خوراکی‌های مخصوص این ماه پخته می‌شوند. البته که خبری از رولبیا نیست اما یکی از خوراکی‌های ویژه که تنها در ماه رمضان در ترکیه یافت می‌شود نانی است کم و بیش شبیه به بربری. نانی که اگر در ساعات پیش از افطار برای خریدنش راهی فروشگاه‌ها شوید صف‌های طولانی تقاضای آن شما را به حیرت وا می‌دارد.
یکی از سنت‌های رایج در ماه رمضان در میان دولتمردان و مردمان ترکیه افطاری دادن‌های عمومی است. در اغلب شهرها محل‌هایی توسط شهرداری‌ها تجهیز و تامین مالی می‌شوند. چادرهای بزرگی برپا می‌شود و غرفه غذاهای سنتی برای سی شب متوالی در آن محل‌ها به توزیع غذا می‌پردازند. برخی در ازای خدماتشان مبالغ اندکی دریافت می‌کنند و برخی هم به رایگان غذاهای نذری توزیع می‌کنند.
علی تورک ایلماز از شهروندان آنکارا در خصوص رسم ویژه ای که در میان خانواده‌ها وجود دارد می‌گوید: « اینجا رسم است که پسران متاهل اگر پدر و مادرشان در قید حیات باشند هر افطار آنها را به خانه خودشان می‌برند. دور هم افطار می‌کنیم. نماز می‌خوانیم. شب نشینی می‌کنیم و معمولاً تا سحر با هم هستیم. بعد از صرف سحری هم دوباره آنها را به خانه خودشان بر می‌گردانند تا دوباره وقت افطار»
او همچنین توضیح می‌دهد که زندگی شبانه در شب‌های ماه رمضان در ترکیه جریان دارد. « رستوران‌ها اغلب موسیقی زنده دارند. در خیابان‌های شلوغ شهر جشنواره برگزار می‌شود. بیشتر مراسم سماع و مولانا خوانی برگزار می‌شود. خلاصه که این شبها ترکیه دیدنی‌تر از هر وقت دیگری در سال است.»
مشاهدات عینی نگارنده حاکی از این است که برخلاف ایران؛ بخش بزرگی از جوانان در ماه رمضان با میل و اشتیاق روزه می گیرند. تفاوت چشمگیر و عمده‌ای که نشان می‌دهد سیاست‌های سختگیرانه حاکمیت در ایران نه تنها در حفظ اعتقاد و ترویج آموزه‌های اسلامی در میان نسل جوان ایران کارآمد نبوده که حاصلی جز دور شدن آنها از ایدئولوژی اسلامی نداشته است. واقعیت این است که برابر قوانین ایران جرمی به نام روزه‌خواری وجود ندارد. تنها ماده قانونی که به استناد آن با خوردن و آشامیدن در ملا عام مبارزه می‌شود ماده 638 قانون مجازات اسلامی است که تظاهر به انجام هر فعل حرامی را جرم می‌داند و چون در شریعت آمده که روزه خواری بی دلیل حرام است برای افرادی که اقدام به خوردن و آشامیدن می‌کنند مجازاتی از ده روز تا دو ماه حبس و گاه تحمل ۷۴ضربه شلاق تعیین می‌شود.
حقوقدانان اما نکته مهمی را در این خصوص متذکر می‌شوند. آنها می‌گویند در همین قانون هم باید اثبات شود فعل حرام بی دلیل و به عمد رخ داده است. اثبات این شرایط دشوار است اما محنت و رنج این مجازات گریبان شهروندان ایران را به کرات می‌گیرد.
