صحبت «شب بِرنز» که می شود، اغلب  تصویر «هَگیس» (غذای سنتی اسکاتلند که معمولا ترکیبی از جگر، دل و ریه گوسفند یا حیوانات دیگر است که با چربی همان حیوان و پیاز و ادویه پخته می‌شود) و ویسکی اسکاتلندی در اذهان نقش می‌بندد؛ اما تاریخچه شب برنز چیست و از کجا آمده است؟

«ضیافت برنز» بزرگداشت زندگی و میراث  شاعر معروف اسکاتلندی، رابرت برنز است. هرچند نخستین مراسم یادبود برنز در قرن هجدهم توسط خانواده و دوستان نزدیکش برگزار شد، اما از آن هنگام، این شب به صورت یک جشن ملی-فرهنگی و میراث اسکاتلند درآمده است.

اسکاتلندی‌ها شب برنز را یا در خانه‌هاشان یا در رستوران‌ها و باشگاه‌های سنتی با غذای و رقص محلی و خواندن اشعار برنز جشن می‌گیرند.

رابرت برنز که بود؟

رابرت برنز، یا به ذائقه عامه «رابی برنز»، تا پیش از مرگش در سال ۱۷۹۶، بیش از ۵۵۰ قطعه شعر سرود.

این نویسنده و شاعر قرن هجدهم، منبع الهام بنیانگذاران لیبرالیزم و سوسیالیزم بود که نوشته‌های موشکافانه‌اش در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی شهرت و محبوبیت بسیاری در میان مردم داشت. رابرت برنز هم در اسکاتلند و هم فرای مرزهای آن، به عنوان یک شخصیت انقلابی شناخته می‌شد.

رابرت برنز که در سال ۲۰۰۹ از طرف تلویزیون اسکاتلند به عنوان «بزرگترین اسکاتلندی زمان» لقب گرفت، در ۳۷ سالگی بر اثر تب رماتیسم درگذشت.

مراسم تشییع جنازه او در همان روزی برگزار شد که پسرش مکسول به دنیا آمد. پیکر او چند سال بعد از حیاط کلیسایی که در آن دفن شده بود، به آرامگاه «دامفریز» و آرامگاه همسرش منتقل شد که در سال ۱۸۳۴ درگذشت. 

«شب برنز» در چه تاریخی برگزار می شود؟

شب برنز همه ساله در شب ۲۵ ژانویه برگزار می‌شود. این تاریخ با روز تولد برنز همزمان است که در روز ۲۵ ژانویه سال ۱۷۵۹ متولد شد.

نخستین ضیافت شام برنز در باشگاه برنز در ۲۹ ژانویه ۱۸۰۲ که تصور میشد زاد روز اوست برگزار شد. اما مطالعه اسناد ثبت احوال اسکاتلند نشان داد که در واقع زاد روز او چهار روز پیش‌تر از آن بوده است.

اسکاتلندی‌ها شب برنز را چگونه جشن می‌گیرند؟

جالب‌ترین جنبه شب برنز، مراسم سنتی است که در آن مردم لباس‌های اسکاتلندی (مردها دامن اسکاتلندی) می‌پوشند و به نوای «بَگ پایپ» (نوعی آلت موسیقی خاص مثل شیپورهای متعدد متصل به هم بانوایی شبیه به سرنا) گوش می‌دهند، می‌رقصند، ترانه «اولد لانگ سین» را می‌خوانند و اشعار این شاعر بزرگ را دکلمه می‌کنند.

ترانه «اولد لانگ سین» از یکی از اشعار برنز در سال ۱۷۸۸ اقتباس شده است که او ابتدا برای موزه هنرهای موسیقی اسکاتلند فرستاده بود.

در شب برنز پرچم‌های اسکاتلند سنتا به اهتزاز درمی‌آید.

هرچند این مراسم نخست در سال ۱۸۰۱ برگزار شده است و به تدریج حواشی بیشتری به خود گرفته است، اما به هسته اصلی خود که به شیوه‌های مختلف، بزرگداشتی از رابرت برنز است، وفادار مانده است.

در شام سنتی شب برنز چه غذاهایی صرف می‌شود؟

غذای اصلی مراسم، «هَگیس» است که مخلوطی است از دل و جگر و ریه (اغلب) گوسفند همراه با پیاز، جو دو سر، آب ماهیچه، چربی حیوانی و ادویه‌های مختلف، که در شکمبه یا پوست روده حیوان بسته و سپس پخته می‌شود.

شخص برنز، هگیس را «سرور بزرگ» نسل پودینگ‌خور توصیف کرده است. به همین دلیل، شام برنز همواره با دکلمه قطعه شعر برنز در مورد هگیس توسط میزبان آغاز می شود.

در کنار هگیس، پوره نوعی شلغم و سیب‌زمینی، و البته بهترین ویسکی محلی اسکاتلند صرف می‌شود.

گیاهخواران و پرهیزکاران – یا کسانی که می‌خواهند غذای متفاوتی را امتحان کنند – می‌توانند از هگیس بدون گوشت استفاده کنند. از جمله غذاهای محبوب شب برنز، سوپ ماهی است که از ماهی نمک سود «هَداک» درست می‌شود.