طالبان و انفجارهای کرمان؛ بازی پیچیده با نام داعش در افغانستان

 واکنش طالبان به انفجارهای کرمان باعث ایجاد شک و تردیدهایی در مورد بازی این گروه با نام داعش شده است

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، یک روز پیش از حمله مرگبار انتحاری در کرمان در چهارمین سالگرد کشته‌شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گفت: «داعش در افغانستان سرکوب شده و تمامی پناهگاه‌های این گروه نیز از بین برده شده‌اند.» مجاهد ادعا کرد: «اعضای داعش در افغانستان بسیار کم مانده‌اند. در حدود ۷۰ تا ۸۰ تن هستند که آن‌ها هم متواری و تحت تعقیب‌اند.»

براساس ادعای ذبیح‌الله مجاهد، پرونده داعش خراسان در افغانستان بسته شده است و این گروه تهدیدی برای رژیم طالبان و مردم افغانستان نیست. اما مسئله اساسی این است که ذبیح‌الله مجاهد و دیگر سخنگویان طالبان به‌ندرت اطلاعات درست ارائه می‌کنند. راهبرد سخنگویان طالبان درباره مخالفان این گروه، ابتدا نادیده گرفتن، سپس کوچک جلوه دادن و در صورت وقوع حوادث بزرگ، تلاش برای جلوگیری از درز اطلاعات به رسانه‌ها و سکوت کردن است.

گزارش رویترز به نقل از منابع اطلاعاتی در آمریکا نشان داد که حمله در کرمان را شاخه خراسان داعش مستقر در افغانستان سازماندهی کرده است. روز پنج‎شنبه نیز جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، داعش را تهدید مداوم برای افغانستان و منطقه خواند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

وب‌سایت المرصاد، شبکه شایعه‌پراکنی اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان، روز جمعه ۱۵ دی‌ماه عکس‌های مهاجمان انتحاری کرمان را منتشر و ادعا کرد اطلاعاتی دارد که نشان می‌دهد مهاجمان شهروند تاجیکستان بوده‌اند.

این وب‌سایت را که اداره استخبارات طالبان با هدف تبلیغات علیه داعش تاسیس کرده است، در مطلبی نوشت: «از تصاویری که از مهاجمان در حمله کرمان ایران به نشر رسیده است چنان وانمود می‌شود که شهروندان تاجیکستان هستند.»

چند ساعت پس از انتشار این مطلب در وب‌سایت المرصاد، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای هویت یکی از مهاجمان انتحاری را شهروند تاجیکستان اعلام کرد و گفت هویت نفر دوم هنوز شناسایی نشده است.

حضور شهروندان تاجیکستان در حمله‌هایی که داعش در چندسال اخیر در ایران، افغانستان و پاکستان انجام داده، اثبات شده است. اما نکته مهم در مورد حمله به مراسم سالگرد قاسم سلیمانی در کرمان این است که داعش خراسان در عکس‌هایی که منتشر کرد، صورت مهاجمان را پوشاند و همچنین از ذکر اینکه تاجیکستانی بودند خودداری کرد. در حالی‌که داعش در بیشتر موارد صورت مهاجمان را نمی‌پوشاند یا اگر بپوشاند با ذکر کلمه‌هایی مانند خراسانی، پاکستانی، لوگری، کندهاری یا تاجیکستانی، به نحوی تابعیت مهاجمان را نیز اعلام می‌کند.

داعش در گذشته با اعلام هویت مهاجمان، پیامی مبنی بر نفوذ این گروه در میان شهروندان کشورهای منطقه مخابره می‌کرد که باعث بازخورد بیشتر در رسانه‌ها می‌شد.

در حالی‌که در اطلاعیه داعش سعی شد هویت مهاجمان پنهان بماند، رسانه وابسته به اداراه استخبارات (اطلاعات) طالبان نخستین نهادی بود که از تاجیکستانی بودن مهاجمان خبر داد.

این رسانه حتی ادعای دست‌داشتن حکومت تاجیکستان در سازماندهی مهاجمان را مطرح کرد، اتهامی که به نحوی بیانگر خواست طالبان برای راه‌اندازی یک جنگ تبلیغاتی علیه تاجیکستان و بازی با نام داعش است. نکته دیگر در نحوه واکنش طالبان به انفجارهای کرمان، پیام کوتاه وزارت خارجه این گروه است که با یک روز تاخیر منتشر شد. وزارت خارجه طالبان در این پیام کوتاه از «تروریستی» خواندن حمله خودداری کرد و تنها به ابراز همدردی با قربانیان و مقام‌های جمهوری اسلامی اکتفا کرد.

جماعت انصارالله؛ تروریست‌های تاجیکستانی زیر چتر طالبان

گروه تروریستی جماعت انصارالله تنها گروه شبه‌نظامی متشکل از شهروندان تاجیکستان است که زیر چتر طالبان و در استان بدخشان افغانستان و در امتداد مرز با تاجیکستان مستقر شده‌اند.

رهبر این گروه - که شمار اعضایش بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر است- یک مرد جوان تاجیکستانی به نام دوست‌محمد محمدُف مشهور به مهدی ارسلان است. ستیزه‌جویان تاجیکستانی برای برپایی امارت اسلامی مشابه امارت طالبان افغان در تاجیکستان اسلحه به دست گرفته‌اند. این گروه با الهام از طالبان افغان، خودشان را طالبان تاجیکستان می‌نامند و پیش از فروپاشی دولت جمهوری، دوشادوش طالبان افغان علیه نیروهای دولت پیشین افغانستان جنگیدند.

با سلطه طالبان بر افغانستان، متحدان خارجی این گروه که در افغانستان مستقر بودند، از حمایت و امکانات بیشتری برخوردار شدند. لانگ‌وار ژورنال که فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی را دنبال می‌کند در خرداد ۱۴۰۱ گزارش داد که طالبان در شمال افغانستان مسئولیت کنترل پنج شهرستان در بدخشان را به جماعت انصارالله واگذار کرده‌اند.

براساس این گزارش، مهدی ارسلان، فرمانده جماعت انصارالله، کنترل شهرستان‌های نسی، مایمی، کوف‌آب، خواهان و شکی بدخشان افغانستان را بعهده گرفته بود و قاری فصیح‌الدین، فرمانده بدخشانی طالبان که اکنون رئیس ستاد ارتش این گروه است، از او حمایت می‌کرد.

اعضای جماعت انصارالله زیر فرمان قاری فصیح‌الدین و مولوی امان‌الدین منصور علیه نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان می‌جنگیدند و با بازگشت طالبان به قدرت، از حمایت بی‌قید‌و‌شرط برای کنترل شهرستان‌های هم‌مرز با تاجیکستان برخوردار شدند.

اعضای جماعت انصارالله که شهریور امسال از افغانستان وارد تاجیکستان شدند و در درگیری با مرزبانان تاجیکستانی کشته شدند- khovar.tj
 

سه عضو جماعت انصارالله اواسط شهریور امسال با تسلیحات سنگین از مرز افغانستان عبور کردند و وارد خاک تاجیکستان شدند تا به حمله‌هایی در داخل تاجیکستان‌ اقدام کنند، اما پیش از رسیدن به هدف، در درگیری با نیروهای مرزبانی تاجیکستان کشته شدند.

کمیته امنیت ملی تاجیکستان با علنی‌ساختن هویت این افراد اعلام کرد که آنان اعضای جماعت انصارالله بودند. درحالی‌که هنوز جزئیات بیشتری در مورد مهاجمان حمله به مراسم سالگرد قاسم سلیمانی در کرمان مشخص نیست، واکنش‌های طالبان به این حادثه قابل‌ تامل است.

منابع آگاه امنیتی در ماه‌های نخست سلطه طالبان بر افغانستان از توزیع صدها گذرنامه افغانستانی درمیان تروریست‌های خارجی متحد طالبان خبر دادند و در این میان، اعضای جماعت انصارالله نیز از این گذرنامه‌ها دریافت کرده‌اند.

درحالی‌که طالبان از تروریستی خواندن انفجارهای کرمان خودداری کردند و رسانه اداره استخبارات این گروه پیش از وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که مهاجمان کرمان تاجیکستانی‌اند، این پرسش مطرح می‌شود که آیا ممکن است این مهاجمان‌ از کابل یا بدخشان به کرمان اعزام شده باشند؟ هرچند پاسخ روشنی به این پرسش وجود ندارد، اما بازی پیچیده طالبان با داعش خراسان، باعث ایجاد شک‌ و تردیدهایی درباره احتمال تبدیل شدن نام داعش‌ به رمز بازی در افغانستان و کشورهای همسایه می‌شود.

براساس اطلاعات منابع آگاه در بدخشان، مهاجمان عضو جماعت انصارالله که در دوسال گذشته سعی کرده‌اند با عبور از مرز افغانستان وارد تاجیکستان شوند، از حمایت کامل طالبان برخوردار بوده‌اند، چون شبکه قاچاقچی‌های مواد مخدر، اسلحه و انسان در مرزهای افغانستان نیز در اختیار طالبان است و جماعت انصارالله در بدخشان آزادی عمل دارد.

تحریک طالبان پاکستان نیز از متحدان دیرینه طالبان افغان است که اکنون پناهگاه‌هایی در شرق افغانستان دارند. دخالت طالبان افغان در دوسال گذشته برای تسهیل فعالیت مهاجمان انتحاری و تروریست‌هایی که در تاجیکستان و پاکستان حمله‌هایی را سازماندهی کرده‌اند به اثبات رسیده است، اما حمله‌های تروریستی در ایران مشکوک و ناروشن مانده‌اند.

بخشی از این ابهام ناشی از نزدیکی جمهوری اسلامی ایران با برخی از گروه‌های تروریستی از‌جمله القاعده، حماس و طالبان است و بخشی دیگر ناشی از پیچیدگی بازی با داعش خراسان در خاک افغانستان است.

در صورتی که جمهوری اسلامی ایران از پرسش‌ها و اتهام‌هایی که منتقدانش درباره حمله مرگبار کرمان مطرح کرده‌اند نجات یابد، متهم ردیف دوم طالبان است، زیرا تروریست‌هایی از کشورهای مختلف از جمله تاجیکستان زیر چتراین گروه زندگی می‌کنند و از هرنوع امکاناتی برای اقدام‌های تروریستی بهره می‌برند.

بیشتر از جهان