سازمان جهانی بهداشت در بیانیه‌ای اعلام کرد طرح پاکستان برای بازگرداندن افغان‌های بدون مدرک اقامت خطر شیوع فرامرزی فلج اطفال و گسترش آن در دو کشور را افزایش داده است.

از اواسط ماه سپتامبر تاکنون، نزدیک به نیم میلیون افغان به اجبار از پاکستان به کشورشان بازگشته‌اند. پاکستان تصمیم دارد تمام ۱.۷ میلیون مهاجر افغان بدون مدرک اقامت را طی چند مرحله از این کشور اخراج کند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی رژیم طالبان، ادعا می‌کند که از ابتدای اکتبر، بیش از ۸۰۰ هزار مهاجر به افغانستان بازگشته‌اند. او روز شنبه دوم دی‌ گفت که حدود نیمی از این مهاجران از پاکستان و باقی از ایران، ترکیه و سایر کشورها بازگشته‌اند.

آمارهای سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳ تنها ۱۲ کودک در سراسر جهان به فلج اطفال مبتلا شدند که همگی آن‌ها ساکن پاکستان یا افغانستان بوده‌اند. 

در سال ۲۰۲۳ شش مورد ابتلا به فلج اطفال در افغانستان گزارش شد که تمامی موارد در استان ننگرهار در شرق افغانستان و هم‌مرز با پاکستان، به ثبت رسید. 

بر اساس اطلاعات وب‌سایت نهاد افغانستان عاری از فلج اطفال، نخستین مورد مشاهده‌شده کودکی در شهرستان بتی‌کوت این استان بود. دومین مورد هم در کوت، سومی در نازیان، چهارمی در بهسود و پنجمی در شهرستان دوربابا و ششمی در شهرستان خوگیانی استان ننگرهار گزارش شدند. 

هم‌زمان با این بیانیه سازمان جهانی بهداشت، حساب کاربری نهاد افغانستان عاری از فلج اطفال اعلام کرد که کارزار واکسیناسیون علیه فلج کودکان از روز دوشنبه چهارم دی‌ در ۲۱ استان افغانستان آغاز می‌شود.

بر اساس این اطلاعیه، طی این کارزار، کودکان زیر سن پنج سال در استان‌های شرقی، شمال‌شرقی، جنوب‌شرقی، جنوبی و غربی افغاستان که بیشتر در معرض ابتلا به فلج اطفال قرار دارند، واکسینه می‌شوند.

تلویزیون ملی افغانستان که تحت مدیریت طالبان فعالیت می‌کند، به نقل از مسئولان امور بهداشتی در استان ننگرهار گزارش داد که در این کارزار هفت‌‌روزه، قرار است ۲.۵ میلیون کودک در استان‌های ننگرهار، لغمان و کنر علیه فلج اطفال واکسینه شوند.

پاکستان و افغانستان تنها کشورهای جهان‌اند که هنوز از آن‌ها ابتلا به فلج اطفال گزارش می‌شود. عمده‌ترین دلیل آن هم سنتی‌ بودن مردم این کشورها است که در برابر واکسینه کردن کودکانشان مقاومت می‌کنند.

سازمان جهانی بهداشت در بیانیه‌اش هشدار داد که در این کشورها، همچنان شمار زیادی از کودکان از برنامه‌های واکسیناسیون محروم می‌مانند که خطر قابل‌توجه شیوع  فلج‌ اطفال را افزایش می‌دهد.

مقام‌های پاکستان اخیرا از افزایش شدید شناسایی محیطی نمونه‌ها خبر داده‌اند؛ به طوری که تا ماه سپتامبر ۶۰ نمونه مثبت به ثبت رسیده است و احتمال افزایش آن به ۸۲ مورد تا پایان سال هم وجود دارد. 

بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، این نمونه‌ها در شهرهای بزرگ پاکستان از جمله کویته، کراچی، پیشاور، راولپندی و پایتخت آن کشور دیده شده‌اند. 

این سازمان تاکید کرد: «بی‌ثباتی سیاسی، ناامنی در برخی مناطق و تحریم واکسیناسیون همچنان مانع از تلاش‌ها به منظور  ریشه‌کنی فلج اطفال در استان‌هایی مانند خیبرپختونخوا شده است. این استان با افغانستان هم‌مرز است و چهار مورد از شش مورد ابتلا به فلج اطفال در این استان گزارش شده است.» 

سازمان جهانی بهداشت پیش‌تر در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که پاکستان با جمعیتی حدود ۲۴۱ میلیون نفر به ریشه‌کنی فلج اطفال نزدیک شده است؛ زیرا در سال ۲۰۲۱ تنها یک مورد فلج ناشی از این ویروس گزارش شد، اما در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ترتیب ۲۰ مورد و شش مورد گزارش شدند. 

سازمان جهانی بهداشت واکسیناسیون را تنها راه ریشه‌کنی این بیماری می‌داند و همواره از طالبان در افغانستان و مقام‌های پاکستان خواسته است که زمینه واکسیناسیون کودکان ساکن مناطق مرزی و آسیب‌پذیر را فراهم کنند. 

بنابر اعلام این سازمان، به دلیل چالش‌های امنیتی در استان‌های مختلف جنوب پاکستان، حدود ۲۰۰ هزار کودک از پوشش کارزار واکسیناسیون محروم مانده‌اند و خطر شیوع فلج اطفال همچنان بالا است. 

سازمان جهانی بهداشت هشدار داد: «هرگونه بازگشت به افغانستان به دلیل جابه‌جایی بالای جمعیت، نتیجه‌بخشی این برنامه در پاکستان را به خطر می‌اندازد.»