تغییر نگاه دولت افغانستان به مقوله صلح با طالبان

اکنون دولت افغانستان بیشتر از منظر قدرت به فرایند صلح می‌نگرد

اسدالله خالد سرپرست وزارت دفاع ملی افغانستان -عکس از سایت وزارت دفاع ملی 

روز دوشنبه اسدالله خالد، سرپرست وزارت دفاع افغانستان در مراسم فارغ‌التحصیلی نیرو‌های ویژه ارتش افغانستان، گفت که مردم نباید نگران خروج نیرو‌های آمریکایی از افغانستان باشند. او گفت تکیه مردم افغانستان حالا باید بیشتر روی نیرو‌های امنیتی، به‌خصوص نیرو‌های ویژه و کماندوی افغانستان باشد. او همچنین افزود، افغانستان با آمریکا پیمان راهبردی دارد و این پیمان زمینه حمایت آمریکا از نیرو‌های امنیتی افغانستان را میسر می‌کند.

سخنان سرپرست وزارت دفاع افغانستان، در زمانی گفته می‌شود که مردم نگران دیدگاه‌های دونالد ترامپ مبنی بر خروج سربازانش از افغانستان هستند. ذهنیت عامه در این رابطه به شکلی است که خروج سربازان آمریکایی را مصادف با رفتن دوباره افغانستان به کام تروریسم جهاد‌گرا و گروه‌های تبهکار می‌داند.

اما رویکرد‌های تازه دولت افغانستان پیام اطمینانی قدرتمندتر از همیشه به نیرو‌های امنیتی افغانستان می‌دهد. دولت افغانستان به تازگی بار دیگر بر تامین آتش‌بس پیش از آغاز گفت‌وگو‌های صلح تاکید کرده است. صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری، روز دوشنبه در نشست خبری گفت، کاهش جنگ و درگیری (آنچه طالبان در رابطه با آن مذاکره کرده‌ است) نمی‌تواند گره از مشکل افغانستان بگشاید و آتش‌بس باید در صدر اقدامات طالبان قبل از آغاز گفت‌وگو‌های صلح قرار بگیرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این وضعیت نشان می‌دهد که دولت افغانستان به دو مسئله واقف شده است. یکی این که حملات هوایی نیرو‌های امنیتی افغان به کمک نیرو‌های ناتو مستقر در افغانستان، تا حد زیادی توان نظامی ‌طالبان را تضعیف کرده است. به طور معمول، در هفته یک تا دو فرمانده محلی طالبان با تعدادی از جنگجویانش، هدف حملات هوایی نیرو‌های نظامی ‌دولت یا ناتو قرار می‌گیرند. سرمای زمستان و برف شدید در سرتاسر کشور ماشین جنگی طالبان را تقریبا خاموش کرده است و در حال حاضر نمی‌توانند مانند بهار و تابستان راحت به هر سو حرکت کنند. این‌ فرصت خوبی را به نیرو‌های هوایی دولت افغانستان داده تا آسان‌تر گروه‌های کوچک طالبان را در گوشه و کنار از هوا هدف بگیرند.

مسئله دوم اختلاف میان شاخه نظامی‌ و شاخه سیاسی طالبان است. شاخه سیاسی طالبان - که بیشتر در قطر و کویت و پاکستان مستقرند، طرفدار صلح و رسیدن به یک توافق همه‌جانبه هستند. شاخه نظامی‌ طالبان هنوز هم معتقد به تداوم جنگ و تصرف افغانستان به زور سر نیزه‌اند. هرچند شاخه نظامی‌ طالبان می‌داند که قبضه کردن تمامی ‌افغانستان - مانند نیمه دوم دهه هفتاد شمسی، خواب و خیالی بیش نیست، همچنان بر تداوم جنگ تاکید دارد. زیرا این بخش در جنگ درآمد بیشتری دارد تا زمان صلح. بخشی عمده‌ای از درآمد تولید مواد مخدر به جیب فرماندهان نظامی‌ طالبان می‌رود. طالبان با ایجاد پاسگاه‌های بازرسی در جاده‌ها، عملا گمرک خودشان را در این مسیر‌ها ایجاد می‌کنند. به طور مثال در منطقه فراه در غرب افغانستان و نزدیک به مرز ایران، طالبان گمرکی ایجاد کرده و از تمام ‌خودرو‌هایی که در این مسیر تردد می‌کردند، مالیات می‌گرفتند. همین دو سه روز پیش دولت توانست با حملات هوایی قدرتمند و هجوم نیرو‌های زمینی، این گمرک خودخوانده را ویران کند. بر اساس آماری که از سوی دولت افغانستان منششر شده، این گمرک روزانه 3 میلیون افغانی درآمد داشه که همه به جیب فرماندهان طالبان می‌رفته است.

به همین دلیل شاخه نظامی‌ طالبان، که می‌پندارد پس از توافق صلح با دولت افغانستان، عواید این شاخه به صفر خواهد رسید، مخالف رفتن به سوی میز مذاکرات است.

این اختلاف نظر از چشم دولت افغانستان نیز دور نمانده است. تاکید بیش از حد دولت افغانستان به طالبان، مبنی بر برقراری آتش‌بس پیش از آغاز مذاکرات صلح، به نحوی محک زدن این است که آیا بخش‌های نظامی و سیاسی طالبان با هم هماهنگ هستند، یا شاخه نظامی پیروی خود را از بخش سیاسی، به حداقل رسانده است.

اگر طالبان بتواند - برای چند روز یا بیشتر، به صورت یکدست آتش‌بس را برقرار کند، به این معناست که هنوز وحدت بین شاخه‌ها برقرار است و باید با دقت بیشتری وارد مذاکرات صلح شد. اما اگر این اختلاف‌ها بیشتر از گذشته شود، دولت افغانستان به خوبی می‌تواند با داغ کردن فضای اختلاف این دو و هم‌زمان ضربه زدن به آنان، کم کم سیطره گسترده طالبان را کوچک‌تر کند. به همین دلیل بر اجرای آتش‌بس پیش از شروع مذاکرات صلح تاکید می‌ورزد.

بیشتر از