پخش تکراری سریال قدیمی «پدرسالار» که موضوع آن دردسرهای نسل جوان برای عبور از جامعه سنتی و مردسالار است، برای جمهوری اسلامی دردسرساز شد و این‌ بار حتی سانسور هم به حاکمیت کمک نکرد چون توجه عموم مردم را به قیمت خرید، رهن و اجاره مسکن در اوایل دهه ۷۰ جلب و آشکار کرد که طی ۳۰ سال اخیر بهای خانه دست‌کم ۱۲۵ هزار درصد افزایش یافته است.

تلویزیون حکومتی ایران در پخش تکراری سریال «پدرسالار»، قیمت اعلامی مشاوران املاک به ناصر و آذر، دو شخصیت اصلی داستان، را سانسور کرد که از چشم مخاطبان تیزبین پنهان نماند. برخی رسانه‌ها نیز به همین بهانه، با استناد به گزارش‌های سالانه وزارت راه و شهرسازی قیمت رهن، اجاره و خرید خانه در ۳۰ سال پیش را استخراج کردند و به نتایج  قابل‌اعتنایی دست یافتند.

بر مبنای گزارش وب‌سایت فرارو، سال ۱۳۷۲ که ساخت سریال «پدرسالار» شروع شد، قیمت یک مترمربع خانه در تهران ۵۱ هزار و ۶۰۰ تومان بود؛ به عبارت دیگر، با حدود پنج میلیون تومان امکان خرید یک واحد ۱۰۰ متری در تهران وجود داشت اما اینک قیمت همان خانه ۱۲۵ هزار درصد رشد کرده و به حدود ۶.۵ میلیارد تومان رسیده است.

در همین سال نرخ تورم حدود ۲۳ درصد بود و دولت به کارمندانش ماهی شش هزار و ۵۶۰ تومان حقوق پرداخت می‌کرد. گزارش‌های مرکز آمار نیز نشان می‌دهد که متوسط درآمد خانواده‌ها ۳۴ هزار و ۲۷۵ تومان و متوسط هزینه‌ها با احتساب مسکن، ۴۳ هزار و ۴۵۱ تومان بود، اما چون در آن سال ۷۶ درصد مردم صاحبخانه بودند، عموما می‌توانستند دخل‌و‌خرجشان را هماهنگ کنند.

خبرگزاری خبرآنلاین نیز در گزارشی، با استناد به بولتن سالانه وزارت راه و شهرسازی نوشت: «گران‌ترین خانه‌های تهران را سال ۱۳۷۲ در منطقه ۳ تهران با قیمت متری ۸۹ هزار و ۱۰۰ تومان می‌فروختند. پس ۳۰ سال پیش، هنگام پخش سریال پدرسالار می‌توانستید با پرداخت نهایتا ۹ میلیون تومان یک خانه ۱۰۰ متری در منطقه ۳ تهران بخرید.»

در حال حاضر، متوسط قیمت خانه در همین منطقه ۳ تهران متری ۱۰۸ میلیون تومان است؛ به معنای اینکه همان خانه ۱۰۰ متری اکنون دست‌کم ۱۰ تا ۱۱ میلیارد تومان قیمت دارد.

هنگام پخش سریال «پدرسالار»، قیمت خانه حوالی منطقه ۱۸ نسبت به سایر مناطق پایتخت ارزان‌تر بود و به متری ۳۲۱ هزار تومان می‌رسید. بنابراین در آن زمان، ارزش یک خانه ۱۰۰ متری در این منطقه سه میلیون و ۲۱۰ هزار تومان بود ولی الان حدودا سه میلیارد تومان براورد می‌شود.

بررسی‌ها حاکی از آن است که اجاره خانه هم طی سه‌ دهه گذشته به همین میزان افزایش معناداری داشته است. به عبارت دیگر، در آن سال‌ها اجاره یک خانه ۱۰۰ متری با پرداخت ۵۰۰ هزار تومان پول پیش و ماهی ۹ هزار و ۵۰۰ تومان اجاره امکان‌پذیر بود و اگر ۸۰۰ هزار تومان داشتید، می‌توانستید آن خانه را رهن کنید؛ اما الان نرخ اجاره یک خانه ۱۰۰ متری با این روش پرداخت ۵۰۰ میلیون پول پیش و ۱۲ میلیون تومان اجاره ماهانه است.

هرچند این اعداد و ارقام با توجه به متفاوت بودن نرخ خرید و اجاره مسکن در مناطق مختلف تهران و دیگر شهرها کاملا دقیق نیستند، متوسط تورم نرخ مسکن در ایران طی سه دهه گذشته را آشکار می‌کنند و تصویری از وضعیت مسکن در سه دولت اخیر جمهوری اسلامی ارائه می‌دهند.  

این موضوع وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که در نظر بگیریم متوسط جمعیت خانواده‌های ایرانی در سال ۱۳۷۲ پنج نفر بود ولی الان به دو تا سه نفر کاهش یافته است. ضمن اینکه هزینه‌های یک خانواده‌ در آن سال‌ها عموما با درآمد یک نفر تامین می‌شد اما اکنون حتی اگر تمام اعضای خانواده‌ هم کار کنند، نمی‌توانند هزینه‌های زندگی از جمله مسکن را تامین کنند. علاوه بر آن، حدود ۳۰ سال پیش بالغ‌ بر ۷۰ درصد مردم صاحبخانه بودند.

خبرگزاری ایلنا، به‌تازگی در گزارشی ناترازی درآمد و هزینه کارگران را بررسی کرد و نوشت که به‌طور متوسط حدود ۵۵ درصد دستمزد کارگران در شهرستان‌ها برای اجاره خانه هزینه می‌شود و این رقم در تهران برای کارگران ۱۰۰ درصد دستمزد آنان است.

مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارشی اعلام کرد که سیاست‌هایی که طی سال‌ها و دهه‌های گذشته در حوزه مسکن اجرا شده‌اند، نه‌تنها به ترقی خانواده‌های کم‌درآمد از نردبان مسکن منجر نشدند که سقوط طیف گسترده‌ای از مستاجران از این نردبان را در پی داشته‌ و به اشکال مختلف «بی‌خانمانی» منجر شده‌اند.

این مرکز، پیش‌تر نیز در گزارش دیگری با موضوع «تحلیل سیاست‌های مسکن» به‌صراحت اعلام کرده بود که نتیجه ۴۴ سال برنامه‌ریزی مشترک دولت‌های جمهوری اسلامی برای تامین خانه به اخراج شش دهک اول درآمدی از این بازار منجر شده است.

پیش‌تر، مرکز آمار ایران نیز در گزارشی با عنوان «قدرت خرید و زمان انتظار خانه‌دار شدن» نوشته بود یک کارگر حداقل‌بگیر برای خرید یک آپارتمان ۸۰ متری با میانگین قیمت‌های موجود در سال جاری، باید ۱۷۸ سال کار کند و هر ماه بخشی از درآمدش را پس‌انداز کند تا بتواند خواسته‌اش را محقق کند.