جمهوری اسلامی ایران در حمله حماس به اسرائیل چه نقشی ایفا می‌کند؟ این سوال در چند روز اخیر و با شدت گرفتن درگیری میان حماس و اسرائیل، به پرسشی حیاتی در رسانه‌ها بدل شده است. سی‌ان‌ان روز چهارشنبه ۱۹ مهر به نقل از چند منبع آگاه نوشت که ایالات متحده به اطلاعاتی دست‌ یافته که نشان می‌دهد مقام‌های جمهوری اسلامی ایران از حمله خونین روز شنبه حماس به اسرائیل غافلگیر شده‌اند. به گفته این منابع، این اطلاعات در این ایده که ایران در برنامه‌ریزی، تامین مالی یا حتی تایید عملیات حماس مستقیما مشارکت داشته است، تردید ایجاد می‌کند.

در همین حال، وال‌استریت ژورنال روز چهارشنبه بر اساس ارزیابی ابتدایی اطلاعات از دسته‌بندی محرمانه خارج‌شده سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا، گزارش داد که به نظر می‌رسد تهران از برنامه‌ریزی حماس برای عملیات علیه اسرائيل مطلع بوده اما از زمان دقیق یا وسعت این حملات اطلاعی نداشته است. این در حالی است که وال‌استریت ژورنال روز یکشنبه ۱۶ مهر به نقل از اعضای ارشد حماس و حزب‌الله گزارش داده بود که مقام‌های امنیتی ایران در برنامه‌ریزی حمله روز شنبه حماس به اسرائیل شرکت داشته‌اند و در نشست روز دوشنبه ۱۰ مهر در بیروت به این عملیات چراغ سبز نشان داده‌اند. این نشریه همچنین به نقل از مقام‌های ارشد حزب‌الله و حماس افزود که مقام‌های سپاه پاسداران در جلسات متعددی با نمایندگان چهار گروه شبه‌نظامی تحت حمایت ایران از جمله حماس و حزب‌الله، جزئیات عملیات مزبور را بررسی کرده‌اند.

اما این تناقض چرا رخ داد؟ آیا گزارش روز یکشنبه وال‌استریت ژورنال آنگونه که در یادداشت سردبیری نیویورک‌پست به عنوان یک پرسش مطرح شده است، ساختگی بود؟ نیویورک‌پست در این یادداشت این پرسش را مطرح کرده که «آیا جامعه اطلاعاتی آمریکا برای خوش‌خدمتی به کاخ سفید در حال لاپوشانی نقش ایران است» و بعد می‌پرسد اگر جامعه اطلاعاتی آمریکا می‌گوید ایران بی‌اطلاع بوده است، پس گزارش قبلی وال استریت ژورنال چه می‌گوید؟ 

نیوزویک روز چهارشنبه ۱۹ مهر به نقل از احمد عبدالهادی، نماینده حماس در لبنان، گزارش داد که حماس پیش، در حین و پس از حمله به اسرائیل، با ایران در «هماهنگی فعال» بوده است. او در گفت‌وگوی صوتی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) در پاسخ به سوال نیوزویک گفت که حماس پیش از حمله با حزب‌الله لبنان و دیگر جناح‌های «محور مقاومت» نیز هماهنگ بوده است.

این در حالی است که یک منبع مطلع نزدیک به حماس در مصاحبه با رویترز گفت: «پنهان‌کاری حماس در سطحی بود که ایران، دشمن قسم‌خورده اسرائیل، و یکی از منابع مهم مالی، آموزشی و تسلیحاتی حماس تنها به‌صورت‌کلی می‌دانست که جنبش در حال برنامه‌ریزی برای حمله‌ای بزرگ است و از زمان‌بندی و جزئیات این عملیات اطلاعی نداشت. تهران از برنامه‌ریزی این عملیات بزرگ آگاه بود اما مسئله اجرای آن در هیچ اتاق عملیاتی مشترکی متشکل از رهبران حماس، حزب‌الله لبنان و ایران مطرح نشد.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، هم روز سه‌شنبه گفت که ایران در حمله علیه اسرائیل شرکت نداشته است. مقام‌‌های آمریکایی نیز اگرچه ایران را به حمایت طولانی‌مدت و فراهم کردن منابع مالی و نظامی برای حماس متهم می‌کنند، می‌گویند که هیچ شواهد و قرائنی مبنی بر ارتباط مستقیم میان تهران و این عملیات در دست ندارند.

نیویورک پست در دیدگاهی، با اشاره به همکاری سرویس‌های اطلاعاتی ایالات متحده با رسانه‌ها این گمان را مطرح کرد که شاید گزارش سی‌ان‌ان نتیجه درز کردن اطلاعاتی هدفمند در راستای القای این موضوع باشد که جمهوری اسلامی در حمله حماس به اسرائیل نقشی نداشته است.

به گزارش هیل، در پی حمله حماس به اسرائیل، تعدادی از نمایندگان دموکرات مجلس سنا خواستار مسدود کردن مجدد شش میلیارد دلار دارایی ایران شدند. در نتیجه این گمان مطرح می‌شود که هدف از نشر چنین اطلاعاتی مبنی بر شرکت نداشتن جمهوری اسلامی در حمله حماس به اسرائیل از طریق سی‌ان‌ان در راستای اهداف و سیاست‌های کاخ سفید بوده است.