صدای ترس، تحقیر و آزادی: هیپ‌هاپ ۵۰ساله شد

هیپ‌هاپ از مهمانی‌ها تا پارک‌ها و از طریق محلات نیویورک در سراسر آمریکا و جهان گسترش یافت

اجرای یک گروه هیپ هاپ در نیویورک -EDUARDO MUNOZ ALVAREZ / AFP

پنج دهه پس از ظهور هیپ‌هاپ از شهر نیویورک، این سبک در سراسر آمریکا و جهان گسترش یافته است و در هر مرحله تغییر کرده انطباق یافته است، چرا که صداهایی جدید و متفاوتی توانسته‌اند به آن بپیوندند و این سبک را از آن خود کنند.

هیپ‌هاپ در جوامع و گروه‌های سیاهپوست پا گرفت و برای اولین بار شناخته شد، اما اکنون چنان گسترش یافته است که حالا هیچ گوشه‌ای از جهان وجود ندارد که پایش به آنجا نرسیده باشد.

هیپ‌هاپ بر همه‌چیز تاثیر گذاشت: هنر، فرهنگ، مد، جامعه، عدالت اجتماعی، سیاست، ورزش و تجارت. رپ در کنار «آر اند بی» (rhythm and blues) بخش بزرگی از دنیای موسیقی را تسخیر کرده است.

امسال پنجاهمین سالگرد هیپ‌هاپ جشن گرفته می‌شود. دیپتی هاجلا در آسوشیتدپرس به مناسبت ۵۰ سالگی این سبک موسیقی، مد و سبک زندگی به سراغ روایت هیپ‌هاپ از آغاز تاکنون رفته و چنین نوشته است:

هیپ‌هاپ دهه‌ها پیش در لحظه‌ای از وقفه متولد شد... لحظه‌ای که آواز یک آهنگ به زمزمه تبدیل شد، نوای سازها آرام گرفت و ضرباهنگ صحنه را از آن خود کرد. پس از آن بود که هیپ‌هاپ پا به جهان گذاشت و لحظه را گرفت و دوباره آن را اختراع کرد؛ چیزی جدید که از دل چیزی آشنا زاده شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

آن لحظه وقفه در دست دی‌جی‌هایی که آلبوم‌ها را پخش می‌کردند، به چیز دیگری تبدیل شد: یک آهنگسازی به‌خودی‌خود که در یک حلقه بی‌پایان تکرار می‌شد. ام‌سی‌ها(MC یا Master of Ceremonies)، استادان به شور آوردن جمعیت، وارد صحنه شدند و با بازی با کلمات، قافیه‌های هوشمندانه‌شان را به آن افزودند. همین‌طور رقصنده‌ها؛ دختران و پسرانی که با رقص بریک صحنه را اشغال کردند.

وقتی هنرمندان گرافیتی هیپ‌هاپ را به خیابان‌ها و ایستگاه‌های مترو نیویورک آوردند، سبک بصری‌اش را هم پیدا کرد. البته در همان‌جا متوقف نشد؛ یک فرم موسیقی، یک فرهنگ با میل اختراع مجدد که در دی‌ان‌ای آن حک شده بود، هرگز نمی‌توانست متوقف شود.

هیپ‌هاپ از مهمانی‌ها تا پارک‌ها و از طریق محلات نیویورک در سراسر آمریکا و جهان گسترش یافت.

کسانی که به دنبال نقطه شروع هیپ‌هاپ بودند، روی یک نقطه به اجماع رسیدند و امسال جشن تولد ۵۰ سالگی این سبک را در همین روزها اعلام کردند؛ ۱۱ اوت ۱۹۷۳: زمانی که کلایو کمپبل جوان، معروف به دی‌جی کول هرک، در برانکس برای خواهر کوچک‌ترش یک مهمانی بازگشت به مدرسه در سالن اجتماعات یک آپارتمان در خیابان سدویک برگزار کرد.

کمپبل که قبل از نقل مکان خانواده‌اش به برانکس در جامائیکا به دنیا آمده و سال‌های کودکی‌اش را آنجا گذرانده بود، آن زمان هنوز یک نوجوان بود و تنها ۱۸ سال داشت اما نوآوری در موسیقی برای ایجاد یک سبک متفاوت را که مجال رقصی متفاوت می‌داد، از همان زمان آغاز کرد.

 او برای بیان حرف‌هایش به ضرباهنگ روی آورد که یادآور سبک toasting  در جامائیکا بود. طولی نکشید که این سبک در سراسر شهر شنیده شد و در متروهای نیویورک رشد کرد.

گای اوبراین «مستر جی» می‌گوید:  «اگر نمی‌توانستی آواز بخوانی یا نمی‌توانستی ساز بزنی، می‌توانستی شعر دکلمه کنی و نظرت را ابراز کنی و به این ترتیب برای همه قابل دسترس شد.»

این «همه» البته زنان را هم در بر می‌گرفت. صداهای زنانه از شانس به وجود آمده پشت میکروفون و زمین‌های رقص هم استفاده کردند. مانند روکسان شانته، ساکن محله کوئینز نیویورک که در سال ۱۹۸۴ تنها ۱۴ سال سن داشت. او همان سال به یکی از اولین ام‌سی‌‌های زن تبدیل شد؛ آن‌هایی که با ضرباهنگ‌ها قافیه ردیف می‌کردند تا مخاطب بیشتری جلب کنند. با آهنگ «جنگ رکسان» او احتمالا بخشی از اولین نمونه شناخته‌شده رپرها شد که از آهنگ‌هایشان برای کل‌کل‌های صوتی با دیگر رپرها استفاده ‌کردند.

شانته می‌گوید: «وقتی به رپرهای زن امروز نگاه می‌کنم، امید و الهام می‌بینم. وقتی امروز به برخی از رپرهای زن نگاه می‌کنید و کسب‌وکارهایی را می‌بینید که صاحبش‌اند و موانعی که توانسته‌اند پشت سر بگذارند، برای من شگفت‌انگیز است و برای من افتخاری است که بخشی از آغاز آن باشم.»

بسیاری از زنان دیگر در طول این دهه‌ها به او پیوستند، از کوئین لطیفه گرفته تا لیل کیم، نیکی میناژ، مگان تی استالیون و دیگران که در مورد تجربیاتشان به عنوان زن در هیپ‌هاپ و دنیای بزرگ‌تر صحبت می‌کنند. این حتی به پای فهرست زنان رپر اهل دیگر کشورها نمی‌رسد.

هیپ‌هاپ در طول این سال‌ها به عنوان یک رسانه تقریبا برای همه چیز  استفاده شد. هرچند افکار عمومی و جریان اصلی آمریکا همیشه برای آن آماده نبود.

محتوای جنسی صریح آلبوم ۱۹۸۹ گروه Miami's 2 Live Crew با عنوان «به همان بدی که می‌خواهند» آن را به موضوع یک نبرد قانونی بر سر فحاشی و محتوای زننده و آزادی بیان تبدیل کرد. آلبوم بعدی با نام «ممنوع در ایالات متحده»، اولین آلبومی بود که یک برچسب رسمی صنعت در مورد محتوای بدون پرده‌پوشی را دریافت کرد.

برخی ترانه‌های هیپ‌هاپ‌ به هیچ حد و مرزی مقید نبودند و از این فرم هنری و فرهنگ به‌عنوان روشی برای نشان دادن مشکلات زندگی‌ استفاده می‌کردند. اغلب این پیام‌ها با ترس یا تحقیر جریان اصلی مواجه شده‌اند. در سال ،۱۹۸۸ وقتی Straight Outta Compton از N.W.A.  با داستان‌هایی رسا و جسورانه‌ از سوءاستفاده پلیس و زندگی در دارودسته‌های خلافکار منتشر شد، ایستگاه‌های رادیویی با پخش آن مخالفت کردند.

هیپ‌هاپ (عمدتا آنچه هنرمندان سیاهپوست انجام می‌دهند) و مجریان قانون در طول سال‌ها رابطه‌ای مناقشه‌برانگیز داشته‌اند و هر یک به دیگری با سوءظن نگاه می‌کنند. البته برای بخشی از این بدگمانی دلایلی هم وجود دارد.

در برخی از انواع هیپ‌هاپ، روابط بین رپرها و چهره‌های جنایتکار واقعی بود و خشونت در مواردی به‌شدت بالا گرفت، مانند مرگ چهره‌های مطرحی مانند توپاک شکور در سال ۱۹۹۶ و The Notorious B.I.G  در سال ۱۹۹۷، که  اوضاع را بسیار خونین کرد.

این موسیقی در آمریکا پا گرفت و هنوز هم به‌شدت تحت تاثیر اتفاق‌هایی است که در این کشور رخ می‌دهد اما در سرتاسر کره زمین هم پایگاه‌ پیدا کرده است و مردم از هر جای جهان به آن رجوع می‌کنند تا آنچه را که برایشان مهم است، بیان کنند.

پی. خلیل ساسیر، که درباره گسترش هیپ‌هاپ در کشورهای آفریقایی مطالعه کرده است، می‌گوید: «زمانی که هیپ‌هاپ برای اولین‌بار در خارج از ایالات متحده اجرا شد، اغلب تقلیدی از شیوه‌ها و پیام‌های آمریکایی بود اما این روزها چنین نیست. هیپ‌هاپ بومی‌شده را می‌توان در همه جا یافت. نمونه بارز تمایل این ژانر برای مرتبط ماندن و حیاتی ماندن، اختراع مجدد آن به دست افرادی است  که آن را اجرا می‌کنند.

این تاثیر فقط در یک جهت نبوده و این تنها هیپ‌هاپ نیست که تغییر کرده، بلکه خود تغییر را نیز ایجاد کرده است. به فضاهای دیگر رفته و آن‌ها را تغییر داده است. به جهان مد رفته و سبکش در لباس خیابانی را خلق و حتی شرکت‌ها را احیا کرده است. کافی است از تیمبرلند بپرسید فروشش تا قبل از اینکه نیم‌چکمه‌های مخصوص کارش به بخشی از لباس‌های هیپ‌هاپ تبدیل شوند، چگونه بود.

بیشتر از موسیقی