با وجود آنکه مسئولان دولت ابراهیم رئیسی طی روزهای اخیر بارها خبر افزایش احتمالی قیمت بنزین و انواع سوخت را در ایران تکذیب کرده‌اند، اما رئیس کمیسیون انرژی در اتاق بازرگانی ایران، روز شنبه ۲۸ مردادماه در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که شرایط مانند سال ۱۳۹۸ است و دولت «احتمالا قیمت بنزین را افزایش خواهد داد».

این درحالی است که روز پنجشنبه هفته گذشته «نشست شورای عالی انرژی» به ریاست ابراهیم رئیسی و به منظور بررسی وضع ناترازی انرژی در بخش گاز، بنزین، گازوئیل و برق، برگزار شده بود اما مقام‌های دولتی جزئیات و نتیجه این نشست را اعلام نکردند.

اکنون حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، می‌گوید وضعیت تعیین نرخ جدید برای قیمت بنزین، مشابه آبان‌ماه ۹۸ است و توضیح داد که دولت در آن سال نیز برای جبران کمبود بودجه و درآمد، مجبور شده بود تا «افزایش قیمت سه برابری» را برای بنزین لحاظ کند؛ تحلیلی که اگر به واقعیت بپیوندد، به معنای ۹ هزار تومانی شدن قیمت هر لیتر بنزین در ایران خواهد بود.

پیش از این، مصطفی رضاحسینی قطب‌آبادی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز روز ۲۱ مرداد با بیان این مطلب که «قیمت بنزین را افزایش خواهند داد»، گفته بود که دولت اکنون در تلاش است تا اذهان عمومی را برای گرانی سوخت آماده کند.

اکنون رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: «در سال ۱۳۹۸ در حالی که مصرف بنزین افزایش پیدا کرد، تولید ناکافی بود و دولت که درآمدهایش هم کم شده بود می‌خواست بودجه خود را جبران کند، پس قیمت بنزین را سه برابر کردند. این اقدام باعث آسیب اجتماعی و وضعیت نامناسب در جامعه شد و امسال هم ممکن است همین اتفاق بیفتد.»

حمیدرضا صالحی ضمن تاکید بر ناچار بودن دولت برای افزایش قیمت بنزین، افزود: «سال‌ها است که بحث بر سر واقعی شدن قیمت بنزین وجود دارد و اتفاقات ناگوار سال ۹۸ هم به‌دلیل افزایش قیمت بنزین بود. اگر واقعی شدن قیمت سوخت به صورت تدریجی انجام می‌شد و از همان سال ۹۲ سالی ۱۰۰ یا ۲۰۰ تومان در هر لیتر افزایش پیدا می‌کرد، در سال ۹۸ آن اتفاقات ناگوار رخ نمی‌داد. اینکه از صورت‌مسئله فاصله بگیریم، راهکار درستی برای آینده انرژی در کشور نیست.»

او دلیل کمبود بنزین را ناترازی مصرف و تولید بنزین در ایران عنوان کرد و گفت: «در مقطعی با ساخت چند پالایشگاه در تولید بنزین خودکفا شدیم، پس از آن مصرف نامتعارف در کشور افزایش یافت اما تولید یا سرمایه‌گذاری داخلی در این زمینه افزایش نداشت. حالا این میزان ناترازی دارد خودش را بیشتر نشان می‌دهد.»

در روزهای اخیر، شمار زیادی از جایگاه‌های سوخت در شهرهای مختلف ایران به‌دلیل کمبود بنزین، تعطیل بوده‌اند و همین امر موجب ایجاد صف‌های طولانی و ترافیک سنگین مقابل پمپ‌های بنزین فعال شده است.

آخرین باری که مدیران نظام جمهوری اسلامی تصمیم گرفتند قیمت بنزین و دیگر فرآورده‌های نفتی را افزایش دهند، ۲۴ آبان ۱۳۹۸ بود؛ این تصمیم با اعتراض‌های گسترده مردم در شهرهای مختلف ایران مواجه شد که البته سرکوب و کشتار شدید معترضان به دست نیروهای امنیتی دولت حسن روحانی و حکومت جمهوری اسلامی را به دنبال داشت و بنا بر اعلام منابع حقوق‌بشری، ۱۵۰۰ کشته به جا گذاشت.

به گفته رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، در حال حاضر پالایشگاه‌های ایران بروزرسانی نشده و صنعت خودروسازی در کشور ناکارآمد و ناتوان از تولید خودروی استاندارد است و از طرفی، دولت و دستگاه‌های مسئول نیز اقدامی برای نوسازی ناوگان حمل و نقل انجام نمی‌دهند.

صالحی افزود: «مجموعه این دلایل باعث شده است تا مصرف بنزین از تولید آن پیشی بگیرد و کمبود بنزین در ایران به بحرانی تبدیل شود که حالا دولت از حل آن ناتوان است.»

او همچنین در واکنش به انتشار اخباری درباره توقف فروش بنزین از طرف روسیه به ایران، گفت که از این موضوع اطلاعی ندارد، اما تاکید کرد: «باید بتوانیم بدون اینکه نیازی به همسایگان داشته باشیم روی پای خودمان بایستیم تا در چنین مواقعی نیازمند دیگران نباشیم. ما باید خودمان را برای روزهای بد آماده کنیم و آن روزهایی است که همسایگان منافعشان را جای دیگری دنبال کنند.»

طبق اعلام وزارت نفت، مصرف روزانه بنزین در ایران ۱۱۰ میلیون لیتر است اما توان تولید بنزین حداکثر به ۱۰۴ میلیون لیتر در روز می‌رسد. دولت ایران اعلام کرده بود که در ماه‌های اخیر دست به افزایش ظرفیت برخی پالایشگاه‌ها زده تا به میانگین روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر در روز برسد، اما به‌نظر می‌رسد که تاکنون در این امر ناموفق بوده است.

به گمان برخی ناظران سیاسی، دلیل اصلی تعلل ابراهیم رئیسی و مقام‌های امنیتی نظام برای گران کردن بنزین، نگرانی از شکل‌گیری مجدد اعتراض‌های خیابانی آن‌ هم در آستانه سالگرد خیزش سراسری سال ۱۴۰۱و قتل مهسا امینی است. این گروه از تحلیلگران بر این باورند که در صورت شکل نگرفتن دوباره تجمع‌های اعتراضی در شهریور و مهر آینده، مدیران دولتی با خیال آسوده، قیمت بنزین را دو یا سه برابر افزایش خواهند داد.