یک گزارش جدید حاکی است که روسیه ساخت نسخه‌ای از پهپادهای تهاجمی ایرانی را آغاز کرده و از آن‌ها علیه اوکراین استفاده کرده است.

نیویورک‌تایمز گزارش داد که سازمان «تحقیقات تسلیحات جنگ» که یک گروه پژوهشی مستقل و مستقر در بریتانیا است، بقایای دو پهپاد را که در ماه ژوئیه در کی‌یف پیدا شد، بازرسی کرده‌اند. این گروه گفت که دو پهپاد از نوع شاهد-۱۳۶ ایرانی به نظر می‌رسند اما قطعات الکترونیکی مشابه پهپادهای نظارتی روسیه در آن‌ها وجود دارد.

به گفته محققان، این پهپادهای یک‌بار مصرف یا انتحاری موسوم به «ژرانیوم-۲» یا «هسا شاهد-۱۳۶» نسخه‌های روسی پهپاد شاهد ایرانی‌اند.

نیروهای روس سال گذشته استفاده از پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی ایران را برای حمله به شهرهای سراسر اوکراین آغاز کردند.

این پهپادها که سلاح‌هایی کوچک و متحرک به شمار می‌روند، می‌توانند مملو از مواد منفجره شوند و در اثر برخورد با هدف منفجر شوند و از همین رو، به آن‌ها پهپادهای «کامیکازه»‌ یا انتحاری می‌گویند. نیویورک‌تایمز به نقل از دیمین اسپلیترز، مسئول تحقیقات گروه «تحقیقات تسلیحات جنگ» که هدایت پژوهش را نیز بر عهده داشت، نوشت: «نسخه جدید پهپاد به روسیه اجازه می‌دهد تا الگوهای حمله و اتکا به این نوع پهپادهای یک طرفه را حفظ کند و این واقعیت که روس‌ها اکنون آن را در داخل کشور خودشان تولید می‌کنند به آن‌ها امکان اتکای بیشتر به این سلاح را می‌دهد.» 

بر اساس این گزارش، پهپادهای ژرانیوم—۲  با جنس‌های متفاوت از شاهد ساخته‌ شده‌اند و به نظر می‌رسد که با نیازهای روسیه سازگاری بیشتری دارند. 

نیویورک‌تایمز نوشت‌ که در پهپادهای روسی روی لایه‌هایی از بافت‌های فیبر کربنی فایبرگلاس کشیده شده است و این با مواد لانه‌زنبوری که در پهپادهای ایرانی دیده می‌شود، متفاوت است. 

دو هواپیمای بدون سرنشینی که مورد بازرسی و تحقیق قرار گرفتند، در بخش راهنمای خود مجهز به قطعاتی به نام «کومتا» بودند و به نوشته نیویورک‌تایمز، این قطعات قبلا در پهپادهای روسی پیدا شده بودند. 

منابع خبری اوکراینی نیز عکس‌هایی از پهپادهایی را منتشر کردند که می‌گویند ظاهرا ساخت روسیه‌اند.

ساموئل بندت، کارشناس پهپادهای نظامی روسیه در «مرکز تحلیل‌های دریایی»، به نیویورک‌تایمز گفت که تحلیلگران منتظر بودند تا ببینند آیا روسیه می‌تواند نسخه‌های خود را از پهپادهای ایرانی بسازد یا خیر.

او گفت: «اکنون در رسانه‌های روسی می‌بینیم که این‌ها در واقع مونتاژ داخلی‌اند و بر اساس نیاز روسیه تغییراتی در طراحی‌شان ایجاد شده است.»

او افزود: «این امر نشان‌دهنده تلاش روس‌ها برای تولید پهپادی با قابلیت مشابه شاهد است که در عین حال بشود برخی مشخصاتش را بهبود بخشید.» بندت همچنین گفت: «هدف نهایی آن است که با حفظ ظرفیت پهپادهای اصلی، اثرگذاری‌شان بیشتر شود و هزینه ساختشان کاهش یابد.»

پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، کشورهای غربی تحریم‌های شدیدی را علیه روسیه اعمال کردند تا دسترسی مسکو به فناوری‌های خارجی محدود شود. 

اما روسیه به یافتن راه‌هایی برای دستیابی به تجهیزات نظامی مورد نیاز خود ادامه داده است.

اسپلیترز به نیویورک‌تایمز گفت: «یافته‌های ما پرسش‌هایی را درباره محدودیت‌های کنترل صادرات و مقابله با راه‌های دور زدن تحریم‌ها برمی‌انگیزد زیرا تاریخ ساخت بسیاری از قطعاتی که پیدا کریم مربوط به پس از فوریه ۲۰۲۲ است. بنابراین اگر روسیه کماکان قادر به به‌دست آوردن این قطعات است، مسلم است که یک مشکل بزرگ در میان است.»

مقام‌های اطلاعاتی آمریکا از چند ماه پیش هشدار داده بودند که روسیه با کمک حکومت ایران مشغول ساخت یک کارخانه تولید پهپاد است که می‌تواند پس از اتمام، تاثیر چشمگیری بر جنگ در اوکراین داشته باشد.