بیشتر کارشناسان، کشمکش‌های تجاری را عامل عمده‌ای برای کاهش رشد اقتصاد جهانی می‌دانند، مسئله ای که پیامد‌های آن منجر به کاهش تقاضا برای انرژی و در نهایت افت بازار نفت و گاز می‌شود. تحولاتی که در این اواخر در سطح بین‌المللی اتفاق افتاده است، دقیقا همان پدیده‌ای است که مانع رشد اقتصاد جهانی شده و نیازمندی به نفت و گاز را کاهش داده است.
تنش‌های تجاری اخیر رئیس جمهور ترامپ باعث لغو تعدادی از موافقتنامه‌های تجاری بین‌المللی و لغو چند توافقنامه دو جانبه میان چین و ایالات متحده شده است. اعمال مقررات گمرکی بر میزان واردات چین به ایالات متحده این تنش‌ها را افزایش داده است و قرار است در صورت نرسیدن به توافق، مقررات گمرکی وضع شده افزایش یابد.
پیام تویئتری روز یکشنبه دونالد ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه‌های گمرکی در بخش بزرگی از واردات چین، در صورت نرسیدن به توافق تا روز جمعه آینده، بازارهای مالی آسیا را شدیداً آسیب‌پذیر کرده است. در زمان نگارش این مقاله، شاخص بازارهای بورس چین با بیشتر از ۵ درصد سقوط روبرو بوده و بهای نفت ۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
اکنون این پرسش مطرح می‌شود که چگونه افزایش تعرفه‌های گمرکی بر واردات چین، منجر به کندی حرکت اقتصاد جهانی می‌شود؟
پاسخ این است که افزایش تعرفه‌های گمرکی بر واردات چین، باعث کاهش صادرات این کشور شده و در نتیجه، درآمد عمومی چین کاهش می‌یابد. این سیر نزولی در همین جا به پایان نمی‌رسد بلکه موجب کاهش واردات کلی چین از کشورهای مختلف به ویژه مواد خام مورد نیاز ساخت تولیدات صادراتی چین به ایالات متحده می‌شود.
از سوی دیگر، کاهش صادرات چین باعث سقوط ارزش یوان چین و تقویت دلار آمریکا شده و افزایش دلار، مانع رشد صادرات آمریکا می‌شود، زیرا با توجه به این تحول، کشورهای دیگر، دلار آمریکا را نسبت به گذشته گران‌تر می‌ببیند. در نتیجه، آمریکا با چالش تورم روبرو می‌شود و رشد واقعی اقتصاد آمریکا کند می‌شود. در این حال اگر بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را افزایش دهد، شدت این بحران بیشتر می‌شود و زمینه را برای جذب سرمایه‌های خارجی از جمله چین فراهم می‌کند؛ مسئله‌ای که رشد اقتصادی آمریکا را عملا ًبه چالش می‌کشد.
هیاهوی آشفتگی بازار، میزان سرمایه‌گذاری‌ها را کاهش داده است و تا زمانی که وضعیت به صورت کاملاً روشن نشود، کمتر کسی اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کند و تردیدی نیست که کمبود سرمایه‌گذاری از رشد اقتصاد جهانی می‌کاهد.
از جانب دیگر، در پی تنش‌های تجاری اخیر، کشاورزان ایالات متحده دیگر نمی‌توانند محصولات کشاورزی خود را به چین صادر کنند، از این رو آن‌ها زیان‌های مالی بزرگی را متحمل خواهند شد. این جریان در یک حرکت سراشیبی ادامه پیدا می‌کند، طوری که درآمد کشاورزان کاهش می‌یابد، سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه کشاورزی کم می‌شود، بخش کشاورزی محدود می‌شود و سرانجام اقتصاد ایالات متحده را از رشد باز می‌دارد.
رشد اقتصادی و تقاضای انرژی
رشد اقتصادی در سراسر جهان رابطه مستقیم با میزان تقاضای انرژی دارد و عامل اصلی کاهش انرژی، رکود اقتصاد است. به این‌ترتیب اقدامات ترامپ در واقع، ایجاد دشواری اقتصادی برای خود آمریکا است. زیرا نخستین کسانی که از این معضل آسیب می‌بینند، تولیدکنندگان انرژی در ایالات متحده هستند.
کاهش رشد اقتصادی در جهان منجر به تقلیل تقاضای جهانی نفت می‌شود، تقاضای چین برای نفت کاهش می‌یابد و به دنبال آن بهای جهانی نفت سقوط می‌کند. با سقوط جهانی نفت، صادرات نفتی ایالات متحده پایین می‌آید و این مسئله مانع رشد نفت شیل در آمریکا می‌شود.
عمده‌ترین بخش انرژی که از تنش‌های تجاری دونالد ترامپ آسیب می‌بیند، گاز مایع است. دولت آمریکا همیشه در تلاش برای ترویج گاز مایع است. اکنون با توجه به کاهش تقاضای جهانی انرژی، صادرات گاز مایع آمریکا با چالش‌های گوناگونی روبرو می‌شود:
نخستین چالش، کاهش جهانی تقاضا انرژی است که منجر به کاهش صادرات گاز مایع آمریکا می‌شود. پایین آمدن میزان صادرات گاز مایع، برای تولیدکنندگان گاز مایع فاجعه‌آمیز است زیرا این نوع انرژی به مقادیر زیادی وجود دارد و در برخی از مناطق حتی به قیمت منفی به فروش می‌رسد، افت بهای گاز مایع، شرکت‌های تولیدکننده را مانند سال ۲۰۱۵ با ورشکستگی روبرو خواهد کرد.
چالش دوم، با توجه به افزایش بهای نفت، این است که گاز مایع ایالات متحده یکی از رقابت‌کنندگان عمده در بازار گاز مایع است و سایر کشورهای تولیدکننده، همواره قیمت گاز مایع را با بهای نفت پیوند می دهند. حال در صورت کاهش شدید قیمت نفت، آمریکا جایگاه رقابتی خود را در زمینه صادرات گاز مایع در مقایسه با سایر کشورهای تولید کننده مانند: قطر، روسیه و استرالیا از دست خواهد داد.
چالش سوم، برخی از محصولات گازی با فراورده‌های نفتی در صنعت پتروشیمی رقابت دارند. با کاهش قیمت نفت، محصولات گازی، دیگر توان رقابت با فراوردهای نفتی را نخواهد داشت.
با این وجود، اگر در پرتو عوارض پایین گمرکی، چین و آمریکا به توافق برسند، رشد اقتصاد جهانی بالا رفته و تقاضا برای انرژی افزایش خواهد یافت، آن زمان، بهای کلیه منابع انرژی از جمله: نفت، گاز و گاز مایع افزایش می‌یابد.
سرانجام، می‌توان گفت که تنش‌های تجاری ترامپ، علاوه بر این‌که آسیب بزرگی به اقتصاد دو کشور چین و ایالات متحده می‌زند، سایر کشورها، از جمله کشور های حوزه خلیج را نیز با چالش‌های اقتصادی روبرو می‌کند. درگیری‌های تجاری کنونی منجر به کاهش جهانی بهای نفت و گاز مایع شده و درآمد این کشورها را کاهش داده است. در صورت رسیدن به یک توافقنامه تجاری، بهای تمامی این محصولات دوباره افزایش یافته و به سود همگان تمام خواهد شد.
