پس از شکست طرح مالیات بر خانه‌های خالی که دولت ابراهیم رئیسی روی درآمد حاصل از آن حساب ویژه‌ای باز کرده بود، حالا وزارت راه‌ و شهرسازی می‌گوید قرار است گشت‌های شناسایی خانه‌های خالی در تهران و شهرک‌های اطراف آن راه‌اندازی شوند. این خبر را جواد سادات فیرزنی، مشاور وزیر مسکن و شهرسازی، روز شنبه ۱۶ اردیبهشت اعلام کرد و مدعی شد این طرح برای «اثربخشی مناسب» بر بازار اجاره واحد‌های مسکونی اجرا خواهد شد.

به گفته این مقام وزارت راه و شهرسازی، کشف خانه‌های خالی با استفاده از گشت‌های شهری بر پایه قانون مالیات بر خانه‌های خالی است و با محوریت سازمان امور مالیاتی اجرا می‌شود.

مشاور وزیر مسکن در ادامه سخنانش مالکان خانه‌های خالی را تهدید و به‌ آن‌ها توصیه کرد که در ۱۵ روز آینده نسبت به عرضه واحدهای خالی خود در بازار مسکن اقدام کنند. او افزود: «گشت‌های شناسایی خانه‌های خالی با مراجعه به خانه‌های خالی برگه تشخیص مالیاتی برای مالکان این واحدها صادر می‌کنند.»

آن‌طور که مشاور وزیر راه و شهرسازی می‌گوید برای اجرای این طرح با شهرداری تهران و سایر دستگاه‌های دولتی نیز هماهنگی‌های اولیه برای اشتراک‌گذاری اطلاعات واحدهای خالی انجام شده است.

سادات در عین حال گفت: «مهم‌ترین ملاک وزارت راه و شهرسازی برای خالی نبودن خانه‌های خالی پر کردن اطلاعات در سامانه ملی املاک و اسکان است و شهروندان باید اطلاعات خود را در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت کنند.»

مشاور مسکن وزیر راه و شهرسازی درباره جزئیات طرح شناسایی خانه‌های خالی و اینکه برمبنای چه معیارهایی برای این خانه‌ها مالیات تعیین می‌شود، توضیحی نداد اما از گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا و سخنان این مقام دولتی چنین برمی‌آید که وزارت راه و شهرسازی از طریق اطلاعاتی که دیگر دستگاه‌ها در اختیارش می‌گذارد، خانه‌های خالی را به سازمان امور مالیاتی معرفی می‌کند.

پافشاری دولت ابراهیم رئیسی برای کسب درآمد از خانه‌های خالی در حالی است که این طرح با شکست مواجه شد و مقام‌های حکومتی نیز بر این موضوع اذعان کردند بااین‌حال احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی به‌تازگی طی سخنانی تاکید کرد دولت از مالیات بر خانه‌های خالی کوتاه نخواهد آمد.

برمبنای قانون بودجه، دولت رئیسی به کسب درآمد دو هزار میلیارد تومانی از مالیات خانه‌های خالی چشم دوخته است بااین‌حال چالش‌هایی در اجرای این طرح وجود دارد که نشان می‌دهد وصول این درآمد امسال نیز مانند سال گذشته با شکست روبه‌رو می‌شود.

خبرگزاری ایسنا، روز جمعه به نقل از مهدی موحدی، رئیس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی مالیاتی نوشت طبق قانون مالیات بر خانه‌های خالی، شناسایی این خانه‌ها منوط به اطلاعاتی است که مالکان در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت می‌کنند و سازمان امور مالیاتی مکلف به اجرای قانون است.

او در ادامه افزود: «چنانچه تغییری در قانون مذکور رخ دهد، سازمان امور مالیاتی می‌تواند از اطلاعات سایر دستگاه‌ها و نهادها از جمله شهرداری برای وصول مالیات استفاده کند. در غیر این صورت تا زمانی که قانون تغییر پیدا نکرده است تفاوتی در فرایند شناسایی خانه‌های خالی رخ نخواهد داد.»

اذعان این مقام دولتی به قانون مالیات بر خانه‌های خالی اثبات می‌کند که اخذ مالیات از این خانه‌ها تنها در صورت خود اظهاری اشخاص و ثبت اطلاعات خانه‌ها در سامانه مقدور است؛ به‌رغم این موضوع، دولت ابراهیم رئیسی قصد دارد با راه‌اندازی گشت‌های شهری اقدام به شناسایی خانه‌های خالی و اخذ مالیات از آن‌ها اقدام کند.

برمبنای قانون مالیات بر خانه‌های خالی هر واحد مسکونی که بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد به‌عنوان خانه خالی شناسایی می‌شود و باید مالیات پرداخت کند.

فرایند اخذ مالیات از خانه‌های خالی که از اواسط سال ۱۴۰۰ آغاز شد، از همان ابتدا با چالش‌هایی همراه بود، به‌طوری‌که طی ۱۱ ماه گذشته تنها حدود یک میلیارد و ۵۳۵ میلیون تومان برای دولت درآمدزایی کرد.

بااین‌حال، سخنان خلیل محبت‌خواه مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران می‌گوید قرار است از ۱۵ شهریور قانون مالیات بر خانه‌های خالی با قدرت عملیاتی شود. آمارها نشان می‌دهد که دست‌کم ۶۵ هزار خانه خالی در پردیس، ۴۵ هزار خانه خالی و در حال ساخت در منطقه ۲۲ تهران و ۱۰ هزار خانه خالی در املاک ادارات و ارگان‌ها در سطح شهر تهران و شهرهای استان وجود دارد. همچنین بخش قابل‌توجهی از آپارتمان‌های مسکن مهر در پردیس خالی از سکنه است و دولت برای کسب درآمد از همه این‌ها خیز برداشته است.