گزارش‌ها از سودان نشان می‌دهند که ارتش این کشور یکشنبه در نبرد با شبه‌نظامیان نیروهای پشتیبانی سریع، موفق شده است این نیروها را در سراسر این کشور به عقب براند؛ با این حال همه‌چیز حاکی از ادامه درگیری‌ها است.

بسیاری از پایگاه‌های شبه‌نظامیان نیز یکشنبه هدف حمله ارتش قرار گرفتند.

اتحادیه پزشکان سودان به رسانه‌ها گفته‌اند که از زمان آغاز درگیری‌ها در سودان تاکنون، دست‌کم ۹۷ غیرنظامی کشته و ۳۶۵ نفر زخمی شده‌اند.

بانگ جنگ داخلی ناشی از نزاع رئیس و معاون حکومت انتقالی به گوش می‌رسد

نیروهای ارتشی وفادار به ژنرال عبدالفتاح برهان، رئیس شورای حکومت انتقالی، چندین هفته است که در یک جنگ داخلی با شبه‌نظامیان عضو نیروهای پشتیبانی سریع به رهبری ژنرال محمد حمدان داگالو، معروف به «حمدی» درگیرند. محمد حمدان داگالو هم‌زمان معاون ژنرال برهان هم هست.

این دو ژنرال یک سال و نیم پیش، ماه‌ها پس از سقوط عمر البشیر، دیکتاتور پیشین سودان، با هم پیمانی امضا کردند تا در تشکیل دولت موقت انتقالی در سودان همکاری کنند. هر دو ژنرال و نیروهای آن‌ها در سال ۲۰۱۹ در سقوط عمر البشیر نقش مهمی داشتند اما اندک‌اندک اختلاف‌های آنان چنان زیاد شد که گروه‌های مسلح تحت فرماندهی آن‌ها به جنگ رودررو باهم وارد شدند. نظامیان حامیان حمدی می‌گویند فرمانده آن‌ها شایسته‌تر از آن است که معاون عبدالفتاح برهان باشد.

پراکندگی درگیری‌ها در خارطوم و سراسر سودان

یکشنبه، ساعت‌ها پس از نزاع میان نیروهای ارتش و شبه‌نظامیان، فرماندهان سرانجام تصمیم گرفتند از ساعت ۴ بعدازظهر برای مدتی فرمان آتش‌بس بدهند. آتش‌بسی که دیری نپایید و طرفین درگیری دوباره حملات را آغاز کردند.

با فرا رسیدن شب، ساکنان از آتش توپخانه و غرش هواپیماهای جنگی در منطقه کفوری بحری، که میزبان یکی از پایگاه‌های نیروهای پشتیبانی سریع است، خبر دادند. شاهدان عینی به خبرگزاری رویترز گفتند که ارتش در حال تجدید حملات هوایی به پایگاه‌های شبه‌نظامیان در شهر عمران است که در آن سوی رود نیل قرار دارد.

افزایش تلاش‌های بین‌المللی برای پایان دادن به بحران

ایالات متحده، چین، روسیه، مصر، عربستان سعودی، شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقایی خواستار پایان دادن سریع به درگیری‌ها شدند و هشدار دادند که درگیری‌های کنونی تهدیدی برای تشدید بی‌ثباتی در منطقه‌ای‌اند که سال‌ها است طعم بی‌ثباتی و هرج‌ومرج را چشیده است.

تلاش همسایگان و نهادهای آفریقایی برای پایان دادن به خشونت‌ها در روز یکشنبه افزایش یافت. دفتر ویلیام روتو، رئیس‌جمهوری کنیا، در توییتر اعلام کرد که دولت مصر پیشنهاد میانجیگری داده است. در این توییت تاکید شد که اتحادیه آفریقا قصد دارد به‌زودی روسای‌جمهوری کنیا، سودان جنوبی و جیبوتی را برای آشتی دادن دو گروه درگیر به خارطوم بفرستد.

ادغام نیروهای شبه‌نظامی در ارتش بهانه آغاز درگیری‌ها

شنبه و یکشنبه درگیری‌ها میان ارتش و شبه‌نظامیان در حالی شدت گرفت که ژنرال برهان، رئیس حکومت موقت، از نیروهای پشتیبانی سریع خواست هرچه سریع‌تر در ارتش ادغام شوند.

شبه‌نظامیان خشمگین نیروهای پشتیبانی سریع در اولین ساعات یکشنبه به نهادهای دولتی از جمله کاخ ریاست‌جمهوری در خارطوم حمله کردند.

نیروهای تحت فرماندهی حمدی همچنین ادعا کردند که کنترل فرودگاه خارطوم را به دست گرفته‌اند.

ارتش سودان تنها در ساعات پایانی یکشنبه بود که گفت کنترل فرودگاه و ادارات دولتی و کاخ ریاست‌جمهوری را از شبه‌نظامیان پس گرفته است.

پروازها از/به خارطوم همچنان به دلیل درگیری‌ها متوقف‌اند و دو هواپیمای خطوط سعودی که یکشنبه قصد داشتند در خارطوم فرود بیایند، موفق نشدند و پس از یک فرود در کشورهای همسایه، به عربستان بازگشتند.

شاهدان و ساکنان محلات مختلف خارطوم می‌گویند مردان مسلح شبه‌نظامی همچنان در بسیاری از مناطق شهری حضور دارند و درگیری‌ها تا صبح دوشنبه همچنان ادامه داشته است.

رویارویی طولانی‌مدت میان ارتش و شبه‌نظامیان می‌تواند سودان را که از قبل با فروپاشی اقتصادی مواجه و قربانی خشونت‌های قومی و قبیله‌ای است، به فازی وارد کند که برگزاری انتخابات دموکراتیک در آن بسیار مشکل شود. سودانی‌ها پس از سال‌ها مبارزه با عمرالبشیر موفق شدند حکومت ۳۰ ساله این دیکتاتور را در سال ۲۰۱۹ سرنگون کنند.

از سوی دیگر بی‌ثباتی در این کشور که دارای زمینه‌های کشاورزی گسترده و منابع غنی انرژی است و بندرهای مهم آفریقایی را در اختیار دارد، می‌تواند به عقب‌نشینی شرکت‌های سعودی و اماراتی برای سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در سودان منجر شود. هرج‌ومرج در این کشور پهناور همچنین می‌تواند زمینه حضور اسلام‌گراهای افراطی را که در آفریقا فعال‌اند، مهیا کند.

تلفات جانی و نگرانی سازمان ملل

اتحادیه پزشکان سودان در بیانیه‌ای اعلام کرد که دست‌کم ۹۷ غیرنظامی کشته و ۳۶۵ نفر زخمی شده‌اند. هم‌زمان، برنامه جهانی غذای سازمان ملل اعلام کرد که پس از کشته شدن سه کارمند سودانی این سازمان، تمام عملیات‌های خود در مناطق قحطی‌زده سودان را موقتا متوقف کرده است.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، قتل این سه کارمند سازمان ملل را محکوم کرد و خواستار پاسخگویی دولت سودان شد. گوترش در توییتر نوشت: «مسئولان این قتل باید بدون تاخیر به دست عدالت سپرده شوند. کارکنان سازمان‌های بشردوستانه در هیچ‌جا نباید هدف قرار گیرند.»

فولکر پرتس، فرستاده ویژه سازمان ملل در سودان، هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که از گزارش‌هایی مبنی بر گلوله‌باران و غارت تاسیسات بشردوستانه سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های بشردوستانه وحشت‌زده شده است.

هم‌زمان رسانه‌های دولتی عربستان سعودی روز یکشنبه اعلام کردند فیصل بن فرحان بن آل سعود، وزیر خارجه این کشور، با برهان و حمدی، دو فرمانده ارتش و شبه‌نظامیان، به‌طور جداگانه تماس تلفنی داشته و خواستار پایان دادن به درگیری‌ها شده است.

نیروهای مسلح ارتش می‌گویند تنها در صورت انحلال نیروهای پشتیبانی سریع با آن‌ها مذاکره کنند. حمدی، رهبر آراف‌ا‌س، نیروهای پشتیبانی سریع و معاون رئیس دولت، عبدالفتاح برهان، فرمانده ارتش و رئیس دولت را یک «جنایتکار دروغگو» خواند.

هم‌زمان کارمندان رادیوتلویزیون سودان می‌گویند تلویزیون دولتی از بعدازظهر یکشنبه پخش برنامه‌های خود را متوقف کرد. اقدامی که به گفته کارمندان به منظور جلوگیری از پخش تبلیغات برای شبه‌نظامیان بود. نیروهای پشتیبانی سریع موفق شدند برای ساعتی ساختمان رادیوتلویزیون دولتی را نیز تسخیر کنند.