در قسمت جنوبی استان نابلس در کرانه باختری که تاکنون ۵ شهرک یهودی‌نشین در آن‌جا احداث شده است، فلسطینیان بومی، همواره مورد آزار و اذیت شهرک‌نشینان یهودی قرار گرفته‌اند، به‌ویژه فلسطینیان ساکن در شهرک حواره که خیابان‌های آن محل تردد و رفت وآمد شهرک‌نشینان یهودی است؛ چون غیر از آن دیگر راهی برای رسیدن آن‌ها به خانه‌هایشان وجود ندارد. برخی از شهرک‌نشینان یهودی هرگاه که در خیابان‌های شهرک حواره تردد می‌کنند، ساکنان عرب آن منطقه را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند و با خشونت با آن‌ها برخورد می‌کنند.

اما حمله برخی شهرک‌نشینان یهودی به این شهرک در ۲۶ فوریه ۲۰۲۳، چنان بزرگ بود که همه را غافلگیر کرد. گروهی از شهرک‌نشینان یهودی به شهرک حواره حمله کردند و ماشین‌ها، شرکت‌ها و خانه‌های مسکونی را یکسره به آتش کشیدند، مردم بی‌دفاع را مورد ضرب‌و‌شتم قرار دادند و بیش از ۱۰۰ نفر را زخمی کردند. این درحالی بود که پلیس اسرائیل در صحنه حضور داشت، اما نه تنها جلو تجاوز را نمی‌گرفت، بلکه از ارسال آمبولانس‌ها برای انتقال زخمی‌ها ممانعت می‌کرد و با پرتاب گاز اشک‌آور به سمت ساکنان بومی، با حمله‌کننده‌ها همنوایی نشان می‌داد.

بسیاری از رسانه‌ها این حمله را واکنشی در برابر کشته شدن دو شهرک‌نشین یهودی که قبلا در همین روز اتفاق اتفاده بود، قلمداد کردند، اما در این چارچوب، خشونت و وحشت شهرک‌نشیان مورد حمایت پلیس و ارتش اسرائیل را نادیده گرفته شد. پس از حمله به حواره، پلیس اسرائیل ۸ نفر مظنون را بازداشت و بعدا آزاد کرد. ولی به‌ جای اینکه درباره این حمله تحقیقی برای اجرای عدالت صورت بگیرد، در ۶ مارس بار دیگر حواره هدف حمله شهرک‌نشینان قرار گرفت.

با توجه به اوضاع بحرانی و تنش‌آلود کرانه باختری، روشن است که سیاست جهانی برای جلوگیری از محاکمه و مجازات اسرائیل و نادیده گرفتن دادخواهی‌‌های فلسطینیان، در تشویق حکومت جدید اسرائیل و شهرک‌نشینان یهودی، تاثیرگذار بوده است. بنابراین، حکومت جدید که با مشارکت شماری از سیاست‌مداران تندرو و شخصیت‌های شهرک‌نشین تشکیل شده است، پس از این به سیاست‌های سرکوب‌گرانه علیه فلسطینیان و گسترش شهرک‌سازی با قساوت هرچه بیشتر ادامه خواهد داد.

پیش از اشغال کرانه باختری به دست اسرائیل در سال ۱۹۶۷، توسعه‌طلبی و شهرک‌سازی، به درون خطوط آتش‌بس ۱۹۴۹ که در پی جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ تثبیت شده، محدود بود. اما از سال ۱۹۶۷ به بعد، هر حکومتی‌ که در اسرائیل سر کار آمده، به سیاست توسعه‌طلبی و شهرک‌سازی در همه سرزمین‌های اشغالی متعهد بوده است. از این جهت، از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۷ حدود ۲۱ شهرک‌ در این منطقه احداث شد و تعدادی شهرک هم در بلندی‌های جولان ساخته شد که در سال ۱۹۶۷ اسرائیل از خاک سوریه اشغال کرده بود. در همان زمان هم، اعمال خشونت و تخریب خانه‌های مسکونی، بخشی از پروژه شهرک‌سازی حکومت اسرائیل بود، چنان‌ که در شهرک قدیمه بیت‌المقدس، ۱۶۰ خانه مسکونی تخریب و ۶۰۰ خانه دیگر مصادره شدند. بعد از سال ۱۹۷۷ که حزب لیکود به قدرت رسید، گسترش شهرک‌سازی به سمت مناطق شهری و مسکونی فلسطین آغاز شد و ادامه یافت. حتی حکومت‌های اسرائیلی‌ که با فلسطینیان معاهده صلح امضا کرده بودند، از همین سیاست پیروی می‌کردند و برای توجیه عملکرد خود آن را گسترش طبیعی می‌نامیدند.

از ۱۹۹۳ که توافق اسلو به امضا رسید تا سال ۲۰۰۰ که باید بر اساس این توافق دولت فلسطین تشکیل می‌شد، شمار شهرک‌نشینان ۱۰۰ درصد افزایش یافت. آمارهای رسمی نشان می‌دهند که در حال حاضر، ۲۸۰ شهرک در کرانه باختری وجود دارند که ۵۰۰ هزار شهرک‌نشین در آن‌ها زندگی می‌کنند. افزون بر آن، ۲۰۰ هزار شهرک‌نشین در شهرک‌های احداث‌شده در بیت‌المقدس شرقی اسکان داده شدند. در سال ۲۰۲۱، حکومت اسرائیل موافقت کرد که حدود ۲۲ هزار واحد مسکونی اضافی نیز ساخته شود. به همین ترتیب، تقریبا هر ماه از چندین پروژه شهرک‌سازی رسما خبر داده می‌شود.

شایان ذکر است که بسیاری از شخصیت‌ها و نهادهای بین‌المللی از سال ۱۹۶۷ به این سو، همواره در برابر سیاست توسعه‌طلبانه و شهرک‌سازی اسرائیل واکنش نشان داده‌ و مکررا از آن انتقاد کرده‌اند. مجمع عمومی سازمان ملل متحد، شورای امنیت و روسای جمهوری پیشین آمریکا، از آن جمله‌اند.

هرچند مشکلات لجستیکی و قانونی ناشی از شهرک‌سازی‌ها روشن است، اما واکنش‌ها به اعمال خشونت‌آمیز شهرک‌نشینان، ضعیف‌تر و کند‌تر بوده است؛ البته به استثنای چند حادثه بسیار اسفناک که به سرعت و با قاطعیت از طرف جامعه بین‌المللی محکوم شدند، مانند کشتار سال ۱۹۹۴ در حرم ابراهیمی در شهر خلیل که به دست یک شهرک‌نشین یهودی به نام باروخ گولدشتاین رخ داد و ۲۹ نفر از فلسطینیان کشته و ۱۵۰ نفر دیگر نیز زخمی شدند. همچنین حادثه فاجعه‌آمیزی‌ که به دست یک شهرک‌نشین دیگر رخ داد. او خانه یک عرب در روستای دوما در فلسطین را به آتش کشید که در اثر آن، زن و شوهر خانواده همراه با کودک ۱۸ ماهه‌شان در آتش سوختند و یک کودک کوچک دیگرشان نیز به شدت زخمی شد.

در طی این سال‌ها، برخی شهرک‌نشینان یهودی، انواع گوناگونی از خشونت‌ها را علیه شهروندان بومی فلسطینی روا داشته‌اند؛ مانند سنگ‌باران کردن خانه‌ها، سوزاندن کشتزارها، خانه‌ها و ماشین‌ها، ریشه‌کن کردن درخت‌ها، به غارت بردن محصولات یا تباه کردن آن‌ها و حمله‌های فیزیکی به افراد که گاهی به کشته‌شدن آن‌ها منتهی شده است. گرچه به‌دلیل نبود اطلاع‌رسانی در بسیاری از موارد، ارائه آمار دقیق و فراگیر از این گونه حوادث، امکان‌پذیر نیست؛ اما با وجود آن، گزارش‌های سازمان ملل متحد، نشان می‌دهد که این حوادث خشونت‌بار در سال ۲۰۱۱ به اوج خود رسیده و بعد از آن تا سال ۲۰۱۷ سیر نزولی را طی کرده، اما پس از آن بار دیگر افزایش یافته است.

غم‌انگیز است که برخی شهرک‌نشینان یهودی مسلح، با استفاده از ارعاب و ایجاد وحشت، فلسطینیان بومی را از خانه و کاشانه‌شان فراری می‌دهند و زمین‌هایشان را به تصرف خود درمی‌آورند و در آن‌ها شهرک‌ می‌سازند. زیرا تاریخ نشان داده است که نمی‌توان از راه مسالمت‌آمیز زمین کسی را تصرف کرد. البته بسیاری از فلسطینی‌ها تا مجبور نشوند و احساس خطر جدی و فوری نکنند، زمین‌های خود را ترک نمی‌کنند. اما وقتی گزینه دیگری نداشته باشند، ناگزیر می‌شوند که زمین خود را ترک گفته و از منطقه فرار کنند.

حوادث ناگوار اخیر در شهرک حواره، حوادث «روز نکبت» در سال ۱۹۴۸ را در خاطره‌ها تداعی می‌کند. به نظر می‌رسد که در سایه حکومت افراط‌گرای نتانیاهو، ماجرای تلخ حواره، در جاهای دیگری به دست شهرک‌نشینان یهودی تکرار خواهد شد تا با ایجاد فضای ترس و وحشت، شمار بیشتری از فلسطینیان را وادار به اخراج اجباری کنند، زمین‌هایشان را تصرف کنند و در آن‌ها شهرک‌های جدیدی بسازند.