جهان در مورد ایران ناچار به نیت‌خوانی است

ایران به آستانه غنی‌سازی ۹۰ درصد مورد نیاز برای تولید سلاح هسته‌ای نزدیک شده است

نمایی از ناو تندرو شهید رئیسی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جریان رزمایش مشترک نیروی دریایی ایران و روسیه - AFP

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ماه گذشته گزارش داد که آثار اورانیوم با خلوص ۸۴ درصد در تاسیسات هسته‌ای ایران مشاهده شده است. به این ترتیب، ایران به آستانه غنی‌سازی ۹۰ درصد مورد نیاز برای تولید سلاح هسته‌ای نزدیک شده است.

از سویی، اقدام ایران به ارسال پهپاد برای روسیه مذاکرات هسته‌ای را پیچیده‌تر کرده است و هم‌زمان با توقف گفت‌و‌گوها، ایران آهسته‌آهسته به ساخت بمب هسته‌ای نزدیک‌ می‌شود. ایان برمر، رئیس گروه اوراسیا، در مقاله‌ای شرایط کنونی و تبعات احتمالی را تحلیل و بررسی می‌کند.

به عقیده برمر، مسئله فقط دستیابی ایران به بمب نیست، بلکه رقابت هسته‌ای است که در منطقه ایجاد می‌کند. اگر ایران از خط پایان هسته‌ای عبور کند، همسایگانش نیز درصدد دستیابی به سلاح هسته‌ای برمی‌آیند و بحران گسترش تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه تشدید می‌شود.

با توجه به این خطر، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، باید چند گزینه بسیار خطرناک را بادقت بسنجد. نتانیاهو بارها برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی برای موجودیت کشورش خوانده است. تاکنون پاسخ اسرائیل به پیشرفت هسته‌ای ایران به عملیات جاسوسی، خرابکاری و حملات هدفمند به تاسیسات  هسته‌ای محدود بوده است تا روند پیشرفت غنی‌سازی اورانیوم را دچار وقفه کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اما اگر جمهوری اسلامی به این نتیجه برسد که زمان پرش از خط پایان هسته‌ای فرا رسیده است، اسرائیل و متحدش، آمریکا، باید در مورد جنگ برای توقف برنامه هسته‌ای تهران تصمیم بگیرند.

با وجود این، در پی اعتراض‌های سراسری اخیر، جمهوری اسلامی در داخل نیز تحت فشار است. هرچند با اعدام و بازداشت و همچنین خستگی معترضان، جمهوری اسلامی توانسته است کنترل خیابان‌ها و دانشگاه‌ها و مدارس را به دست بگیرد، دیر یا زود اتفاقی دیگر زمینه‌ساز خیزش و اعتراض‌های عمومی خواهد شد و مقام‌های جمهوری اسلامی به این موضوع واقف‌اند.

برمر در ادامه می‌افزاید مسئله دیگری که به تنش در جامعه ایران و حلقه قدرت دامن می‌زند جانشینی رهبر جمهوری اسلامی و انتقال قدرت است. افراد بانفوذ وابسته به رژیم هم مطمئن نیستند جانشینی چگونه توازن قدرت را تغییر خواهد داد.

اما در روزهای اخیر، خبرهایی به گوش می‌رسد که رهبران ایران ممکن است از رویارویی منصرف شده باشند.

ابتدا، مقام‌های جمهوری اسلامی وعده دادند اجازه می‌دهند بازرسان بین‌المللی به تاسیسات هسته‌ای ایران دسترسی داشته باشند و دوربین‌ها و تجهیزات نظارتی شماری از تاسیسات را دوباره نصب کنند.

بعد، روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی پس از هفت سال، با میانجی‌گری چین از سر گرفته شد. پکن قرار است در سال جاری، میزبان نشستی با حضور ایران و رهبران عرب باشد.

هرچند شکل‌گیری جزئیات این توافق ماه‌ها طول می‌کشد و قرار نیست دوستی نزدیکی بین ایرانی‌ها و سعودی‌ها برقرار شود، برمر معتقد است چین اگر مطمئن نبود ایران در مورد ترمیم روابط جدی و مصمم است، این خبر را اعلام نمی‌کرد.

رئیس گروه اوراسیا می‌نویسد شاید ایران بیمناک‌ است که رویارویی با غرب یا کشورهای همسایه شرایط اقتصادی‌اش را وخیم‌تر کند؛ یا شاید فقط دارد وقت‌کشی می‌کند تا به ظرفیت هسته‌ای برسد که رهبران جمهوری اسلامی معتقدند امنیتشان را تضمین می‌کند.

او در پایان متذکر می‌شود کشورهای خارجی نمی‌توانند مطمئن باشند و به‌ویژه اسرائیل ناچار است تصمیم بگیرد آیا پیشرفت بیشتر ارزش مخاطراتی را که ایجاد می‌کند دارد یا خیر. همین مسئله ایران را پیش‌بینی‌ناپذیر می‌کند و باید به‌دقت رصد شود.