بیش از ۳۵ شعبه انجمن جهانی قلم با انتشار بیانیه‌ای مشترک، بازداشت و سرکوب نویسندگان، شعرا و اعضای کانون نویسندگان ایران را محکوم کردند.

آزادی فوری کسانی که به دلیل اعتراض، نوشتن یا ترجمه کتاب یا مبارزه با سانسور در زندان‌های جمهوری اسلامی به سر می‌برند، از مهم‌ترین خواسته‌های مطرح‌شده در این بیانیه است.

این بیانیه با ابراز خرسندی از آزادی آرش گنجی، رضا خندان مهابادی و آیدا عمیدی بعد از ماه‌ها زندان، از مقام‌های جمهوری اسلامی خواست به سرکوب نویسندگان پایان دهد و مقدمات آزادی علی اسداللهی و کیوان مهتدی را فراهم کند.

این انجمن‌ها در بیانیه خود تاکید کرده‌اند هیچ‌کس نباید به خاطر نوشتن، ترجمه کتاب یا اعتراض به سانسور زندانی شود، اما در ایران اعضای کانون نویسندگان همواره تحت فشار و سرکوب قرار داشته‌اند و دارند. در این بیانیه تصریح شده که هدف از سرکوب اعضای کانون نویسندگان خاموش کردن «صدای جامعه مدنی و ادبی» در ایران است.

آن‌ها در بیانیه خود ضمن اعلام همبستگی با نویسندگان در ایران، خواستار پایان یافتن سرکوب‌ها و محدودیت‌ها شده‌اند؛ سرکوبی که همواره با فشار، ممنوعیت دسترسی به وکیل، بازجویی، آزار و دسترسی نداشتن به خدمات پزشکی همراه است.

درخواست از جامعه جهانی و سازمان ملل برای توجه بیشتر به ابعاد گسترده سرکوب نویسندگان و هنرمندان در ایران از دیگر مفاد این بیانیه است.

تشریح و اعتراض به وضعیت گروهی از اعضای بازداشتی کانون نویسندگان ایران یا دارای پرونده قضایی در جمهوری اسلامی از دیگر بند‌های این بیانیه است که حکم ۱۱ سال زندان آرش گنجی و هفت سال زندان رضا خندان مهابادی از جمله آن‌ها است. این بیانیه صدور این دو حکم را «ناعادلانه، ناقض حقوق بشر و برخلاف قوانین بین‌المللی» می‌داند و می‌افزاید که کیوان مهتدی، دیگر عضو کانون نویسندگان، در حال حاضر زندانی است.

محکومیت بازداشت علی اسداللهی، علیرضا آدینه، روزبه سوهانی، آتفه چهارمحالیان و آنیشا اسداللهی، از دیگر اعضای کانون نویسندگان ایران، از دیگر محور‌های این بیانیه است که در حال حاضر برخی از آن‌ها به قید وثیقه و به طور موقت آزاد شده‌اند.

انجمن جهانی قلم و ۳۵ انجمن قلم جهان در بیانیه خود خاطرنشان کرده‌اند که جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۱، چهارمین نظام سیاسی در جهان بود که بیشترین شمار نویسندگان و هنرمندان بازداشتی و زندانی را داشت که این وضعیت در سال ۲۰۲۲ به میزان قابل‌توجهی تشدید شده است.

شرایط یادشده با گذشت پنج ماه از آغاز اعتراض‌های سراسری در ایران، گسترده‌تر از قبل شده و طیف وسیعی از هنرمندان و نویسندگان و ورزشکاران را در بر گرفته است. بر اساس برخی گزارش‌ها، طی این مدت دست‌کم ۱۹۰ هنرمند بازداشت، احضار و حتی برای مدتی زندانی شده‌ و از فعالیت‌های هنری خود بازمانده‌اند. تعداد قابل‌توجهی از نویسندگان هم طی این مدت بازداشت و زندانی شده‌اند و فشار‌ بر ورزشکاران نیز به‌شدت افزایش یافته است.

شکاف میان دولت با ملت، هنرمندان و ورزشکاران در جمهوری اسلامی به حدی رسیده که حتی تهدید‌ها، بازداشت‌ها و ممنوعیت‌ها نتوانسته است مانع از اعتراض‌ آن‌ها شود و تعداد قابل‌توجهی از نویسندگان و هنرمندان و ورزشکاران علاوه بر همراهی با اعتراض‌های سراسری، از شرکت در برنامه‌ها و جشنواره‌‌های حکومتی هم خودداری کرده‌اند.

در مقابل، مقام‌های دولت سیزدهم و کلیت نظام جمهوری اسلامی گمان می‌‌کنند با سختگیری‌ می‌توانند مانع از تداوم موج اعتراض نویسندگان و هنرمندان و ورزشکاران شوند. حمله به طیف گسترده‌ای از ورزشکاران و هنرمندان و نویسندگان و اعمال ممنوعیت‌های گسترده برای فعالیت‌های آن‌ها از مهم‌ترین اقدام‌های امنیتی است که دیگر کارکرد خود را از دست داده است. این محدودیت‌ها و فشار‌ها با این هدف صورت می‌گیرند که گروه‌های مرجع مستقل و منتقد حاکمیت به سکوت وادار شوند و سیستم بتواند مصون از انتقاد‌ و اعتراض‌، به راه خود ادامه دهد.

با این حال حجم زیاد ترانه‌های اعتراضی، ویدیوکلیپ‌ها، آثار گرافیکی و هنری که طی پنج ماه گذشته در حمایت از اعتراض‌ها تولید و منتشر شده‌اند، نشان‌دهنده قدرت‌نمایی نسل تازه‌ای از هنرمندان گمنام است که هم‌زمان با خیزش اخیر، مانند آتشفشانی از ایده‌های جدید و خلاقانه فوران کرده و ناظران را به شگفتی وا داشته‌ است.

موج انقلابی جامعه ایران که از روزهای پایانی شهریور۱۴۰۱ تاکنون ادامه دارد، نه تنها هنرمندان شاغل در فضای رسمی را با خود همراه کرده که به ظهور و دیده شدن نسل جدیدی از هنرمندان در فضای غیررسمی منجر شده است که در وضعیت عادی دیده نمی‌شدند.