در سال ۲۰۲۳ چه در انتظار ایران و خیزش اعتراضی آن است؟

الجزیره: «ناآرامی‌های اعتراضی در ایران، بیش از آن که در تهران موجب تغییر دیدگاه شود، نگاه غرب را تغییر داده است»

شبکه خبری الجزیره در مقاله‌ای مسیر خیزش اعتراضی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی در سال میلادی پیش رو را بررسی کرده است. 

این مقاله می‌گوید با وجود کاهش شمار تظاهرات‌ خیابانی در ایران در هفته‌های اخیر، اعتراضات خاموش نشده است، اما با این همه اعتراضات پایه‌های جمهوری اسلامی را متزلزل نکرده است. 

 خیزش سراسری مردم ایران در بیش از ۱۰۰ روزی که از شروع اعتراضات در ایران در پی قتل مهسا امینی می‌گذرد، ثابت کرده که مقاوم است. 

سازمان‌های حقوق بشر مستقر در خارج از ایران تخمین زده‌اند که در این مدت بیش از ۵۰۰ نفر از معترضان به دست نیروهای سرکوبگر وابسته به حاکمیت کشته شده‌اند. نه شمار بالای کشته‌شدگان و سرکوب وحشیانه و نه اعدام دست‌کم دو نفر از معترضان جنبش اعتراضی را متوقف نکرده است.

الجزیره سپس این پرسش را مطرح کرده که در سال ۲۰۲۳ چه انتظاری از این جنبش می‌توان داشت؟ 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این شبکه به نقل از برخی تحلیلگران گفته است که ایران در آستانه تغییر قریب‌الوقوع رژیم نیست، اما خیزش سراسری موجود در رابطه میان حکومت و مردم تغییر بنیادین ایجاد کرده است. 

اعتراضات روابط تهران و غرب را نیز به شکل چشمگیری تیره و تار کرده است و ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند، تحریم‌های حقوق بشری سختگیرانه‌ای را در اعتراض به آنچه که «سرکوب وحشیانه مردم»‌ خوانده‌اند، علیه جمهوری اسلامی اعمال کرده‌اند. 

دو اقدام عمده غرب برای مجازات تهران در سازمان ملل متحد نیز اکثریت آرا را کسب کرد و در واکنش به تداوم اعتراضات و اخراج ایران از کمیسیون مقام زن، منجر به تشکیل یک هیئت حقیقت‌یاب درباره وضعیت حقوق بشر و سرکوب معترضان در ایران شد. 

ایران در پاسخ کارنامه حقوق بشری کشورهای منتقد خود را زیر سوال برد و تحریم‌هایی را علیه مقام‌ها و نهادهای آمریکایی و اروپایی اعمال کرد. 

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز هیات حقیقت‌یاب را «ابزار سیاسی» خواند و گفت حاضر به همکاری با آن نیست. 

الجزیره سپس به نقل از تحلیلگران نوشت که ناآرامی‌های اعتراضی در ایران، بیش از آن که در تهران موجب تغییر دیدگاه شود، نگاه غرب را تغییر داده است. 

تحلیلگران گفتند که گروه‌های مخالف احیای برجام، اکنون با صدایی بلندتر دولت جو بایدن، رییس‌جمهوری ایالات متحده را تحت فشار می‌گذارند تا مذاکرات با جمهوری اسلامی را کنار بگذارد. 

ایالات متحده علنا اعلام کرده است که مذاکرات برای بازگشت به توافق برجام که در صورت اجرا، در ازای لغو تحریم‌های سختگیرانه علیه ایران، برنامه هسته‌ای تهران را محدود می‌کند، با تداوم اعتراض‌ها در ایران، از موضوعیت و اولویت خارج شده است.

الجزیره نوشته است که علی‌رغم ابراز تمایل نمایندگان ارشد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا که هفته گذشته در اردن دیدار کردند به بازگشت به احیای برجام، اما هیچ پیشرفت فوری در این زمینه پیش‌بینی نمی‌شود و ایران گفته است که حاضر نیست زیر فشارهای خارجی و ناآرامی‌های داخلی، از موضع خود عقب‌نشینی کند. 

این شبکه خبری مستقر در قطر به نقل از تحلیلگران نوشت که تهران احتمالا اهداف و تاکتیک‌های سیاست خارجی خود را در نتیجه فشار خارجی تغییر نخواهد داد اما مسئله ارائه پهپادهای نظامی به روسیه برای جنگ اوکراین، ممکن است تغییراتی را موجب شود. 

به گفته تحلیلگر الجزیره، علی‌رغم روابط گرم روسیه با ایران، تهران ترجیح می‌دهد که نقش مستقیم در جنگ نداشته باشد و ممکن است در حمایت از روسیه رویکرد محتاطانه‌تری در پیش بگیرد تا متحمل هزینه غیرضروری نشود. 

به نوشته الجزیره، تهران ضمن حفظ حمایت از متحدانش در یمن، سوریه، لبنان و عراق، خطوط ارتباطی خود با عربستان سعودی را باز نگه می دارد. این شبکه خبری در ادامه به ضرر اقتصادی که اعتراضات سراسری در کشور موجب شده است می‌پردازد و می‌نویسد که قدرت خرید ایرانی‌ها با تورم ۴۰ درصدی و کاهش ارزش پول ملی، سقوط کرده و ریال به پایین‌ترین حد خود در مقابل دلار تنزل یافته است. 

الجزیره با اشاره به اشکالاتی که حکومت حتی در نصب فیلترشکن‌های اینترنتی اعمال کرده، نوشته است که محدودیت‌های بی‌سابقه حکومت در اتصال مردم به اینترنت آسیب‌های فراوانی را به فعالیت‌های اقتصادی و کسب‌وکارهای اینترنتی وارد کرده است. 

مقامات جمهوری اسلامی وعده داده‌اند که پس از احیای «امنیت» در کشور، محدودیت‌های اینترنتی رفع خواهد شد اما بسیاری از کارشناسان این امر را بعید می‌دانند. 

«در هفته‌های گذشته جمهوری اسللامی پهنای باند بین‌المللی را کاهش داد و به گفته کارشناسان ایران به سمت «اجرای قانونی مسدود کردن فیلترشکن‌ها» پیش می‌رود. 

کارشناسان بیش از همه درباره امنیت اپلیکیشن‌های پیام‌رسان اینترنتی ابراز نگرانی کرده‌اند و گفته‌اند که ممکن است حکومت از این ابزار ارتباطی به عنوان محلی برای شنود و نظارت کاربران استفاده کند.