تشدید بازی های سیاسی میان دولت و قیام مردمی در لبنان

تعارض اظهارات تازه رئیس جمهور لبنان با خواسته‌های معترضان

گوشه ای از اعتراضات مردمی در شهر بیروت. عکس از: آسوشیتد پرس (اندیپندنت عربی) .

در میان آن عده از نیروهای سیاسی لبنان که هم طرفدار رئیس جمهور اند و هم از قیام مردمی حمایت می‌کنند، اتفاق نظر وجود دارد که اظهارات اخیر رئیس جمهور مشیل عون، در زمان غیر مناسب صورت گرفته و در جهت مخالف روند امور، قرار دارد. چون روند امور در جهت آرامش، گفت‌و‌گو و تفاهم روان بود که اگر موفقانه پیش می‌رفت، راه را برای تشکیل حکومت تکنوکرات (فن سالار) منهای سعد حریری هموار می‌ساخت. زیرا سعد حریری نخست وزیر مستعفی، با تشکیل حکومت تکنو – سیاسی، مخالفت نشان داده و طرفداری خود را از حکومت تکنوکرات که خواسته معترضان و جامعه بین المللی است، ابراز داشته بود که در این صورت، سهمی برای حزب الله هم‌پیمان رئیس جمهور، در تشکیل دولت داده نمی‌شد.

اظهارات تلویزیونی رئیس جمهور، در میان نیروهای شریک در قدرت، به ویژه نیروهای طرفدار حزب الله، نوعی آشفتگی ایجاد کرد؛ چون نیروهای یاد شده تا هنوز موضع روشنی در قبال اوضاع سیاسی کنونی نگرفته و مذاکراتش با سعد حریری نیز به پیچیدگی رسیده است.

این در حالی است که سعد حریری با تأیید حزب الله، خواستار بازگشت به پست نخست وزیری است؛ زیرا می‌داند که عدم حضورش در تشکیل حکومت آینده، مقدمه‌ای خواهد بود برای خروجش از زندگی سیاسی در لبنان.

در مقابل، سیر حوادث داخلی در لبنان و ارتباط آن با اوضاع منطقه و بحران موجود میان ایران و آمریکا، حزب الله را در برابر چالش بزرگی قرار داده است. از این جهت وی در حالی‌که خود را برای هرگونه سیناریوی احتمالی آماده می‌سازد، تقاضا برای تشکیل حکومت تکنو – سیاسی را خط اول جبهه سیاسی برای دفاع از خویش، قرار داده است؛ زیرا در حکومتی که تنها از تکنوکرات ها تشکیل شود، جایی برای آن باقی نخواهد ماند.

 از جانب دیگر، هواخواهان حزب الله هم‌پیمان رئیس جمهور، نیز در برابر سخنان تلویزیونی وی واکنش نشان داده و آن را از نگاه زمانی غیر مناسب و در تصادم با خواسته‌های مردم دانسته اند که ممکن است، معترضان را به دو صف مخالف تقسیم کرده ومنجر به تنش و درگیری میان دو جانب شود، که البته در این صورت، ممکن است حزب الله مجبور شود کلیه راه‌حل‌ها را برهم زده و در برابر همه مواضع منطقه‌ای و بین المللی بایستد.

هرچند رهبران سیاسی حزب الله، به این نظرند که بازگشت هواداران حزب به خیابان ها و بستن راه‌ها، در واکنش به اظهارات رئیس جمهور نبوده، بلکه ناشی از این احساس بوده که روند امور در جهتی به حرکت افتاده که ممکن است به بیرون افتادن حزب الله از پروسه سیاسی، منتهی شود.

با در نظر داشت مطالب یاد شده، می‌توان گفت که اظهارات رئیس جمهور در جهت منافع نیروهای سهیم در قدرت قرار دارد؛ نیروهایی‌که دنبال بهانه بودند تا اعتراضات مردمی را در جهتی هدایت کنند که جایگاهی برای سعد حریری، در لیست نامزدان نخست وزیری حکومت آینده باقی نماند.

رئیس جمهور در سخنرانی خود بر چند نکته تأکید کرد که بقای حزب الله در تشکیل قدرت، حفظ روابط با رژیم سوریه و جستجوی جایگزینی برای سعد حریری، از آن جمله بودند.

این در حالی است که نه تنها معترضان، خواستار عدم بقای مشیل عون در پست ریاست جمهوری، می‌باشند، بلکه احزاب حامی اعتراضات، نیز اکنون به طور صریح در رویارویی با ریاست عون قرار گرفته اند، به ویژه پس از ماجرای کشته شدن شهروندی به نام علاء ابو فخر، از طرفداران ولید جنبلاط، رهبر درزی‌ها.

هرچند نمی‌توان مسئولیت ریختن خون علاء را تنها بر شانه حکومت انداخت و نقش احزاب را در آن منتفی دانست، اما می‌توان اذعان داشت که دولت و احزاب سیاسی، با رفتار تحریک‌ آمیز خود، دایره خواسته‌های معترضان را که منحصر در مطالب معیشتی و اقتصادی بود، گسترش دادند تا شامل خواسته‌های سیاسی تازه‌ای گردد که انتظارش را نداشتند.

به هر ترتیب، اکنون بازی سیاسی میان احزاب سیاسی لبنان به مرحله جدی و پیچیده‌ای رسیده که راه‌حلی هم برای آن در آینده نزدیک به نظر نمی‌رسد.

از جانب دیگر اگر حریری به شروط مطرح شده پایبند بماند و سمت نخست وزیری در حکومت متشکل از سیاسی‌ها و تکنوکرات‌ها را نپذیرد، کشور به بحران دیگری خواهد رفت و اگر بپذیرد، اعتبار بین المللی لبنان خدشه دار خواهد شد. هم چنان در این صورت، اگر مشکل پشتیبان اول دولت فعلی لبنان یعنی ایران، با قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی حل نشود، ممکن است لبنان از نگاه منطقه‌ای و بین المللی نیز در محاصره قرار گیرد.

https://www.independentarabia.com

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

© IndependentArabia

بیشتر از دیدگاه