«زیر زمین، ۵۰ متری، فقط به مجردها، ترجیحا دانشجو!» اجاره داده می‌شود. این‌ها آگهی‌هایی‌ست که هر روز پشت شیشه آژانس‌های املاک و روی دیوارهای مرکز شهر و محله‌های شلوغ نزدیک به دانشگاه دیده می‌شود. حالا مرد یا زن بودنش دیگر تصمیمی است که صاحبخانه می‌گیرد تا خانه‌اش را اجاره دهد. دیگر اجاره و رهن خانه‌های مجردی، به یک رویه عادی در شهرهای بزرگ از جمله تهران تبدیل شده و هر روز رو به گسترش است.

در محله‌هایی مثل حوالی امام حسین، شرایط کمی فرق می‌کند. پشت ویترین املاکی‌ها خانه‌هایی که بی شباهت به خوابگاه دانشجویی نیست تنها به مردها با بهایی کمتر از خانه‌های مستقل اجاره داده می‌شود. خانه‌هایی که کلنگی محسوب می‌شوند و از لحاظ ایمنی شرایط خوبی ندارند. زنگ خطر برای این خانه‌ها زمانی به صدا در می‌آید که بسیاری از این مردان مجرد از شهرهای دورافتاده وارد شهر بزرگی چون پایتخت شده‌اند تا لقمه نانی و پولی به دست آورند برای زن و بچه‌ای که کیلومترها آن طرف‌تر منتظر او هستند.

 گسترش شهرنشینی، فاصله طبقاتی و گرانی‌های چند سال اخیر پازل زندگی شهری در تهران را به هم ریخته و علاوه بر افزایش فساد در طبقه پایین جامعه، اعتیاد به انواع مواد مخدر نیز گسترش روزافزونی داشته است. جوانان مجردی که دیگر تحمل زندگی در کنار خانواده را ندارند و می‌خواهند خودشان را از تعلقات خانوادگی به دور کنند. اما همین دوری با مشکلات زیادی از جمله تامین معاش، مشکلات روحی و عاطفی و از همه مهمتر نشان دادن این که مستقل شده‌اند روبه‌روست. مشکلاتی که برای پیدا کردن راه حل آن شاید برای جامعه جوان ما هنوز مجرد زندگی کردن کمی زود باشد.

پلمب خانه‌های مجردی در محدوده میدان امام حسین

چندی قبل در یک طرح ضربتی در محدوده میدان امام حسین خانه‌های مجردی که پاتوق معتادان و مجرمان شده بود پلمپ شد.

این خبر را رییس پلیس پیشگیری تهران بزرگ سردار کیوان ظهیری اعلام کرد و گفت که از حدود یک هفته پیش اجرای طرح انضباط اجتماعی در محلات اطراف میدان امام حسین در دستور کار پلیس قرار گرفت و این طرح با هماهنگی مرجع قضایی اجرایی شد. در این طرح خانه‌هایی که اتاق‌های داخل آن به چندین واحد تقسیم شده و هر واحد نیز به چندین نفر اجاره داده شده بود، شناسایی شد که در ابتدا به مالکان این منازل هشدارهای لازم را دادیم و تاکید کردیم که طی مدت ۱۰ روز باید این منازل تخلیه شوند. اما متاسفانه مالکان توجهی به این هشدارها نکردند و این طرح ارائه و ۶۳ خانه در محدوده میدان امام حسین پلمپ شد.

 به گفته سردار کیوان ظهیری؛ مالکان این خانه‌ها، فضاهای داخلی این منازل را در ازای شبی ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان به افرادی نظیر معتادان، مجرمان و... و. اجاره می‌دادند؛ به طوری که در یک خانه ۲۰ تا ۳۰ اتاق مجزا ایجاد کرده بودند و در هر اتاق نیز بین ۵ تا ۱۰ نفر حضور داشتند که بر اساس برآوردهای ما نزدیک به ۲ هزار نفر در این خانه ها حضور داشتند و در این فضاها اقدام به مال‌خری، مصرف موادمخدر، قاچاق و انجام دیگر اقدامات مجرمانه کرده بودند.

از کارگران مهاجر تا دختران تنها و رها شده در شهر

آنقدر تفاوت میان خیابان‌های این شهر وجود دارد، که انگار نه انگار همه تکه‌ای از پازل یک شهر هستند. جنوب شهر، پاتوق کارگران مهاجری است که تنها به دنبال جای خوابی هستند، تا شب را به صبح برسانند و سحرگاه راهی کار شوند. درآمدشان هم به زحمت کفاف مخارج خانواده‌ای را می‌دهد که چشم به راه دست چروکیده از کار مردانی هستند که نان آور خانه‌اند. اغلب این کارگران برای کارهای فصلی از شهرستان‌های دور و نزدیک به تهران می‌آیند و در خانه‌هایی با اجاره بهای اندک ساکن می‌شوند. در جامعه تک نشین و مجردزی تهران، این‌ها هم به حساب می‌آیند. هرچند هنوز آمار دقیقی از تفکیک این افراد با آن‌ها که مجردنشین هستند و اقامت کوتاه مدت ندارند، صورت نگرفته است.

حالا در بین این طرح‌های ضربتی که صورت می‌گیرد، کارگران غیرقانونی هم دیده می‌شود که آن‌ها هم بدون سرپناه و به امید فردایی روشن پا به ایران گذاشته‌اند. این روند تا کجا می‌خواهد ادامه پیدا کند.

در همین شهر تهران هر گوشه‌ای را که نگاه می‌کنی دختران مجرد و زنان مطلقه‌ای را می‌بینی که با پیشرفت شهرنشینی خودشان را به رودخانه پرتلاطم انداخته‌اند تا بتوانند هویت جدیدی را در جامعه برای خودشان بسازند. آن‌ها خود را از زیر سایه سنگین پدر و برادر درآورده‌اند و برای استقلال خود می‌جنگند. اما آیا جامعه‌ای مثل ایران توانایی پذیرش آنها را دارد؟ جامعه‌ای که هر روز بر تعداد مجردهایش افزوده می‌شود. مجردهایی که نیازهای خاص خودشان را دارند اما درگیر فرهنگی سنتی و مذهبی هستند.

آخرین آمارها به گفته، علی اکبر محزون مدیر کل دفتر جمعیت نیروی کار مرکز آمار ایران حاکی از آن است که به افرادی که از سن تجرد قطعی عبور کرده باشند، مجردان قطعی می‌گویند و تعداد آن‌ها در کل کشور ۲۲۰ هزار نفر است. ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مجرد هرگز ازدواج نکرده در کشور داریم که با احتساب افراد بدون همسر در اثر فوت یا طلاق، جمعیت مجردان ایران به رقم ۱۳ میلیون و ۳۲ هزار می‌رسد.

این اظهار نظر که چندی قبل در روزنامه همشهری منتشر شده بیانگر آن است که پدیده‌های نوظهور در خانواده‌های ایرانی هم‌چون تجردگرایی در حال شکل گرفتن است. از سوی دیگر وی با اشاره به افزایش سن ازدواج درکشور در سال‌های مختلف گفت که طی چند دهه گذشته سن ازدواج آقایان از ۲۴ به ۲۸ سال و برای خانم ها از ۱۹ به ۲۳ سال رسیده است. ضمن اینکه این آمار در شهرهای مختلف و حتی در شمال و مرکز و جنوب کلان‌شهری مانند تهران کاملاً متفاوت است. محزون مهمترین راهکار برای کاهش تجرد در ایران را اجرای صحیح سیاست‌های کلی جمعیتی خانواده دانسته است.