خشکسالی، سیل و طوفان: مردم بیشترین آسیب را از بحران اقلیمی دیده‌اند

هنوز برای مقابله با بحران اقلیمی و طوفانی که از گرسنگی به راه انداخته دیر نیست، اما باید سریع عمل کنیم

سیل‌های رکوردشکن ماه‌های اوت و سپتامبر در پاکستان، یک‌سوم کشور را زیر آب بردند و ۳۳ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار دادند- Fida HUSSAIN/ AFP

طوفان‌ها، خشکسالی‌ها و سیل‌های بی‌نهایت بزرگ دارند بحران بی‌سابقه جهانی غذا را تشدید می‌کنند. در حال حاضر در سراسر جهان، اثرات مخرب تغییرات اقلیمی به بعضی از فقیرترین مردم کره زمین که برای آینده خود به زمین و آب‌وهوای قابل پیش‌بینی وابسته‌اند، ضربه می‌زند. در همین حال، برنامه جهانی غذا (WFP) جوامع و دولت‌ها را برای آماده‌سازی، واکنش و بازیابی قدرت توانمند می‌کند.

هنوز برای مقابله با بحران اقلیمی و طوفانی که از گرسنگی به راه انداخته دیر نیست، اما باید سریع عمل کنیم.

سیل

سیل‌های رکوردشکن- که [زندگی] ۳۳ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار دادند- در ماه‌های اوت و سپتامبر یک‌سوم پاکستان را زیر آب بردند، مردم را بی‌خانمان کردند و جاده‌ها، پل‌ها و وسایل امرار معاش را از بین بردند. با اینکه این کشور سالانه کمتر از یک‌درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان را به خود اختصاص می‌دهد، اما محلی ناآرام برای رویدادهای اقلیمی است.

برنامه جهانی غذا از دولت حمایت می‌کند تا در مورد غذا، طرز تغذیه و بازیابی به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر کمک کند. اولویت برنامه جهانی غذا با نگاه به آینده، بر این موارد معطوف خواهد بود: بازگشت برای حمایت از مردم پاکستان به‌منظور انعطاف‌پذیر کردن بلندمدت آن‌ها، مشارکت در صندوق اقلیم سبز سازمان ملل متحد برای تأمین مالی برنامه‌های سازگار با هدف محافظت از کشاورزان خرده‌مالک و سیستم‌های غذایی کشور.

نپال نیز در هفته‌های اخیر تحت تاثیر باران‌های سنگین، سیل‌های ناگهانی مرگبار و رانش زمین قرار گرفته است. رابرت کاسکا، نماینده سازمان برنامه جهانی غذا و مدیر کشوری در نپال، می‌گوید: «با کمک پیش‌بینی‌های قابل اعتماد، این امکان بیشتر فراهم شده است که جلو وقایع شدید آب‌وهوایی را بگیریم و اقدام‌های لازم را ازپیش انجام دهیم. سازمان برنامه جهانی غذا با ارسال کمک‌های نقدی و پیام‌های هشداردهنده زودهنگام به جوامع درمعرض خطر، از مقام‌های مسئول نپال حمایت کرد.»

در همین حال، سیل‌های مرگبار سراسر آفریقای غربی و مرکزی را دربر گرفته و بر [زندگی] ۵ میلیون نفر در ۱۹ کشور تاثیر گذاشته و بحران غذایی نگران‌کننده را جدی‌تر کرده است. برنامه جهانی غذا با کمک به ایجاد ظرفیت منطقه‌ای برای واکنش به شرایط شدید اقلیمی، از دولت‌ها و جوامع در راستای جلوگیری از اثرات‌ تغییرات اقلیمی یا کاهش آن‌ها حمایت می‌کند - به‌عنوان مثال، ازطریق پیام‌های هشداردهنده زودهنگام، یا روش‌های کشاورزی مانند مهار آب ازطریق حفر «نیم‌دایره‌ها» (half-moons) در خاک برای کمک به بازیابی زمین‌های نشست‌کرده.

برنامه جهانی غذا همچنین در کشورهای واقع در آفریقای غربی، موریتانی، مالی و بورکینافاسو، ۹میلیون و چهارصد هزار دلار (۷ میلیون و نهصد هزار پوند) از پرداختی‌های بیمه اقلیمی اتحادیه آفریقا را برای کمک به جوامع پخش کرد تا از خشکسالی فلج‌کننده ۲۰۲۱ نجات یابند.

کریم سور، کشاورزی از ناحیه مرکز نورد بورکینافاسو، می‌گوید: «سال گذشته، محصول من به‌دلیل خشکسالی از بین رفت. اما به لطف پرداخت بیمه اقلیمی برنامه جهانی غذا، توانستم هزینه مدرسه فرزندانم را بپردازم و سایر مایحتاج اولیه خانواده‌ام را تهیه کنم.»

در سال جاری، باران‌های سیل‌آسا و سیل گسترده مناطق بسیار آسیب‌دیده را در یمن تحت تاثیر قرار داد و  به زیرساخت‌ها و خانه‌ها آسیب رساند و ۷۳هزار  نفر را محتاج غذا و سایر کمک‌های فوری کرد.

ضربه‌های اقلیمی، شرایط هولناک گرسنگی موجود در این کشور را تشدید و بیش از ۲۰ میلیون یمنی را وابسته به کمک‌های بشردوستانه می‌کند. اما کمبود آب ممکن است مشکل بزرگ‌تر و درازمدت یمن باشد. بعضی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این کشور ممکن است ظرف چند دهه آینده با کمبود آب مواجه شود – و تغییرات اقلیمی همراه با تخریب گسترده زیست‌محیطی تهدیدی برای تشدید تنش‌های موجود در کشور است.

برنامه جهانی غذا علاوه‌بر کمک‌های غذایی حیاتی، با جوامع محلی کار می‌کند تا دربرابر ویرانی‌های آب‌وهوایی شدید انعطاف‌پذیری داشته باشند -مانند دیوار حفاظتی در برابر سیل در شرق روستای الغرافی. سعید، پدر ۱۰ فرزند که در این پروژه شرکت کرده است، می‌گوید: «ما شب‌ها را از ترس سیل تا صبح بیدار می‌ماندیم. دیوار از روستا و بناهای تاریخی آن حفاظت خواهد کرد.»

خشکسالی

به گفته کارشناسان، سومالی، یکی از آسیب‌پذیرترین کشورهای جهان در برابر تغییرات اقلیمی، طی ۳۰ سال گذشته شاهد افزایش سه‌برابری رویدادهای شدید آب‌وهوایی بوده است. اکنون طولانی‌ترین خشکسالی در چهار دهه اخیر، همراه با واکنش‌های منفی ناشی‌از بحران جهانی غذا، حدود ۶میلیون و ۷۰۰ هزار نفر را با گرسنگی شدید و بیش از ۳۰۰هزار نفر را با سطوح فاجعه‌باری از گرسنگی مواجه کرده است، مگر اینکه کمک‌های بشردوستانه به میزان قابل توجهی افزایش یابد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

برنامه جهانی غذا به‌رغم چالش‌های مالی و امنیتی، فعالیت‌های خود را در سومالی به‌شدت افزایش داده و تعداد بی‌سابقه‌ای از افراد را از حمایت غذایی و تغذیه‌ای برخوردار کرده است -شامل تقریبا ۴میلیون و ۶۰۰ نفر فقط در ماه سپتامبر. برنامه جهانی غذا علاوه‌بر پشتیبانی فوری، درحال سرمایه‌گذاری در ایجاد ظرفیت برای نهادهای دولتی و دادن ابزارهایی به سومالیایی‌ها است تا دربرابر ضربه‌ها انعطاف‌پذیرتر شوند و کمتر به کمک‌های بشردوستانه وابسته باشند.

گرنوت لاگاندا، سرپرست برنامه کاهش خطرات اقلیمی و بلایای جهانی، می‌گوید: «در سومالی، آنچه را که اقدام پیش‌‌نگرانه می‌نامیم، در مناطقی که بیشترین آسیب را از خشکسالی دیده‌اند، در کوتاه‌مدت آغاز کردیم. این بدان معنا است که ما فقط منتظر آن نمی‌مانیم تا آسیب فصلی اتفاق بیفتد. ما با پیش‌بینی‌ها جلو می‌رویم - و اگر آن‌ها از آستانه معینی عبور کنند، قبل از اینکه خسارت وارد شود، کمک‌رسانی می‌کنیم.»

ماهابا حسن وارسیم، ۳۵ ساله در شهر دولوو (Dolow) در جنوب سومالی، نزدیک مرز اتیوپی، از یک طرح تاب‌آوری برنامه جهانی غذا بهره‌مند شده است که به او یک قطعه زمین و منابعی برای کاشتن در باغ سبزیجات داده است. ماهابا می‌گوید: «من مهارت‌هایی را از طریق این طرح کسب کرده‌ام که به من یاد می‌دهد چطور مزرعه را آماده کشت کنم و چگونه محصولات را بکارم و ذخیره کنم. از آن‌جایی که زندگی من تغییر کرده، وضعیتم بهتر شده است.»

گواتمالا، بخشی از به‌اصطلاح «دالان خشک» آمریکای مرکزی، یکی دیگر از نقاط مهم اقلیمی جهان است که با بحران‌های دیگر هم درگیر است. مطالعه مشترک تازه‌ای با همکاری برنامه جهانی غذا و گروه پژوهشی سی‌جی‌آی‌ای‌آر (CGIAR) نشان داد که نوسانات اقلیمی- از دوره‌های خشک طولانی تا باران‌های شدید نابهنگام- در حال تشدید گرسنگی، فقر و نابرابری در منطقه است و باعث وخیم‌شدن درگیری‌ها می‌شود. در واقع از سال ۲۰۰۹، گواتمالا شاهد کاهش خیره‌کننده ۴۴درصدی بارندگی بوده است.

برنامه جهانی غذا ازطریق برنامه‌هایی که دارایی ایجاد می‌کنند، وسیله امرار معاش فراهم می‌کنند و زمین‌های تخریب‌شده و حاشیه‌ای را قابل سکونت و احیا می‌کنند، از صدها هزار نفر از افراد آسیب‌پذیر در کشورهای واقع در دالان خشک حمایت می‌کند تا با تغییرات اقلیمی کنار بیایند.

داماریس ریس ۳۲ ساله رهبر یک گروه کشاورزی زنان در بخش چیکیمولا (Chiquimula) در شرق گواتمالا است که در آن محصولاتی می‌روید که مقاوم در برابر خشکسالی است و با حمایت برنامه جهانی غذا، سموم ضدآفات طبیعی تولید می‌کند. او می‌گوید: «ما گشنیز، پیاز، چیپیلین (chipilines) شب‌بو، چایوت (chayote) کدو، منهوت (cassava) و چیزهای کوچک دیگر می‌کاریم. با وجود این سبزیجات در زمین‌هایمان، در حدود ۷۰۰ کوتزال (۷۴ پوند) در هفته صرفه‌جویی می‌کنیم، زیرا هزینه سبزیجات در حال حاضر بسیار بالا است.»

طوفان

فیلیپین هر سال به‌طور متوسط، ​​دچار ۲۰ طوفان و گردباد استوایی می‌شود. انتظار می‌رود تغییرات اقلیمی این رویدادهای شدید را مخرب‌تر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر کند. در ماه دسامبر گذشته، این کشور شاهد سومین گردباد استوایی قوی بود که تابه‌حال در نیمکره شمالی جریان داشته است. گردباد رای (Rai) به بیش از ۱۲میلیون نفر آسیب رساند و صدها نفر را کشت و هزاران نفر را یک‌شبه بی‌خانمان کرد. برنامه جهانی غذا با همکاری مقام‌های مسئول و همکاران آن، به جوامع آسیب‌پذیر کمک‌های غذایی رساندند و به آن‌ها کمک کردند تا به‌طور پایدار بازسازی شوند و بهبودی یابند.

به‌عنوان مثال، در طول سال گذشته، حدود ۸۰هزار نفر از طرح‌های بهبودی‌بخش رای- از پاکسازی مناطق ساحلی مملو از آوار گرفته تا تعمیر جاده‌های آسیب‌دیده، احیای کرناها (گیاهانی که مانع اصلی طوفان و کاهنده آسیب‌های اقلیمی‌اند) و سازماندهی باغ‌های عمومی، از برنامه جهانی غذا بهره بردند. آلیس فولوسکو از سازمان برنامه جهانی غذا، که با حمایتش از واکنش ما در برابر گردباد استوایی به ما یاری رساند، می‌گوید: «جوامع بسیار تمیز و سبز شده‌اند و مهم‌تر از همه، افرادی که کمک‌های برنامه جهانی غذا را دریافت می‌کنند، مشتاق‌اند تا این پیشرفت‌ها را حفظ کنند و پاکسازی‌های منظمی را که با کنترل جامعه صورت می‌گیرد، آغاز کنند.»

مجموعه‌ای از عوامل- از فقر و جنگل‌زدایی گرفته تا قرار گرفتن در معرض زلزله و رویدادهای شدید آب و هوایی- هائیتی را در میان کشورهای آسیب‌پذیر دربرابر رویدادهای اقلیمی در آمریکای لاتین و کارائیب قرار می‌دهد. پیامدهای این پیشامدهای متعدد به ترکیبی سمی از جنایت، فقر و قیمت‌های بالا منجر می‌شود که فاجعه‌ گرسنگی را ایجاد کرده است.

برنامه جهانی غذا به‌رغم شرایط بسیار دشوار عملیاتی، با جوامع و مقام‌های مسئول هائیتی همکاری می‌کند تا از طریق برنامه‌هایی مانند مدیریت حوزه آبخیز، بازسازی زیرساخت‌ها و آمادگی اضطراری، با تغییرات اقلیمی مبارزه کند. به‌طور مثال، دوزیمن ۶۰ ساله از بخش شمالی لیمبه (Limbe) که مادر شش فرزند است، با شرکت در طرح برنامه جهانی غذا برای بازسازی جاده‌ها و کانال‌های آبیاری آسیب‌دیده از سیل، ۷۰ دلار در ماه کسب درآمد کرده است.

دوزیمن که از این پول برای غذا و حمل‌ونقل استفاده کرده و باقی آن را صرف کاسبی کوچکی برای فروش مواد شوینده در بازار کرده است، می‌گوید: «این کارها واقعا زندگی من و فرزندانم را تغییر داد.»

© The Independent

بیشتر از جهان