گاف‌های صداوسیما در گزارش قتل نیکا

کاربران رسانه‌های اجتماعی از نشانه‌های اعتراف اجباری در گزارش صداوسیما نوشتند

صداوسیمای جمهوری اسلامی چهارشنبه شب، بار دیگر تلاش کرد تا با سناریوسازی و اعتراف گیری از خانواده کشته‌شدگان خیزش سراسری مردم ایران، واقعیت را وارونه جلوه دهد. این رسانه در گزارش اخیر خود که از تعداد اشتباه‌ها و گاف‌های آن می‌توان دریافت با عجله ساخته شده است، اعتراف‌های اجباری خاله و دایی نیکا شاکرمی را پخش کرد.

در گزارش تلویزیون جمهوری اسلامی، فیلمی پخش شد که نشان می‌داد فردی که گفته می‌شود دایی نیکا است، به یک ساختمان وارد می‌شود. در این گزارش، عنوان شد که نیکا بالای پشت‌بام این ساختمان رفته و ساعاتی بعد، مدیر ساختمان جسد بی‌جان او را پایین این ساختمان پیدا کرده است. این گزارش تلاش کرد علت مرگ نیکا را سقوط از ساختمان و نه ضرب‌وشتم نیروهای امنیتی نشان دهد. این در حالی‌ است که پیش از این، تصویر گواهی فوت بهشت زهرا منتشر شد که در آن، علت مرگ نیکا «صدمات متعدد ناشی از اصابت جسم سخت» اعلام شده بود؛ نامه‌ای که سازمان پزشکی قانونی را به واکنش واداشت و این سازمان اعلام کرد مرجع رسمی علت فوت پزشکی قانونی است.

پیش از این، گزارش‌هایی از تحت فشار بودن‌ خاله و دایی نیکا برای اعتراف اجباری منتشر شده بود. بر اساس گزارش‌ها، خاله نیکا از ۱۱ مهر بازداشت است و جمهوری اسلامی در تلاش بود او را به اعتراف در مورد مقصر نبودن نیروهای امنیتی در کشته شدن خواهرزاده‌‌اش وادار کند.

در بخشی از این گزارش، خاله نیکا با دو لباس مختلف دیده می‌شود. اولی او را با حجاب کامل و چهره‌ای پریشان در محیطی بسته نشان می‌دهد که احتمالا نتیجه بازداشت نزد نیروهای امنیتی است؛ اما در ویدیو دوم که خاله نیکا را به آن ساختمان می‌برند، او با شال نشان داده می‌شود؛ به طوری که بخشی از موهایش از شال بیرون است تا شرایط کمی طبیعی جلوه کند.

در بخش انتهایی این گزارش، هنگامی که دایی مهسا به صحبت وادار می‌شود و خطاب به دوربین صداوسیما می‌گوید که خانواده‌اش با برخورد خشونت‌آمیز و تخریب اموال عمومی مخالف است، نکته‌سنجی کاربران رسانه‌های اجتماعی شواهد اجباری بودن اعتراف دایی نیکا را آشکار می‌کند.

اول اینکه، در این بخش، سایه فردی روی دیوار است که وقتی دایی نیکا حرف‌های دیکته‌شده را تکرار می‌کند، سرش را به نشانه تایید تکان می‌دهد. چند ساعت بعد، کاربری دیگر از این نکته را دریافت که در صورت گوش دادن به ویدیو با صدای بلند، صدای آرام فردی شنیده می‌شود که خطاب به مصاحبه‌شونده می‌گوید: «بگو لجن!»

انتشار صدا و سایه بازجو باعث شد که کاربران اعلام کنند همچنان به جمهوری اسلامی و اعترافات اجباری که پخش می‌کند اعتماد و باور ندارند. جمهوری اسلامی پیش از این، بارها با پخش اعترافات اجباری و تولید مستندهای ساختگی تلاش کرده بود اعتراض‌های مردمی را تحت‌الشعاع قرار دهد و با سناریوسازی، کشته‌ها و جریان اعتراض‌ها را دروغ و وابسته به غرب عنوان کند.

فرزاد صیفی‌کاران، روزنامه‌نگار و فعال فضای مجازی، نیز به نکاتی درباره این گزارش اشاره کرد. او در حساب شخصی خود با اشاره به محل تهیه گزارش، نوشت: «در گزارش، پشت‌بامی که ادعا می‌شود نیکا از آنجا به پایین پرتاب شده است، نشان داده می‌شود. آن پشت‌بام هم باز درست است و مجتمع تجاری بهار که روبرویش دیده می‌شود، نشان می‌دهد همان منطقه است. دوربین حیاطی را که نیکا به داخل آن سقوط کرده است، نشان نمی‌دهد ولی برگ‌های درختی که در گزارش ۲۰:۳۰ از بالا گرفته شده با عکسی که از پیکر نیکا گرفته شده است، شبیه است.»

او در ادامه به نکته دیگری اشاره می‌کند و می‌نویسد: «نکته دیگر اینکه اگر کسی پرتاب شود، چطور در چنین موقعیتی که هیچ جایی برای ایستادن نیست، کوله و موبایلش به صورت خیلی مرتب روی یک تیر آهن قرار می‌گیرند؟ کوله بسیار مرتب در آنجا قرار داده شده و این تصویر هم باز ویدیو است که پخش نمی‌شود.»

او در ادامه، به مصاحبه خاله نیکا با بی‌بی‌سی نیز اشاره می‌کند. خاله نیکا در آن مصاحبه اعلام کرده بود زمانی که مادر و دایی نیکا برای احراز هویت به کهریزک می‌روند، عکس‌هایی که به آن‌ها نشان داده می‌شود، لوکیشنی شبیه «پیاده‌رو» و کنارش هم «گوشی و بطری آب» بوده است. در حالی که در تصویر منتشرشده از نیکا، این‌ها آن اقلام نیستند و مدیر ساختمان هم در گزارش ۲۰:۳۰ می‌گوید کوله و موبایل نیکا روی تیرآهن قرار داشته است.
 

۱۳- نکته دیگر اینکه در گزارش ۲۰:۳۰ ادعا می‌شود نیکا ساعت ۱۲ و ۳ دقیقه ۳۰ شهریور وارد این ساختمان شده، در حالی که تسنیم روز گذشته در گزارش‌اش ساعت ورود نیکا به این ساختما را «۲۲ شب حادثه ۲۹ شهریور ماه» عنوان کرده است که این تناقض بزرگی است. pic.twitter.com/nDPlOEI19n

— Farzad Seifikaran (@FSeifikaran) October 5, 2022

فرزاد فتاحی، روزنامه‌نگار، نیز به این نکته در گزارش اشاره می‌کند که در ثانیه ۵٧ این فیلم، فردی که مدیر ساختمان معرفی می‌شود، یک تصویر نشان می‌دهد و با انگشت روی تصویر بعدی می‌رود و می‌گوید این‌ها «عکس»اند. اما با توجه به علامت پخش (play) روی آن، می‌توان فهمید آن‌ها در واقع «فیلم»اند، نه عکس.

با وجود همه ادعاهای صداوسیما، کاربران فضای مجازی روی این نکات تاکید کردند و از این نوشتند که اگر این گزارش صحت دارد، پس چرا جمهوری اسلامی پیکر نیکا را ربود و بابت تحویل آن ۱۱ روز تعلل کرد؟ خاله نیکا پیش از این اعلام کرده بود که شناسنامه نیکا همراه او و در کوله پشتی‌اش قرار داشت و شناسایی او سخت نبود.

از سوی دیگر، پاک شدن اطلاعات نیکا از رسانه‌های اجتماعی هم‌زمان با گم‌ شدن او، یکی دیگر از خلاهای این داستان است. حذف و غیرفعال کردن رسانه‌های اجتماعی اقدامی است که نیرو‌های امنیتی جمهوری اسلامی عموما هنگام بازداشت معترضان در خیزش‌های سراسری انجام می‌دهند.