روز دوشنبه، آزمایش تغییر جهت سیارک دوگانه ناسا یا «دارت»، به عنوان نخستین فضاپیمایی که با یک سیارک برخورد کرد و مدار آن را تغییر داد، تاریخ‌ساز شد.

این فضاپیما همچنین حین حرکت دارت به سمت مقصد نهایی خود روی سطح خاکستری پردست‌انداز آن سنگ فضایی، تصویری زنده از عکس‌های حیرت‌انگیز سیارک تخم‌مرغی‌شکل پرازسنگ «دیموفوس»، ارائه کرد؛ نخستین باری که انسان به تماشای چنین منظره‌ای نشسته است.

اما دوربین‌های دارت تنها چشمانی نبودند که روز دوشنبه دیمورفوس را تماشا می‌کردند. تلسکوپ‌های زمینی از سراسر جهان و همچنین تلسکوپ‌های فضایی روی یک فضاپیمای نزدیک و حتی تلسکوپ‌های فضایی جیمز وب و هابل، همگی دوشنبه شب روی دیمورفوس تنظیم شدند و در حالی که نمی‌توانستند سیارک را آن‌گونه که فضاپیمای دارت، تا سطح جزئیات مشخص می‌کند [نشان دهند]، آن‌ها [نیز] نماهایی از نابودی دارت ثبت کردند.

دانلود و پردازش بسیاری از این تصاویر روزها یا هفته‌ها طول می‌کشد اما برخی از رصدگران تقریبا بلافاصله ارسال فیلم‌ها و تصاویری از برخورد دارت را شروع کردند.

از جمله نخستین گروه‌هایی که تصاویری از این برخورد را به اشتراک گذاشت، «سامانه آخرین هشدار برخورد سیارک به زمین» یا پروژه اطلس، شبکه‌ای از چهار تلسکوپ مستقر در هاوایی، شیلی و آفریقای جنوبی بود. تلسکوپ‌های اطلس معمولا به دنبال سیارک‌هایی می‌گردند که به‌مراتب کوچک‌تر از قطر ۵۳۰ پایی (۱۶۰ متری) دیمورفوس‌اند و برای یافتن دیمورفوس در آسمان و ثبت لحظه‌ای که دارت با سرعت چهار مایل بر ثانیه (۶.۵ کیلومتر بر ثانیه) به این سنگ فضایی برخورد می‌کند و درخشش و پرتاب مواد از آن به بیرون، هیچ مشکلی نداشتند.

پروژه اطلس عصر دوشنبه ویدیو کوتاه خود از این برخورد را در توییتر منتشر کرد.

رصدهای اطلس از برخورد فضاپیمای دارت در دیدیموس! 

— پروژه اطلس ATLAS (@fallingstarIfA)  بیست و هفتم سپتامبر ۲۰۲۲

پروژه اطلس از آن زمان، نمای دیگری از این برخورد را منتشر کرد؛ این بار به همراه ستاره‌های پس‌زمینه بدون حرکت در منظره [پشت] که از حرکت دیمورفوس جلوه بهتری به دست می‌دهد.

همان ویدیو قبلی از اطلس که برخورد دارت را رصد می‌کند، اما غیرمستقیم (ستاره‌ها) را نیز در بر‌می‌گیرد. هر فریم حدود ۴۰ ثانیه و کل صحنه حدود دو ساعت است.  — پروژه اطلس ATLAS (@fallingstarIfA)  بیست و هفتم سپتامبر ۲۰۲۲

رصدخانه «له مک» (Les Makes) جزیره رئونیون در نزدیکی ماداگاسکار در اقیانوس هند نیز برخورد دارت را «هم‌زمان به صورت لحظه‌ای» یا با در نظر گرفتن ۳۸ ثانیه‌ای که نور این برخورد از فاصله ۶.۸ میلیون مایلی (۱۱ میلیون کیلومتری) به زمین برسد، حداقل تا حد امکان تقریبا به صورت لحظه‌ای، ثبت کرد.

مرکز هماهنگی اجرام نزدیک به زمین سازمان فضایی اروپا در یک پست وبلاگی، درباره رصدهای له مک نوشت: «توالی تصاویری که آن‌ها به صورت لحظه‌‌به‌لحظه ارائه کردند، شگفت‌انگیز بود؛ این سیارک بلافاصله پس از برخورد شروع به درخشش کرد و طی چند ثانیه به‌طرزمحسوسی روشن‌تر شد. در کمتر از یک دقیقه، ابری از مواد پرتاب‌شده، مشاهده شد و ما توانستیم آن را در حالی که به سمت شرق می‌رفت و به‌آرامی پراکنده می‌شد، ردگیری کنیم.»

پروژه تلسکوپ مجازی، شبکه‌ای جهانی از تلسکوپ‌های روباتیک که ستاره‌شناسان حرفه‌ای و آماتور از آن استفاده می‌کنند، با رصدخانه کلاین کارو در کالیتسدورپ آفریقای جنوبی، همکاری کرد تا یک نمای واقعی دیگر از برخورد دارت را ثبت کند.

ما دیشب تاریخ‌ساز شدیم و آثار ماموریت دارت ناسا  روی دیمورفوس را ثبت کردیم. ما به افراد این امکان را دادیم که به صورت لحظه‌به‌لحظه افزایش روشنایی جرم هدف و ایجاد ابر بزرگی از بقایای به جا مانده از آن را شاهد باشند.
گزارش کامل با تصاویر در اینجا: — تلسکوپ مجازی (@VirtualTelescop) بیست و هفتم سپتامبر ۲۰۲۲

جان‌لوکا ماسی، ستاره‌شناس ایتالیایی و پایه‌گذار پروژه تلسکوپ مجازی، درباره این رصد می‌نویسد: «تصاویر کیفیت خوبی داشتند؛ چیزی که باورش سخت بود؛ با توجه به اینکه چند ساعت قبل باران هم باریده بود؛ «اما این تاخیر مزیت داشت: ما بلافاصله روی نمایشگر افزایش قابل‌توجه در روشنایی سیارک (۶۵۸۰۳) دیدیموس را متوجه شدیم! شادی مطلق.»

در مورد رصدهای مبتنی بر فضا، تلسکوپ فضایی جیمز وب در ساعت ۷:۱۴ بعدازظهر به وقت شرق [ایالات متحده]، زمانی که دارت با سیارک برخورد کرد، دیمورفوس را رصد می‌کرد و رصدخانه لاس کامبرس در برزیل نخستین تصاویر وب را از برخورد از طریق رصدخانه سئو پروفوندو یا [اصطلاحا] پروژه دیپ اسکای پردازش کرد و به اشتراک گذاشت.

— Projeto Céu Profundo (@CeuProfundo) 27 سپتامبر 2022

در پست توییتر به زبان پرتغالی آمده است: «تصویری که منتظرش بودید رسید! ما پیش‌تر به داده‌های [تلسکوپ فضایی جیمز وب] @NASAWebb دسترسی پیدا کرده‌ایم و یک تایم‌لپس (زمان‌گریز) از سیارک دیمورفوس پس از برخورد [فضاپیمای] ماموریت آزمایشی دفاع سیاره‌ای دارت #DART را گردآوری کرده‌ایم.» 

نزدیک‌ترین نمای برخورد ماموریت دارت از «کیوب‌ست لایت ایتالیایی برای تصویربرداری از سیارک‌ها»، یا «لیچیا کیوب» (LiciaCube) متعلق به سازمان فضایی ایتالیا آمد. لیچیا کیوب یک فضاپیما به اندازه مایکروویو است که در بیشتر سفر خود به سمت دیمورفوس بر دارت سوار بود و تنها چند هفته پیش از برخورد، از آن جدا شد تا بتواند حدود سه دقیقه پشت سر دارت پرواز و این برخورد را از فاصله‌ای ایمن رصد کند.

این نخستین تصاویر ثبت شده «لیچیا کیوب» #LICIACube از برخورد [فضاپیمای] ماموریت دارت #DARTmission با سیارک #دیمورفوس است.
اینک هفته‌ها و ماه‌ها کار سخت دانشمندان و عوامل فنی درگیر در این ماموریت آغاز شده است، پس با ما همراه باشید؛ زیرا ما چیزهای زیادی برای گفتن خواهیم داشت! 

— LICIACube (@LICIACube)  بیست و هفتم سپتامبر ۲۰۲۲

در یکی از تصاویر، لکه‌ای درخشان و عنکبوت‌مانند بالای یک توده درخشان بزرگ‌تر دیده می‌شود. این جرم بزرگ‌تر، دیدیموس است؛ همدم سیارکی بزرگ‌تر دیمورفوس، در حالی که لکه عنکبوت‌مانند دیمورفوس است که با موادی احاطه شده که دارت به بیرون پرتاب کرد و همگی در اثر انرژی شدید آزاد‌شده از این برخورد با سرعت زیاد، می‌درخشند.

البته بهترین تصویر [به دست آمده]، تصویری بود که دارت و خود دارت به تنهایی ثبت کرد. در تصاویر نهایی، دوربین‌های دارت نماهایی با جزئیات فوق‌العاده از سطح سنگی دیمورفوس ارائه می‌دهند.

بر اساس برآورد آزمایشگاه فیزیک کاربردی جانز هاپکینز که ماموریت دارت را برای ناسا مدیریت می‌کرد، آخرین تصویر حدود ۳۱ متر عرض دارد و کریس لوییکی، یکی از پایه‌گذاران شرکت معدن‌کاری سیارک‌های ازبین‌رفته، روز سه‌شنبه برای [نشان‌ دادن] مقیاس تصویر، تصویری را در توییتر به اشتراک گذاشت که فضاپیمای دارت را که اندازه ماشین گلف است، نشان می‌دهد.

من می‌خواستم از ابعاد [دیمورفوس] دقیقا قبل از برخورد [فضاپیمای] ماموریت دارت #DARTMission درکی پیدا کنم. @JHUAPL تصویر را ۳۱ متر تخمین زد و عرض فضاپیمای دارت ۱۸ متر است، بنابراین این یک تقریب حدسی است.
آن تخته سنگ‌ها بزرگ‌اند!

— کریس لوییکی (@interplanetary) ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲

احتمالا طی روزها و هفته‌های آینده، تصاویر بیشتری از تلسکوپ‌های زمینی و فضایی از برخورد دارت منتشر خواهد شد؛ زیرا دانشمندان تلاش می‌کنند اندازه‌گیری کنند که دارت مدار دیمورفوس را چه میزان تغییر داده است- نقطه [هدف] نهایی این ماموریت آزمایش امکان استفاده از فضاپیمایی نظیر دارت به منظور منحرف کردن سیارک‌هایی است که ممکن است خطری برای زمین باشند.

[برای به دست آوردن] آخرین تصاویر نزدیک که فرجام دارت و دهانه برخوردی را که [این فضاپیما] در دیمورفوس به جا گذاشته است، نشان می‌دهد باید تا سال ۲۰۲۶ منتظر ماند. این زمانی است که ماموریت «هرا» سازمان فضایی اروپا برای تعیین تکلیف نهایی برخورد دارت وارد صحنه خواهد شد.