مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران، از خروج ۴۵ میلیارد دلار سرمایه طی چهار سال اخیر خبر داد و گفت که این رقم می‌تواند بیشتر از این هم باشد، زیرا بخش چشمگیری از اقتصاد ایران، زیرزمینی است.

رئیس اتاق بازرگانی تهران، روز سه‌شنبه ۲۹ شهریور، در سی‌وهشتمین جلسه هیئت نمایندگان تهران به اهداف برنامه ششم توسعه اشاره کرد و افزود: «قرار بود طبق این برنامه معادل ۴۶.۹ درصد رشد اقتصادی داشته باشیم، اما تنها معادل ۳.۴۴ درصد رشد داشتیم.»

به گزارش خبرگزاری ایلنا و به گفته مسعود خوانساری، میانگین رشد نرخ تورم نیز به‌گونه‌ای بود که سالیانه شاهد رشد ۱۰۰ درصدی قیمت‌ها بودیم.

او در ادامه اهداف برنامه هفتم توسعه را مورد سوال قرار داد و تاکید کرد که ابتدا باید «دلایل شکست‌ها و ناکامی‌های برنامه ششم توسعه» تحلیل و ارزیابی شوند.

رئیس اتاق بازرگانی تهران، «تصدی‌گری دولت» را یکی از عوامل اصلی رشد تورم و قیمت‌ها دانست و گفت که دولت هرچه سریع‌تر باید از تصدی‌گری در اقتصاد دست بردارد.

او ارتباط میان سرمایه‌گذاری اجتماعی و سرمایه‌گذاری اقتصادی را مهم ارزیابی کرد و با اشاره به مهاجرت نخبگان از کشور گفت: «سال گذشته حدود ۱۶۰ نخبه و متخصص قلب از کشور خارج شدند، اگر وضع به همین شکل پیش برود در سال‌های آینده با کمبود متخصص مواجه خواهیم شد.»

خوانساری در ادامه نیز گفت که به دلیل بالا بودن قیمت تولید کالا در ایران، بسیاری از بازارهای خود را از دست داده‌ایم.

پیش‌ از این نیز فعالان صنفی کالاهای تولیدی مانند فرش دستباف و زعفران، از دست دادن بازارهای ایران را تایید کرده‌اند.

به‌تازگی مسعود سپهرزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف، خبر داد که با ورود فرش‌های افغان به بازار داخلی، فرش‌های ایرانی که قیمت بالاتر و کیفیت مشابه با آن‌ها دارند، از رونق افتاده‌اند. همین وضعیت در بازارهای بین‌المللی نیز حکمفرماست؛ بر اساس آمار رسمی در سال ۱۳۷۲ درآمد ایران از محل صادرات فرش حدود دو میلیارد دلار بود، اما این رقم در سال ۱۴۰۰ به حدود ۶۴ میلیون دلار رسید.

زعفران، نیز که دیگر کالای صادراتی غیرنفتی ایران به شمار می‌رود، در سال‌های اخیر موقعیت پیشین خود را در بازارهای بین‌المللی از دست داد. به گفته علی شریعتی‌مقدم، رئیس کمیسیون آب و محصولات کشاورزی اتاق مشهد، صادرات زعفران تنها در شش ماه گذشته حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است.

هم‌زمان با کاهش چشمگیر درآمدهای غیرنفتی ایران، خروج سرمایه از کشور نیز روند سریع‌تری پیدا کرده؛ بر اساس گزارش بانک مرکزی، رشد خروج سرمایه از کشور در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن ۴۷ درصد رشد داشته است.

نتایج نظرسنجی رصدخانه مهاجرت ایرانیان، آشکار می‌کند که «بی‌ثباتی اقتصادی کشور»، «شیوه حکمرانی و مملکت‌داری»، «امید نداشتن به آینده»، «امید به زندگی بهتر در خارج از کشور»، «وضعیت آزادی‌های فردی و اجتماعی»، «کیفیت بهتر زندگی در خارج از کشور»، «کاهش ارزش پول ملی در برابر ارزهای بین‌المللی»، «درآمد پایین»، «‌نبود زندگی شاد»، «نبود شایسته‌سالاری» و «سلامت اخلاقی جامعه» ازجمله مهم‌ترین عوامل موثر بر افزایش میل به مهاجرت و خروج سرمایه‌های اجتماعی و اقتصادی است. با این حال دولت رئیسی قصد دارد به نام «مبارزه با خروج غیررسمی ارز» تراکنش‌های مالی ایرانیان را کنترل و خرید ملک در خارج از کشور را محدود کند.

سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی، روز ۲۶ مرداد در یک برنامه تلویزیونی از تصویب بسته‌ای ۱۰ ماده‌ای در هیئت‌وزیران خبر داد که به‌موجب آن ایرانیان برای خرید ملک در خارج از کشور و خروج سرمایه‌های خود با محدودیت‌ها و ممانعت‌هایی مواجه می‌شوند.