سازمان ملل متحد هشتم سپتامبر که روز جهانی سواد‌آموزی است، در مورد محروم ماندن میلیون‌ها شهروند افغانستان از آموزش ابراز نگرانی کرد. در بیانیه‌ای که این نهاد روز پنجشنبه ۸ سپتامبر منتشر کرد‌، از طالبان خواسته شد تا زمینه آموزش برای تمامی شهروندان افغانستان را فراهم کنند.

پاتریشیا مک فلیپس، رئیس نمایندگی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، با ابراز نگرانی از محروم ماندن مردم افغانستان، به‌ویژه دختران، از رفتن به مدرسه، گفت نظام آموزشی افغانستان در نتیجه چهار دهه جنگ به شدت آسیب دیده است. 

یونسکو همچنین متعهد شد که برای ۲۵ هزار نفر در ۲۰ استان افغانستان زمینه سواد‌‌آموزی را فراهم کند.

در همین حال، جنبش زنان معترض در افغانستان، به مناسبت روز جهانی سوادآموزی در یک گردهمایی بار دیگر به محروم ماندن دختران از آموزش اعتراض کردند.

زنان در این گردهمایی که در یک محیط بسته صورت گرفت، طالبان را دلالان دین خواندند و سازمان ملل متحد را به خاموشی در برابر این گروه متهم کردند.

این زنان گفتند با آنکه بیش از یک سال است دختران بالاتر از کلاش ششم از آموزش محروم‌اند، اما سازمان ملل متحد و نهادهای دفاع از حقوق بشر در این مورد خاموش بوده‌اند و کاری برای باز شدن مدارس دخترانه انجام نداده‌اند.

زنان معترض گفتند طالبان دختران افغانستان را گروگان گرفته‌اند، اما تاکنون هیچ نهادی این مشکل را حل نکرده است.

بر اساس آمارهای رسمی، پیش از تسلط طالبان بر افغانستان حدود پنج میلیون کودک از آموزش محروم بودند، اما پس از تسلط طالبان، میلیون‌ها دختر نیز حق آموزش را از دست داده‌اند. 

سواد‌آموزی در افغانستان در زمان شاه امان‌الله پایه‌گذاری شد. در آن زمان شهروندان افغانستان در روستاها به گونه سنتی با کمک روحانیان در مسجدها خواندن و نوشتن را یاد می‌گرفتند. کودکان نخست قرآن و پس از آن دیوان حافظ، مثنوی معنوی، سعدی و کتاب‌های دینی را می‌آموختند.

شاه امان‌الله در کنار مسجدها برای نخستین بار کلاس‌های سوادآموزی را با نام «اکابر» ایجاد کرد. در این کلاس‌ها بزرگسالانی که سواد خواندن و نوشتن نداشتند، مشغول سوادآموزی می‌شدند.

بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، در حال حاضر ۷۷۰ میلیون نفر در جهان بی‌سوادند.