نورولی محسود، رهبر تحریک طالبان پاکستانی، قدرتمندترین گروه شبهنظامی مخالف اسلامآباد که عامل اصلی جنگ مرزی میان پاکستان و طالبان افغانستان است و گفته میشد در حمله هوایی ۱۷ مهر به کابل کشته شد، روز پنجشنبه در پیامی ویدیویی اعلام کرد که زنده است و در خیبرپختونخوا حضور دارد.
در ویدیویی که تحریک طالبان پاکستانی منتشر کرد، محسود با ریش انبوه، کلاه بر سر و عینک زرد بر چشم، در میان حلقهای از همراهان مسلحش در منطقهای کوهستانی دیده میشود که میگوید: «الحمدلله زندهام!»
هواپیماهای ارتش پاکستان شامگاه ۱۷ مهرماه برای نخستینبار در تاریخ این کشور، وارد حریم هوایی کابل شدند و هدفی را در محدوده چهارراه عبدالحق بمباران کردند. سخنگوی طالبان ابتدا وقوع انفجار را تایید کرد، اما بعد گفت جنگندههای پاکستانی تنها دیوار صوتی را شکستهاند و هیچ مکانی هدف اصابت قرار نگرفته است. وزارت دفاع طالبان نیز اعلام کرد که حریم هوایی کابل نقض شده است. ساعتی بعد، جنگندههای پاکستان بازاری را در استان پکتیکا در شرق افغانستان بمباران کردند.
ارتش پاکستان در سالهای گذشته بارها مناطق مرزی شرق افغانستان را هدف قرار داده است و جنگندههایش با ورود به حریم هوایی افغانستان، اهدافی را بمباران کردهاند، اما از زمان تاسیس پاکستان در سال ۱۹۴۷ تاکنون، هیچگاه هواپیماهای نظامی آن وارد آسمان کابل نشده بودند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رسانههای نزدیک به ارتش پاکستان گزارش دادند که نورولی محسود، رهبر تحریک طالبان پاکستانی و از متحدان طالبان افغانستان، هدف قرار گرفته و کشته شده است. ساعتی پس از انتشار خبر مرگ او در رسانههای پاکستانی و بازنشر گسترده آن در شبکههای اجتماعی، وبسایتهای هندوکش و المرصاد، وابسته به اداره استخبارات طالبان، پیامی صوتی منسوب به محسود را منتشر کردند و نوشتند که او زنده است.
مقامهای پاکستان در چهار سال گذشته و از زمان بازگشت طالبان به قدرت، بارها گفتهاند رهبران و اعضای تحریک طالبان پاکستانی در خاک افغانستان و در خانههای امنی که طالبان برایشان فراهم کردهاند حضور دارند و از همانجا حملات مرگبار در داخل پاکستان را طراحی و اجرا میکنند. در این مدت شماری از چهرههای مهم تحریک طالبان پاکستانی هم در حملات هوایی یا انفجار بمب در شرق افغانستان کشته شدهاند. از جمله عمر خالد خراسانی، از فرماندهان کلیدی این گروه که اوت ۲۰۲۲ در انفجار بمب در پکتیکا جان باخت.
با این حال، حمله هوایی ارتش پاکستان به کابل برای هدف قرار دادن نورولی محسود به جنگی تمامعیار در مرزهای دو کشور انجامید. نیروهای طالبان شامگاه شنبه ۱۹ مهرماه، در امتداد مرز دو هزار و ۶۰۰ کیلومتری و از شش استان مرزی قندهار، ننگرهار، پکتیا، پکتیکا، نورستان و بخشی از زابل به پاسگاههای مرزی پاکستان حمله کردند.
سخنگوی طالبان یک روز بعد گفت در این «حمله انتقامی» ۸۵ سرباز پاکستانی کشته شدند و شماری از پاسگاههای آنان به تصرف طالبان درآمد. با این حال ارتش پاکستان کشته شدن ۲۳ سرباز خود را تایید کرد و مدعی شد که به طالبان افغانستان تلفات سنگینی وارد کرده است.
همزمان، رسانههای وابسته به طالبان افغانستان حضور رهبر تحریک طالبان پاکستانی در خاک افغانستان را رد کردند و با انتشار گزارشهایی مدعی شدند پاکستان بیدلیل به حریم هوایی افغانستان تجاوز کرده است.
درگیریهای مرزی شامگاه سهشنبه ۲۲ مهرماه از سر گرفته شد و روز چهارشنبه در امتداد مرز قندهار گسترش یافت. بر اساس گزارشها، تنها در روز چهارشنبه ۴۰ غیرنظامی افغان در حملات ارتش پاکستان به شهرستان اسپینبولدک کشته شدند.
کریمالله زبیرآقا (زبیرآغا)، رئیس اداره بهداشت اسپینبولدک، میگوید که ۴۰ نفر کشته و ۱۷۰ نفر زخمی را ثبت کردهاند. یوناما نیز گزارش داده است که در درگیریهای مرزی اخیر میان طالبان و پاکستان، تاکنون ۳۷ غیرنظامی کشته و ۴۶۲ نفر زخمی شدهاند. دو خبرنگار تلویزیون ملی افغانستان نیز در پکتیکا و کابل در حملات پاکستان جان باختهاند. با این حال آمار تلفات نیروهای نظامی طالبان در این درگیریها روشن نیست و مقامهای این گروه دراینباره گزارشی منتشر نکردهاند. البته طالبان معمولا تلفات نیروهایشان را پنهان میکنند و مراسم تدفین آنان دور از چشم رسانهها برگزار میشود.
ارتش پاکستان بعدازظهر چهارشنبه هم به اهدافی در قندهار و کابل حمله کرد و ساعتی پس از آن اعلام کرد که به درخواست افغانستان، با آتشبس ۴۸ ساعته موافقت کرده است. آتشبس از ساعت ۱۸ چهارشنبه به وقت محلی اجرایی شد و تا این لحظه ادامه دارد. هرچند خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، به رسانه پاکستانی جیونیوز گفت باور ندارد این آتشبس پایدار باشد، همزمان وزرای خارجه عربستان سعودی و قطر در تماس با وزیر خارجه پاکستان، برای پادرمیانی و تمدید آتشبس تلاش میکنند.
اینک هشت روز پس از نخستین حمله پاکستان به کابل که به درگیریهای مرزی مرگبار انجامید، مردی که عامل تنش میان طالبان افغانستان و دولت پاکستان است، ادعا کرده که زنده است. محسود در پیام ویدیویی خود گفت در خاک پاکستان و در خیبرپختونخوا حضور دارد و به اعضای گروهش اطمینان داد که «جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد».
طالبان افغانستان که سالها از خاک پاکستان جنگ با دولت جمهوری و نیروهای ائتلاف بینالمللی را در افغانستان هدایت میکردند، اکنون به دلیل حمایت از نورولی محسود و گروه او با اسلامآباد درگیر شدهاند. خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، هم در گفتگو با شبکه آج نیوز تصریح کرد که طالبان افغانستان را پاکستان «ایجاد کرد، پرورش داد و بزرگ کرد» و اکنون همان دستپروردهها به «مردمانی غیرقابل اعتماد» تبدیل شدهاند. او افزود: «طالبان افغانستان در واقع محصول خود ما هستند.»
وزیر دفاع پاکستان سپس با تاکید بر تغییر رویکرد اسلامآباد، گفت: «تصمیم گرفتهایم کشور را به سوی صلح و ثبات ببریم؛ اگر کسی دشمنی کند، پاسخ ما عشق و محبت نخواهد بود.»
از زمان آغاز درگیریهای مرزی، در شماری از شهرهای افغانستان، بهویژه در شرق این کشور، تجمعهایی با حضور صدها نفر در حمایت از طالبان برگزار شده است. در ننگرهار، شرکتکنندگان در تجمع، به گردن اعضای این گروه گل انداختند.
در خارج از افغانستان نیز برخی افراد کارزارهای حمایتی آنلاین به راه انداختند و شماری از مقامهای دولت پیشین افغانستان از حمله طالبان به پاسگاههای مرزی پاکستان حمایت کردند. با این حال، منتقدان میگویند جنگ طالبان افغانستان با ارتش پاکستان بر سر نورولی محسود و گروه او است، نه جنگ افغانستان و پاکستان.
در چهار سال گذشته هم تنها موضوعی که پاکستان بابت آن به افغانستان اعتراض کرده، حضور رهبران و اعضای تحریک طالبان پاکستان در خاک این کشور است و برخلاف بسیاری از کشورهای غربی، در برابر سرکوب مخالفان، محرومیت زنان از حقوقشان و بحرانهای انسانی در افغانستان سکوت کرده است.