اخترفیزیکدانان بیش از ۴۰ سال است که از تابشهای عجیبوغریب از فضای بیرونی در طیفهای فروسرخ خاص، حیرتزدهاند.
اینک یک پژوهش آزمایشگاهی جدید، پاسخ قابل قبولی ارائه میدهد: ابرهایی از فولرنهای فلزی مرتعش؛ مولکولهای بزرگی که شبیه توپ فوتبالاند و با نام «باکی بالز» (Bucky Balls) نیز شناخته میشوند؛ عنوان برگرفته از نام باکمینستر فولر (Buckminster Fuller) آیندهپژوه آمریکایی و کشیش [مبدع] گنبد ژئودزیک [گنبد ساخته شده با سطوح هندسی].
تابشهای نور فروسرخ که در طول موج سه تا ۲۰ میکرومتر به عنوان گسیلهای فروسرخ ناشناس شناخته میشوند، در بسیاری از زمینههای کیهانی مختلف دیده شدهاند اما بهویژه در اطراف نواحی ستارهساز از جمله سحابیهای سیارهای مشاهده میشوند.
دانشمندان هنوز مشغول بحث در این بارهاند که چه چیز این تابشها را ایجاد میکند. ابرهای پرانرژی از هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای یا نانوذرات آلی آروماتیک/آلیفاتیک مخلوط، به عنوان منابع پیشنهاد شدهاند اما هیچکدام هنوز تایید نشدهاند.
در مقابل، به گفته نویسندگان مقاله جدیدی که در سرور دانشگاهی آنلاین آرکایو (Arxiv.org) موجود است، این موضوع تایید شده است که برخی مولکولهای فولرن در فضا، تابشهای فروسرخ تولید کردهاند؛ بهویژه تابشهایی که در طول موجهای ۷.۰، ۸.۵، ۱۷.۴ و ۱۸.۹ میکرومتر درون سحابیهای سیارهای پیدا میشوند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دانشمندان- به سرپرستی گائو-لی هو در دانشگاه شیان جیائوتونگ در چین- در این مقاله جدید، ابراز امیدواری کردهاند که بتوانند نشانههای فروسرخ مولکولهای پیچیدهتر فولرن را بهتر بشناسند؛ نشانههایی که ممکن است [وجود] پرتوهای بیشتری را توضیح دهند.
آنها در آزمایشگاه، آزمایشی انجام دادند تا ببینند آیا میتوانند طیف منحصربهفرد فولرنهای حاوی فلزات فراوان در کیهان مانند لیتیوم، آلومینیوم، منیزیم و سدیم را در فضا پیشبینی کنند یا نه. نتیجه این بود که برای نخستین بار، اندازهگیری طیف فروسرخ مولکولهای فلزی فولرن در آزمایشگاه انجام شد.
پژوهشگران در این مقاله مینویسند: «تطابق و سازگاری کلی بین طیفها [به لحاظ] نظری و آزمایشگاهی، به ما این اطمینان را میدهد که میتوانیم طیفهای فروسرخ را با قطعیت پیشبینی کنیم.»
دانشمندان اینک از اینکه نور فروسرخ یک فولرن فلزی مرتعش احتمالا چه الگویی دارد، درک بهتری پیدا کردهاند؛ بنابراین میتوانند به جستوجوی آن ردپاها و نشانهها در فضا بپردازند تا ببینند آیا ممکن است [این الگوها] وجود داشته باشند و اگر این وجود دارند، کجا یافت میشوند.
پژوهشگران مینویسند اینکه این مولکولها دقیقا چگونه و به چه میزان شکل میگیرند، همچنان یک راز است اما «دادههای با وضوح و حساسیت بالا که از تلسکوپ فضایی جیمز وب به دست میآید، ممکن است متغیرهای مربوط به شرایط محیطی را برای ترکیبات خاص فولرنی-فلزی و فراوانی آنها دقیقتر کنند [پاسخ قطعیتری در اختیار ما بگذارد].»
© The Independent