زندگی ویکتور بوت، دلال اسلحه و شهروند روس زندانی در ایالات متحده که نامش در تبادل احتمالی با دو شهروند آمریکایی بازداشت‌شده در روسیه به میان آمده است، چنانکه خبرگزاری رویترز می‌گوید، یادآور فیلم‌های هیجان‌انگیز است.

ویکتور بوت ۵۵ ساله که به دلیل توانایی‌اش در دور زدن تحریم‌های تسلیحاتی، با صفت‌هایی چون «تاجر مرگ» و «تحریم‌شکن» توصیف شده است، پیش از آنکه در سال ۲۰۰۸ به اتهام‌های متعدد مرتبط با قاچاق سلاح بازداشت شود، یکی از افراد تحت تعقیب جهان بود.

او تقریبا دو دهه رسواترین دلال سلاح در جهان بود و به کشورهای یاغی، گروه‌های شورشی، و جنگ‌سالاران بی‌رحم در آفریقا، آسیا، و آمریکای جنوبی سلاح می‌فروخت و زندگی‌اش چنان پرهیجان بود که که دستمایه ساخت فیلمی در هالیوود در سال ۲۰۰۵ شد؛ «ارباب جنگ»، با بازی نیکلاس کیج در نقش یوری اورلوف، دلال اسلحه، که عمدتا بر اساس شخصیت «بوت» پرداخته شده بود.

سال‌های اولیه زندگی بوت ناشناخته است و زندگی‌نامه‌نویس‌ها می‌گویند که او در سال ۱۹۶۷ در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، در نزدیکی مرز افغانستان، متولد شده است.

بوت در فراگیری زبان‌ استعداد زیادی دارد و گفته می‌شود که برای ایجاد امپراتوری تسلیحاتی بین‌المللی خود، از تسلطش به انگلیسی، فرانسوی، پرتغالی، عربی، و فارسی بهره گرفته است. همچنین، گفته شده است که او در نوجوانی در باشگاه زبان «اسپرانتو» شرکت می‌کرده است و به این زبان نیز مسلط است.

پس از آن، او در دوره‌ای با حضور در ارتش شوروی سابق، به درجه ستوانی دست یافت و در جایگاه مترجم نظامی، از جمله در آنگولا، کشوری که بعدا به مرکز تجارت او تبدیل شد، خدمت کرد.

بوت گام بزرگ خود را در تجارت اسلحه، پس از فروپاشی بلوك کمونیستی در سال‌های ۱۹۸۹ تا ۹۱ برداشت، ‌و از انبوه سلاح‌های به جا مانده از دوران شوروی، برای دامن زدن به مجموعه‌ای از جنگ‌ها و برادرکشی‌های داخلی در آفریقا، آسیا، و فراتر از آن بهره برد.

با فروپاشی ناوگان هوایی گسترده اتحاد جماهیر شوروی، بوت توانست اسکادرانی متشکل از حدود ۶۰ هواپیمای نظامی قدیمی شوروی مستقر در خارج از امارات متحده عربی را به دست آورد تا محصولاتش را در سراسر جهان عرضه کند.

در کتابی که داگلاس فراه و استفن براون در سال ۲۰۰۷ درباره بوت نوشتند، جزئیاتی از تجارت‌های پرابهام او بیان شده است.

او از پایگاهی در شارجه، امپراتوری قاچاق اسلحه خود را با یک تجارت ظاهرا بی‌ضرر در هم آمیخت. با این حال، در میان گزارش‌هایی که از یک شهروند مرموز روس و دلال سلاح در آفریقا منتشر شده بود، نام او که مشتریانی از گروه‌های شورشی و شبه‌نظامیان از کنگو تا آنگولا و لیبریا داشت، در گزارش‌های سیا نیز ظاهر شد.

بنا به گزارش‌ها، او در افغانستان، هم به شورشیان اسلامگرای طالبان، و هم به دشمنان آن‌ها در ائتلاف شمال طرفدار غرب، اسلحه فروخت. او همچنین به رئیس‌ جمهوری سابق لیبریا و شارلز تايلور، جنگ‌سالاری که به جرم قتل، تجاوز و تروریسم اکنون حکم ۵۰ سال حبس را سپری می‌کند، و نیز گروه‌های مختلف در کنگو، و ابو سياف، گروه شبه‌نظامی اسلامگرا در فیلیپین، اسلحه فروخته است.

پایان کار در سال ۲۰۰۸ بود که طی عملیات دقیق اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا، مسیر حرکت بوت از چندین کشور تا هتلی مجلل در بانکوک ردیابی شد.

در این عملیات، دوربین‌ها تصاویر بوت را در حال توافق با فروش ۱۰۰ موشک زمین به هوا برای کشتن سربازان آمریکایی، به عوامل مخفی ایالات متحده‌ که زیر پوشش چریک‌های چپگرای فارک کلمبیا ظاهر شده بودند، ثبت کردند. کمی بعد، پلیس تایلند او را دستگیر کرد.

پس از بیش از دو سال کشمکش دیپلماتیک که در آن، روسیه اصرار بر بی‌گناهی بوت داشت و می‌گفت که پرونده او سیاسی است، بوت به ایالات متحده مسترد شد و در آنجا با اتهام‌های متعددی، از جمله توطئه برای حمایت از تروریست‌ها، توطئه برای کشتن آمریکایی‌ها، و پولشویی مواجه شد.

بوت در دادگاهی که او را در پیوند با اتهامات مرتبط با همکاری با «فارک» محاکمه کرد، اتهامات خود را رد کرد. سپس در سال ۲۰۱۲، دادگاهی در منهتن او را به ۲۵ سال زندان محکوم کرد و از آن زمان، روسیه در تلاش بوده است که او را پس بگیرد.