روزنامه اسرائیلی هاآرتص در گزارشی اشاره می‌کند «اتحاد دفاعی منطقه‌ای» که بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، و دیگر سیاستمداران اسرائیلی در هفته‌های اخیر درباره آن صحبت و از آن تحت عنوان «دفاع هوایی خاورمیانه» (Middle East Air Defense/ MED) یاد می‌کنند، در واقع از مدتی پیش برقرار بوده و به‌تازگی تنها نام جدیدی بر آن نهاده شده است.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) که پایگاه عملیات خط مقدم آن در قطر واقع است، در خاورمیانه و آسیای مرکزی مانند نوعی چتر دفاعی برای کشورهای منطقه تحت مسئولیت خود عمل می‌کند و از اوایل سال ۲۰۲۱ میلادی، اسرائیل نیز بخشی از منطقه تحت پوشش سنتکام محسوب می‌شود.
به گزارش هاآرتص، در طول سال گذشته، سنتکام پاسخ به تهدیدهای هوایی علیه متحدان ایالات متحده در منطقه را هماهنگ کرده است. در این مرحله، عملیات مشترک متکی‌بر حسگرها و سامانه‌های رهگیری موجود انجام شده که از پیش مورد استفاده کشورهای منطقه بوده و همچنین آن‌هایی که ایالات متحده در منطقه مستقر کرده است. این شامل سامانه‌های رزمی آگیس در دریای سرخ و خلیج فارس و رادار باند ایکس (بسامدهای رادیویی ریزموج در طیف الکترومغناطیسی) می‌شوند که ارتش ایالات متحده بر کوه کرن در صحرای نقب مستقر کرده است. گزینه‌های دیگر برای رهگیری حمله‌های هوایی نیز شامل موشک‌های ضدهوایی و جت‌های جنگنده است.
منبع: haaretz.com
همکاری زیر پوشش سنتکام امکان کنار هم گذاشتن و ترکیب انواع اطلاعات الکترونیکی جمع‌آوری‌شده توسط حسگرهای مختلف را فراهم می‌کند و در هر لحظه تصویری زنده از تهدیدهای هوابرد در منطقه و امکان رهگیری آن‌ها به‌دست می‌دهد.
براساس این گزارش، ضرورت ایجاد چنین چارچوب دفاعی مشترکی در منطقه، از حملات موفقیت‌آمیز هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌های کروز جمهوری اسلامی ایران به تاسیسات نفتی، شهرها و پایگاه‌های نظامی در عربستان سعودی و امارات متحده عربی در چند سال گذشته، ناشی شده است. این درجالی بود که ارسال پهپادها و موشک‌ها به عربستان سعودی و امارات متحده عربی، نه‌تنها از یک جهت، که از جهت‌های مختلف، ازجمله ایران، یمن و عراق، انجام شده بود.
به نوشته هاآرتص، کارایی این چارچوب دفاعی جدید، پیش از این در ماه فوریه نیز مشاهده شده است، زمانی‌که جت‌های جنگنده آمریکایی پهپادهای ایرانی حامل مواد منفجره را درحالی‌که به‌سمت اهدافی در اسرائیل حرکت می‌کردند، در عراق رهگیری کردند. چند هفته پس از آن، در مصر نشست محرمانه مقام‌های ارشد نظامی برگزار شد که در آن آویو کوخاوی، رئیس ستادکل ارتش اسرائیل، فرمانده ارتش سعودی و مقام‌هایی از مصر، قطر، بحرین و امارات حضور داشتند. به گفته واحد سخنگوی ارتش اسرائیل، یک سال پیش از آن هم، در ماه مارس ۲۰۲۱، اف-۳۵های اسرائیلی در عملیاتی «با هماهنگی کشورهای همسایه» پهپادهای ایرانی را بر فراز سایر کشورهای منطقه سرنگون کرده بودند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تاکنون دیگر کشورهایی که بخشی از این چارچوب دفاعی محسوب می‌شوند، ترجیح داده‌اند در این مورد سکوت کنند و به گزارش هاآرتص، در تشکیلات امنیتی اسرائیل این نگرانی وجود دارد که مبادا سیاستمداران در این زمینه سخنانی به زبان آورند که به این همکاری آسیب برساند، به‌ویژه درمورد کشورهایی مانند عراق، عربستان سعودی و قطر، که با سنتکام همکاری می‌کنند، اما روابط دیپلماتیک با اسرائیل ندارند.
کشورهای حاشیه خلیج فارس در حال حاضر سامانه‌های رادار و رهگیری پدافند هوایی در اختیار دارند که از ایالات متحده و دیگر کشورها خریداری کرده‌اند، از جمله سامانه ضدموشکی تاد و نسخه‌های پیشرفته سامانه پدافند هوایی پاتریوت. این سامانه‌ها عمدتا دربرابر موشک‌های بالستیک مفیدند، اما در مقابله با تهدیدهای روزافزون و درحال تکامل هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌های کروز کارایی کمتری دارند؛ همزمان این واقعیت که حملات از مبادی و جهت‌های مختلف انجام می‌شود، نیز کار را دشوارتر کرده است.
این کشورها علاوه‌بر این، برای در اختیار گرفتن سامانه‌های رهگیری و دفاع هوایی گنبد آهنین، فلاخن داوود و باراک ابراز تمایل کرده‌اند. از میان این‌ها، سامانه دفاع هوایی باراک همین دو هفته پیش برای مقابله با پهپادهای گروه حزب‌الله که به سمت یکی از سکوهای گاز طبیعی اسرائیل در دریای مدیترانه ارسال شده بودند، مورد استفاده قرار گرفت.
اگر ائتلاف دفاع هوایی خاورمیانه به تثبیت برسد و رسمی‌تر شود، این به‌معنای همکاری بلندپروازانه‌تر اسرائیل با کشورهای عربی، به‌ویژه در جوزه خلیج‌فارس خواهد بود. اگر کشورهای عربی سامانه‌های دفاعی اسرائیلی را در اختیار بگیرند، رادار چند ماموریتی مورد استفاده «گنبد آهنین» و «فلاخن داوود» و رادار سامانه «شبنم آسمان» (Sky Dew) که برروی بالن مخصوص رهگیری موشک قرار دارد، قابلیت تشخیص انعطاف‌پذیرتری برایشان ایجاد می‌کند. در مقابل، استقرار رادارهای بیشتر در خلیج فارس، به این معنی است که اسرائیل زودتر در جریان نشانه‌های حملات احتمالی به خود قرار خواهد گرفت.
همچنین در آینده‌ای دورتر، صحبت از استقرار رهگیرهای لیزری است که سال آینده در اطراف غزه در مرز جنوبی اسرائیل عملیاتی خواهند شد. نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، ماه گذشته حتی در توییتی درباره برنامه آینده ماهواره‌ای برای رهگیری موشک‌های بالستیک نوشت. او اوایل سال جاری در نشست «موسسه مطالعات امنیت ملی» (INSS) گفت: «این نسل جدید سامانه‌های دفاع هوایی اسرائیل به‌درد متحدانمان خواهد خورد که در معرض تهدیدهای شدید ایران نیز قرار دارند.»
