صدیق چکری، اختلاس‌گر سابق افغانستان پس از ۱۳ سال به کشور بازگشت

چکری که تابعیت بریتانیا را دارد، در سال ۲۰۰۹ و پس از آن که به فساد مالی متهم شد از کابل به لندن فرار کرد

صدیق چکری، یکی از چهره‌های جنجالی دولت‌های پیشین افغانستان، روز دوشنبه، ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن) به دعوت «کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان» که طالبان اخیرا ایجاد کرده‌اند، به کابل بازگشت. چکری در دولت‌های پیشین افغانستان، وزیر اطلاعات و فرهنگ، وزیر حج و اوقاف و مشاور حامد کرزی بود. او در سال ۲۰۰۹ پس از آن که به اختلاس متهم شد، افغانستان را ترک کرد.

صدیق چکری متولد ۱۹۶۲ در روستای چکری شهرستان خاک‌جبار استان کابل است. او که اینک شهروندی بریتانیا را دارد، در دهه ۸۰ میلادی، زمانی که جنگ در افغانستان علیه دولت‌ وقت جمهوری دموکراتیک تحت حمایت شوروی گسترش یافت، ابتدا به حزب اتحاد اسلامی به رهبری عبدالرب رسول سیاف، و سپس به حزب جمعیت اسلامی به رهبری برهان‌الدین ربانی پیوست. صدیق چکری مدتی معاون حزب جمعیت اسلامی بود و در دولت اسلامی به رهبری صبغت‌الله مجددی و سپس برهان‌الدین ربانی، به وزارت اطلاعات و فرهنگ رسید.

پس از فروپاشی رژیم طالبان در اواخر سال ۲۰۰۱ و تشکیل دولت جدید به رهبری حامد کرزی، صدیق چکری ابتدا مشاور رئیس‌جمهوری و سپس وزیر حج و اوقاف افغانستان شد.

در سال ۲۰۰۹، دادگاه عالی افغانستان او را متهم کرد که دست‌کم ۲۵۰ هزار دلار از پول متقاضیان حج، موجود در سازمان تحت مدیریت خود، را اختلاس کرده و از شرکت‌های پیمانکار برنامه‌ریزی سفر حج نیز رشوه گرفته است.

صدیق چکری در جریان رسیدگی پرونده‌اش در دادگاه افغانستان در سال ۲۰۰۹، یک بار با افراد مسلح تحت امر خود، به محل برگزاری جلسه قضاتی هجوم برد که در آن چند قاضی‎‌ در حال بررسی پرونده او بودند، و آنان را تهدید کرد که از پیگیری آن دست بردارند.

فضل احمد فقیریار، معاون دادستانی کل افغانستان در سال ۲۰۰۹، گفته بود که پرونده چکری در دست بررسی بود و او قرار بود به پرسش‌های موجود پاسخ دهد، اما پیش از تکمیل پرونده، به لندن گریخت.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

چکری از سال ۲۰۰۹ که به اختلاس متهم شد و افغانستان را ترک کرد، هرگز به افغانستان بازنگشت. در سال ۲۰۱۰، دادستان کل افغانستان با اشاره به وجود اسناد و مدارک لازم درباره پرونده اختلاس او، از پلیس بین‌الملل تقاضا کرد چکری را در لندن بازداشت کند.

در آوریل ۲۰۱۰، اسحاق الکو، دادستان وقت افغانستان، به رسانه‌ها گفت که پس از درخواست دولت افغانستان از پلیس بین‌الملل، چکری در لندن بازداشت شده و تحت نظر است.

در آن زمان، جزئیات بیشتری از دستگیری صدیق چکری در لندن در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفت. حامد کرزی، رئیس‌جمهوری وقت افغانستان که از سوی دولت‌ها و سازمان‌های جهانی برای مبارزه با فساد اداری زیر فشار بود و از طرفی کابینه‌اش نیز روز‌به‌روز بیشتر در فساد فرو می‌رفت، وعده داد که پرونده‌های فساد اعضای کابینه‌ خود را به‌ صورت جدی دنبال کند. اما صدیق چکری به دلیل وابستگی‌ به جریان‌های سیاسی قدرتمند و داشتن ارتباط گسترده با افراد بانفوذ در ساختار دولت وقت، تحت پیگرد قرار نگرفت و به زندگی‎ در لندن ادامه داد.

در دولت‌های پیشین افغانستان و به ویژه در ۲۰ سال گذشته، افراد زیادی به غارت میلیون‌ها دلار سرمایه دولت متهم شدند و بسیاری از آنان به دلایل وابستگی سیاسی و داشتن حمایت رهبران دولت هرگز محاکمه نشدند، اما پرونده فساد صدیق چکری به دلیل فرار او از افغانستان بیش از بقیه، توجه مردم را به خود جلب کرد. از سوی دیگر، پس از تشکیل دولت جدید در افغانستان، پرونده صدیق چکری، از نخستین پرونده‌هایی بود که علنی شد و دادستانی کل افغانستان، برای بازداشت چکری که یک مقام ارشد دولتی بود، اقدام کرد.

در دولت‌های کرزی و غنی، مقام‌های ارشد دولتی بارها به غصب زمین، دریافت رشوه، دزدی از بیت‌المال و غارت سرمایه‌های دولتی متهم شدند؛ اما به جز چند مورد انگشت‌شمار که متهمان به دلیل نداشتن وابستگی و حمایت سیاسی در سطح رهبری دولت تحت پیگرد قرار گرفتند و زندانی شدند، بقیه به‌آسانی از چنگ نهادهای قضایی که خود غرق در فساد بودند، گریختند و در پناه سرمایه‌هایی که از کار در دولت افغانستان جمع کرده بودند، به زندگی در داخل یا خارج از افغانستان ادامه دادند.

صدیق چکری هنگام ورود به کابل، به تلویزیون ملی افغانستان که تحت کنترل طالبان است و پرونده فساد و اختلاسی که در سال ۲۰۰۹ به او نسبت داده شد، کار سفارت آمریکا در کابل بود تا او را بدنام کند. او ادعا کرد پس از آن که سازمان امنیت ملی دولت پیشین افغانستان نیز اتهام‌ها علیه او را تایید کرد و برایش پرونده تشکیل داد، مجبور شد افغانستان را ترک کند.

چکری در مورد بازگشت خود به افغانستان گفت: «اکنون افغانستان از لوث اشغال پاک شده است. نام الله برتر و عالی‌تر دیده می‌شود و فرزندان اصیل افغانستان شریعت الله را در کشور اجرا می‌کنند و من از اینکه به خانه خودم آمدم، بی‌نهایت خوشحالم.»

صدیق چکری که شهروندی بریتانیا را دارد و سال‌ها در آن کشور زندگی کرده است، افزود که زندگی با عزت به جز در داخل افغانستان، در هیچ جای جهان میسر نیست. او تصریح کرد: «اینکه از زیر پرچم الله دور شویم و زیر پرچم‌های عجیب و غریب زندگی کنیم، خطای بزرگی است.»

چکری که در سال ۲۰۰۹ از ترس زندان، به بریتانیا فرار کرده بود، گفت: «در اروپا، آرام‌ترین زندگی را داشتم، اما تمام آرامش، زیبایی‌ها و پارک‌های اروپا به اندازه زندان افغانستان برایم ارزش ندارد.»

با وجودی که طالبان در ماه‌های نخست سلطه بر افغانستان از پیگیری و تسویه حساب با چهره‌های متهم به فساد در دولت‌های پیشین افغانستان خبر داده بودند، اما اکنون دیده می‌شود که آغوش این گروه برای بازگشت چهره‌های جنجالی و متهم‌ به‌ فساد دولت‌های پیشین باز شده است. در روزهای گذشته، امان‌الله غالب، رئیس پیشین اداره برق‌رسانی برشنا، فاروق وردک، وزیر پیشین معارف، حسن مبارک عزیزی، معاون پیشین وزارت حمل‌ونقل، و چند مقام دیگر دولت‌های پیشین افغانستان از کشورهای مختلف به کابل بازگشته‌اند.