سه چالش جمهوری اسلامی: اعتراضات، تعلیق مذاکرات، ترورهای هدفمند

هرچند در سیاست خارجی به‌نظر می‌ر‌سد حکومت ایران در یک وضعیت گنگ و سردرگم به‌سر می‌برد، اما در داخل مصمم است اعتراض‌ها را سرکوب کند

پیامد اجرای سیاست‌های «تعدیل ساختاری» و «حذف یارانه‌ها»، به اعتراض‌های سیاسی گسترده منجر شد-ATTA KENARE / AFP

ری تکیه از کارشناسان اندیشکده شورای روابط خارجی در مقاله‌ای به سه چالش اصلی که رژیم ایران را در بوته آزمون قرار می‌دهد، اشاره کرده است. این تحلیلگر امور ایران، اعتراض‌های مردمی ناشی از افزایش قیمت مواد غذایی، تعلیق مذاکرات هسته‌ای و ترورهای هدفمند را به عنوان مهمترین چالش‌های پیش روی حکومت ایران معرفی کرده است. 

ری‌ تکیه در این مقاله می‌نویسد، هرچند به‌نظر می‌ر‌سد حکومت ایران در یک وضعیت گنگ و سردرگم در سیاست خارجی به‌سر می‌برد، اما در داخل مصمم است که اعتراض‌های سیاسی را سرکوب کند.

ری تکیه در ابتدای گزارش خود به سیاست‌های «تعدیل ساختاری» دولت ابراهیم رئیسی، نظیر حذف یارانه‌ها و کاهش هزینه‌های خدمات عمومی نظیر «آموزش» و «مراقبت‌های بهداشتی» و پیامدها آن اشاره می‌کنند.

به نوشته او، حذف یارانه‌ها که دولت رئیسی آن را «جراحی اقتصادی» نام‌گذاری کرده است، با هدف مقابله با کسری بودجه ده‌ها میلیارد دلاری، تورم سالانه ۴۰ درصدی و مسائل اقتصادی برآمده از تحریم‌های ایالات متحده اجرا شد. تحریم‌هایی که به‌واسطه پی‌گیری برنامه اتمی و سیاست‌های منطقه‌ای حکومت ایران وضع شده‌اند.

 به‌نظر می‌رسد دولت ابراهیم رئیسی قصد دارد سیاست کاهش یارانه‌های دولتی را حتی در بخش‌ اقلام اساسی مصرفی مانند گندم و آرد نیز ادامه دهد. به‌گفته رئیسی، دولت برای اجرای برنامه‌های اقتصادی خود منتظر احیای موافقت‌نامه «برجام» نیست.

در بخش دیگری از این مقاله آمده است، پیامد اجرای سیاست‌های «تعدیل ساختاری» و «حذف یارانه‌ها»، به بروز اعتراض‌های سیاسی منجر شده است که هر چند حکومت ایران توانسته در این مرحله، با اتکا به نیرو‌های سرکوب خود، آنها را کنترل کند، اما با پیگیری این سیاست‌های اقتصادی، ممکن است در ادامه کار کنترل اعتراض‌ها از دستش خارج شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تکیه در بخش دیگری از این مقاله «بن‌بست مذاکرات هسته‌ای» بر سر راه احیای توافق هسته‌ای  را به‌عنوان «دومین چالش بزرگ» پیش پای رهبران جمهوری اسلامی معرفی کرد.

به‌نوشته او، هرچند تمامی طرف‌های حاضر در گفت‌وگوهای احیای «برجام» گفته‌اند پیشرفت‌هایی در مذاکرات چندجانبه به‌دست آمده است، اما به‌ نظر می‌رسد مسئله «حذف یا باقی ماندن نام سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده» به یک موضوع غیرقابل حل میان ایران و آمریکا تبدیل شده که هیچ یک حاضر نیست به‌منظور دست‌یابی به یک توافق، از مواضع خود کوتاه بیاید.

استدلال آمریکا این است که «بودن یا نبود نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا»، به لحاظ فنی ربطی به مفاد موافقت‌نامه هسته‌ای «برجام» در سال ۲۰۱۵ ندارد.

در حالی که حکومت ایران، استدلال می‌کند تصمیم به قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا، در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئيس جمهوری پیشین آمریکا، با هدف تحت فشار قرار دادن حکومت ایران، در چارچوب برنامه‌ اتمی‌‌اش، اتخاذ شد.

ری تکیه با اشاره به مطرح شدن دوباره پرونده اتمی ایران در «شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی»، استدلال می‌کنند که بن‌بست در پیشبرد دیپلماسی هسته‌ای ایران، حتی نسبت به چند ماه قبل نیز مشهود‌تر شده است.

افکار نیوز

این تحلیلگر امور ایران سومین چالش اصلی پیش روی رهبران جمهوری اسلامی را «ترورهای هدفمند» شامل تهدیدهای امنیتی مربوط به حذف نیروهای سپاه پاسدران در داخل و خارج از ایران می‌داند.

او با اشاره به کشته شدن حسن صیاد خدایی، از فرماندهان نیروی قدس سپاه پاسداران، در مرکز تهران نوشت، اگر آن طور که مقام‌های جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند اسرائیل پشت طرح کشتن  صیاد خدایی است، این را باید یک تهدید جدی امنیتی به‌شمار آورد، چرا که این برای نخستین بار است که اسرائیل کسی را هدف قرار داده که نقش مستقیمی در پیشبرد برنامه اتمی حکومت ایران نداشت.

تحلیل‌گر اندیشکده «شورای روابط خارجی» در بخش آخر گزارش خود جمع‌بندی کردند رویکرد دولت رئیسی تاکنون متوجه سرکوب اعتراض‌های داخلی است. به نوشته او، به‌نظر می‌رسد مقام‌های دولتی ایران مطمئن‌اند آشفتگی داخلی و دیپلماتیکی که با آن مواجه‌اند را می‌تواند کنترل کنند، بنابراین روی سرکوب اعتراض‌های داخلی متمرکز شده‌اند.