نتایج پیمایش جدید رصدخانه مهاجرت ایران آشکار می‌کند که در حال حاضر، میل به مهاجرت در میان ۴۰ درصد دانشجویان، ۵۳ درصد استاد دانشگاه‌ها و محققان، ۴۵ درصد پزشکان و پرستاران و ۴۳ درصد فعالان استارت‌آپ‌ها «خیلی زیاد» است. بر اساس یافته‌های این کار مطالعاتی، اصلی‌ترین عامل میل به مهاجرت نیز «بی‌ثباتی اقتصادی»، «نارضایتی از شیوه حکمرانی» و «ناامیدی از آینده کشور» اعلام شده است.
در این پیمایش که رصدخانه مهاجرت ایران آن را «نگاهی به شاخص‌های کلیدی مهاجرت در میان برخی گروه‌های اجتماعی» نامید، حدود سه هزار نفر از دانشجویان، اعضای کادر درمان، استاد دانشگاه‌ها و فعالان استارت‌آپ‌ها به سوالات آنلاین پرسشنامه پاسخ داده‌اند.
در پیمایش مربوط به دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه که بین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ انجام شد، بالغ بر دو هزار نفر به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند که از این میان، ۵۷ درصد مرد و ۴۳ درصد زن بودند. خلاصه نتایج نشان می‌دهد که ۴۰ درصد دانشجویان «خیلی زیاد» و هفت درصد آنان «هیچ یا خیلی کم» به مهاجرت تمایل دارند.
پیمایش دوم مربوط به استادان و محققان بود که در خرداد ۱۴۰۰ و آنلاین انجام شد و ۲۴۶ نفر در آن مشارکت کردند؛ ۷۴ درصد پاسخ‌دهندگان استاد دانشگاه و ۲۶ درصد پژوهشگر بودند. یافته‌های این پیمایش نیز نشان می‌دهد میل به مهاجرت در میان ۵۳ درصد استادان و محققان «خیلی زیاد» و در ۱۵ درصد آنان «هیچ یا خیلی کم» است.
پیمایش میل و تصمیم به مهاجرت اعضای کادر درمان هم که در اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۰ با مشارکت ۳۳۰ نفر از پزشکان و پرستاران برای اولین بار اجرا شد، حاکی از آن است که ۴۵ درصد پزشکان و پرستاران «خیلی زیاد» و ۱۱ درصد آنان «هیچ یا خیلی کم» به مهاجرت تمایل دارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همچنین داده‌های پیمایش مربوط به فعالان استارت‌آپ که آن هم در اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۰ انجام شد، آشکار می‌کند که تمایل ۴۳ درصد فعالان کسب‌وکارهای نوپا به مهاجرت «خیلی زیاد» است.
نکته مهم هر چهار پیمایش این است که تمایل به مهاجرت از ایران پس از همه‌گیری کرونا به‌طور چشمگیری افزایش یافت و در همه گروه‌های تحت مطالعه، تراز شاخص بیش از ۴۰ درصد بود؛ تا آنجا که ۴۰ تا ۵۳ درصد افراد در همه گروه‌ها تمایل دارند مهاجرت کنند.
از پاسخ‌دهندگان درباره تاثیر عوامل درونی (مسائل شخصی) و عوامل بیرونی (وضعیت کلی کشور) بر تمایل آنان به مهاجرت نیز سوال شد. پاسخ گروه‌های هدف آشکار کرد که از نظر بیش از ۷۰ درصد پزشکان و پرستاران و ۶۰ درصد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، تاثیر «عوامل بیرونی» بر مهاجرت آنان «بسیار زیاد» است؛ به‌گونه‌ای که ۸۷ درصد کادر درمان و ۸۰ درصد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان میزان تاثیر عوامل بیرونی بر میل به مهاجرت را «زیاد» و «خیلی زیاد» توصیف کردند.
همچنین ۷۳ درصد پزشکان و پرستاران و ۵۹ درصد دانشجویان آثار تورم بر تمایل به مهاجرت خود را «بسیار زیاد» دانستند و ۶۳ درصد پزشکان و پرستاران و ۵۱ درصد دانشجویان آثار تحریم بر تمایلشان به مهاجرت را «خیلی زیاد» ارزیابی کردند. ۶۹ درصد استاد دانشگاه‌ها و محققان و ۵۹ درصد فعالان کسب‌وکارهای نوپا هم گفتند که اثر تحولات اقتصادی یک سال اخیر را در میل به مهاجرت آن‌ها «خیلی زیاد» بوده است.
در مجموع، «بی‌ثباتی اقتصادی»، «شیوه حکمرانی و مملکت‌داری»، «ناامیدی به آینده»، «امید به زندگی بهتر در خارج از ایران»، «وضعیت آزادی‌های فردی و اجتماعی»، «کیفیت بهتر زندگی در خارج از ایران»، «کاهش ارزش پول ملی در برابر ارزهای بین‌المللی»، «درآمد پایین»، «امکان شاد زندگی کردن»، «فقدان شایسته‌سالاری و سلامت اخلاقی جامعه» از جمله مهم‌ترین عوامل موثر بر میل مهاجرت در گروه‌های مختلف‌اند.
بر اساس پیمایش رصدخانه مهاجرت ایرانیان، کشورهای کانادا، آمریکا، آلمان، سوئد، سوییس، هلند، استرالیا و انگلستان مطلو‌ب‌ترین کشورها برای مهاجرت ایرانیان‌اند.
نکته قابل‌اعتنا در پیمایش جدید رصدخانه مهاجرت ایران شاخص میل به بازگشت در میان گروه‌های هدف است که آشکار می‌کند فقط شش درصد دانشجویان، سه درصد پزشکان و پرستاران و ۱۲ درصد فعالان استارت‌آپ‌ها پس از مهاجرت، به بازگشت تمایل دارند و ۵۵ درصد فعالان استارت‌آپ‌ها، ۳۳ درصد پزشکان و پرستاران و ۳۷ درصد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان اعلام کردند که «قطعا» به ایران بازنمی‌گردند.
در این میان، فقط ۱۳ درصد فعالان استارت‌آپ‌ها، ۱۰ درصد پزشکان و پرستاران، ۲۴ درصد استادان، محققان و پژوهشگران و ۱۰ درصد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان ابراز داشتند که از تابعیت ایرانی خود تصویری «بسیار مثبت» دارند. ۵۸ درصد پزشکان و پرستاران و ۴۶ درصد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان برای آینده ایران، تصویری «بسیار بد» در ذهن داشتند.
