بهبود روابط اسرائیل و آرژانتین با وجود اختلاف‌ها درباره ایران

مسئله فلسطینی‌ها، روابط آرژانتین و ایران و ابهام‌های مرگ آلبرتو نیسمان درجریان تحقیقاتش درمورد انفجار آمیا ازجمله موارد اختلاف دو کشور است

برجسته‌ترین عضو هیئت آرژانتینی که ماه آوریل به اسرائیل سفر کرد، ادواردو د پدرو، وزیر کشور آرژانتین بود- Twitter/ @wadodecorrido

هنگامی‌که آلبرتو فرناندز در سال ۲۰۱۹ به‌عنوان رئیس جمهوری آرژانتین انتخاب شد و پس از چهار سال حکومت محافظه‌کاران به رهبری مائوریسیو ماکری، جناح چپ این کشور به‌قدرت رسید، مقام‌های اسرائیل که رابطه خوبی با ماکری داشتند، درباره آینده روابط آرژانتین و اسرائیل نگران بودند. 

نگرانی اصلی آن‌ها این بود که دولت جدید آرژانتین با دنبال‌کردن راه دیگر دولت‌های چپ‌گرا در آمریکای جنوبی، رویکردی بسیار انتقادی درقبال اسرائیل درپیش گیرد، اما با گذشت دو سال و نیم از آن زمان، این نگرانی‌ها خاطره‌ای دور به‌نظر می‌رسد.

ماه گذشته، هیئتی از مقام‌های ارشد دولت فرناندز به اسرائیل سفر کرد و در آنجا با استقبال گرم برخی از بانفوذترین وزرای دولت نفتالی بنت مواجه شد. سفر آن‌ها به‌دنبال دیدار  ژانویه ۲۰۲۰ فرناندز با مقام‌های اسرائیلی در پایتخت آن کشور، انجام شد. 

به گزارش روزنامه اسرائیلی هاآرتص، سفر فرناندز به اسرائیل، نخستین نشانه این بود که با وجود تغییر دولت در آرژانتین، دو کشور در مسیر برخورد قرار نگرفته‌ و روابط نزدیک خود را حفظ کرده‌اند.

برجسته‌ترین عضو هیئت آرژانتینی که ماه آوریل به اسرائیل سفر کرد، ادواردو د پدرو، وزیر کشور و متحد سیاسی کریستینا فرناندز د کرشنر، رئیس جمهوری پیشین (۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵) و معاون قدرتمند آلبرتو فرناندز در حال حاضر، بود.

براساس این گزارش، بسیاری از نگرانی‌های اسرائیلی‌ها پس‌از پیروزی فرناندز در انتخابات، در عمل مربوط به سال‌های ریاست‌جمهوری کرشنر است که طی آن، دو کشور چندین بحران را تجربه کردند. 

ادواردو د پدرو در سفرش به اسرائیل، به هاآرتص گفت: «ما این سفر را نشانه خوبی می‌دانیم.»

سفر هیئت آرژانتینی، شامل سه عضو کابینه و هفت فرماندار از مناطق مختلف سراسر آن کشور، بر همکاری‌های عملی با اسرائیل در زمینه هایی مانند کشاورزی، تجارت و فناوری متمرکز بود.

درحالی‌که محافظه‌کاران آرژانتینی از تلاش دولت چپ‌گرا برای تقویت روابط با اسرائیل تعجب کرده بودند، برخی افراد جناح چپ‌ نیز به‌شدت از سیاستمدارانی که در این سفر شرکت کرده بودند، انتقاد کردند. 

اما با وجود جو مثبت بین دو طرف اسرائیلی و آرژانتینی در دیدارهایشان، همچنان چند موضوع وجود دارد که برای خدشه‌دارنشدن این سفر موفق، مورد بحث قرار نگرفت: فلسطینی‌ها؛ روابط آرژانتین با ایران؛ و مرگ آلبرتو نیسمان، دادستان یهودی آرژانتینی در ژانویه ۲۰۱۵، در جریان تحقیقاتش درمورد ادعای پنهان‌کاری آرژانتینی‌ها در رابطه با بمب‌گذاری در بزرگ‌ترین مرکز جامعه یهودیان آن کشور در بوئنوس‌آیرس.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

بمب‌گذاری در مرکز همیاری یهودیان آرژانتین (آمیا) در سال ۱۹۹۴ میلادی (۱۳۷۳ شمسی) به مرگ ۸۵ نفر از شهروندان یهودی‌تبار آرژانتینی و زخمی‌شدن بیش‌از ۳۰۰ نفر منجر شد. درپی این انفجار که بزرگ‌ترین عملیات تروریستی در تاریخ معاصر آمریکای لاتین شناخته می‌شود، دولت آرژانتین و دادگاه‌های آن کشور پس از تحقیقات فراوان، ایران و حزب‌الله لبنان را مسئول آن دانستند و دادستانی آرژانتین بازداشت ۹ نفر، شامل چند تن از مقام‌های جمهوری اسلامی ایران (ازجمله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، علی‌اکبر ولایتی، علی فلاحیان، محسن رضایی و احمد وحیدی)  و دو نفر از اعضای حزب‌الله لبنان (شامل عماد مغنیه، رئیس وقت ستاد عملیات ویژه آن گروه) را درخواست کرد که درپی آن، پلیس بین‌الملل (اینترپل) نیز حکم جلب بین‌المللی شش نفرشان را صادر کرد. 

در سال ۲۰۱۳ میلادی (۱۳۹۱ شمسی) دولت آرژانتین به ریاست جمهوری کریستینا فرناندز د کرشنر، با مقام‌های جمهوری اسلامی ایران برای تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب مشترک به‌منظور رسیدگی به پرونده آمیا، یادداشت تفاهمی امضا کردند.

دو سال بعد، آلبرتو نیسمان، دادستان مسئول رسیدگی به پرونده انفجار آمیا در آرژانتین، کرشنر، رئیس جمهوری وقت آن کشور، را متهم کرد که با دولت جمهوری اسلامی ایران تبانی کرده‌ است که دربرابر برخی امتیازهای تجاری و اقتصادی، نقش مقام‌های وقت ایران در انفجار آمیا را «لاپوشانی» کند. یک روز پیش از حضور نیسمان در پارلمان آرژانتین برای ارائه شواهد و نتایج تحقیقاتش در این زمینه، جسد او در آپارتمانش پیدا شد. 

برخی محافظه‌کاران آرژانتینی کرشنر را به‌دست داشتن در مرگ مشکوک نیسمان متهم کرده‌اند که البته رئیس جمهوری پیشین این اتهام را به‌شدت رد کرده است. گزارش پلیس آرژانتین در سال ۲۰۱۷ به این نتیجه رسیده بود نیسمان که در آپارتمانش به ضرب گلوله کشته شد، به قتل رسیده است -هرچند که تاکنون هیچ مظنونی دستگیر نشده است. ابهام‌های حل‌نشده درباره مرگ نیسمان همچنان موضوع بحث‌های پرشور در محافل حقوقی و سیاسی آرژانتین است.

گالیت رونن، سفیر اسرائیل در آرژانتین، سفر اخیر هیئت آرژانتینی به کشورش را در راستای تلاش برای کنار گذاشتن اختلاف‌ها و تمرکز بر مسائلی که دو کشور بر سرشان توافق دارند، «بسیار مهم» دانست. او افزود که در طول سالیان متمادی چنین هیئتی شامل این تعداد مقام‌های بلندپایه از آرژانتین به اسرائیل اعزام نشده بود. رونن با خنده به خبرنگار روزنامه هاآرتص گفت: «هماهنگ‌کردن برنامه‌های کاری هفت فرماندار و سه وزیر، نوعی ماموریت غیرممکن محسوب می‌شود، ولی ما آن را مدیریت کردیم. کسانی که به معجزه اعتقاد ندارند، نمی‌توانند در خاورمیانه زنده بمانند.»

رونن توضیح داد: «روابط آرژانتین و اسرائیل به‌طور کلی دوستانه است و به این‌که چه کسی در دولت باشد وابسته نیست، زیرا [رابطه‌ای] بین کشورهاست.» او یادداشت تفاهمی را که زمان ریاست جمهوری کرشنر در سال ۲۰۱۳ بین آرژانتین و ایران امضا شده است، یکی از زمینه‌های اختلاف دو کشور دانست و گفت که اسرائیل «آن را یک اشتباه می‌داند». با این حال، او همچنان خوش‌بین است که دو کشور بتوانند با غلبه بر مسائلی که آن‌ها را از هم جدا می‌کند، برای همکاری و تقویت روابطشان بر اساس منافع مشترک، راه‌هایی پیدا کنند.

به گزارش هاآرتص، دست‌کم در طول مدت سفر هیئت آرژانتینی به اسرائیل، هر دو طرف آشکارا علاقه‌مند بودند که اختلاف‌های پیشین را به حداقل برسانند. به‌عنوان مثال، ادواردو د پدرو در دیدارش با اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل، که در اقامتگاه او در اورشلیم انجام شد، بیش از هرچیز، در این مورد صحبت کرد که همکاری دو کشور در زمینه کشاورزی چگونه می‌تواند به تغذیه جهان کمک کند.

رانان راین، استاد تاریخ آمریکای لاتین و اسپانیا در دانشگاه تل‌آویو، به هاآرتص گفت: «روابط آرژانتین با ایران ظن‌ سیاستمداران و دیپلمات‌های اسرائیلی به چپ‌‌گرایان آرژانتین را تقویت کرده است. این ظاهرا موجه‌بودن نگرانی‌ها را ثابت کرد. من معتقدم درمورد انگیزه‌های پشت تصمیم دولت آرژانتین برای امضای تفاهم‌نامه با ایران، سوء‌تفاهم جدی به‌وجود آمده است. من فکر می‌کنم که نیت [پشت آن]، دست‌کم تااندازه‌ای، الهام‌گرفته از سیاست دولت اوباما در‌قبال ایران بود. آن [به‌معنای] نوعی ابراز حمایت از رژیم بنیادگرای اسلامی در ایران نبود.»

او افزود، با این حال، برخی نگرانی‌های اولیه اسرائیل در مورد دولت فرناندز «به این واقعیت مرتبط بود که درطول سال‌های متمادی بنیامین نتانیاهو سیاست خارجی اسرائیل را گروگان گرفته بود. دیدگاه این بود که هر دولت دست راستی و مرتجع از اسرائیل حمایت خواهد کرد و هر دولت مترقی لزوما دشمن اسرائیل خواهد بود. و تنها درحال حاضر است که دیپلماسی اسرائیلی کم‌کم دارد از اسارت ذهنیت نتانیاهو رها می‌شود.»