یک روز پس از آنکه پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، محسن برمهانی را به‌ سمت معاونت سیما منصوب کرد، او مدیران شش شبکه تلویزیونی سیمای جمهوری اسلامی را تغییر داد. نکته قابل‌توجه آنکه علی فروغی، مدیر خبرساز و تندرو شبکه ۳ سیما، در منصب خود باقی ماند و در عوض جمعی از چهره‌های ناشناس و نسبتا جوان سر کار آمدند که سابقه همکاری با نهادهای نظامی و انقلابی مانند حوزه هنری، بسیج، سازمان رسانه‌ای اوج و جشنواره عمار را در کارنامه دارند و البته اغلب از حامیان سعید جلیلی، نامزد شکست‌خورده انتخابات سال ۱۳۹۲ و انصراف‌داده سال ۱۴۰۰ بوده‌اند.

برمهانی که به جای حمید شاه‌آبادی معاون سیما شد، بیشتر در حوزه بین‌الملل تجربه دارد و در سوابقش، مدیرکلی تامین برنامه‌های خارجی و رسانه بین‌الملل سیما، جانشینی مدیرکل تولید و مدیریت مستند‌های خارجی شبکه پرس تی‌وی دیده می‌شود. پرس تی‌وی، شبکه انگلیسی‌زبان صداوسیما است و بر اساس عملکردش، یکی از بازوهای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی شناخته می‌شود که در مقاطعی، اعتراف‌های اجباری زندانیان سیاسی را هم پخش کرد و به همین دلیل فعالیتش در کشورهایی مانند انگلستان ممنوع شد.

برمهانی به جز سابقه حضور در صداوسیما، شرکتی به نام «آیات مدیا» هم تاسیس کرد که در واقع بازوی پخش خارجی سازمان فرهنگی-رسانه‌ای اوج وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. فیلم‌های سینمایی «ایستاده در غبار» ساخته محمدحسین مهدویان، «بادیگارد» و «به وقت شام» هر دو به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و انیمیشن «فهرست مقدس» از آثار تولیدشده در سازمان اوج‌اند که شرکت آیت مدیا در خارج از ایران به نمایش گذاشت.

سازمان اوج جدیدترین بازوی فرهنگی-رسانه‌ای سپاه پاسداران است که از دهه ۱۳۹۰ به عرصه تولید فیلم و سریال تلویزیونی وارد شد و علاوه بر فیلم‌های یادشده، فصل پنجم سریال عامه‌پسند «پایتخت» هم که داستان آن ناگهان به سوریه کشیده شد و شخصیت‌های داستان را مقابل نیروهای داعش قرار داد، با سرمایه‌گذاری همین سازمان تولید شد.

حالا به نظر می‌رسد سیطره «اوج» و نیروهای نزدیک به آن به مدیریت صداوسیما رسیده است. برمهانی که خود متولد ۱۳۵۸ است، بلافاصله مدیرانی را برای شش شبکه تلویزیونی منصوب کرد که اغلب متولدان دهه ۱۳۶۰‌اند؛ مانند علی فروغی که از زمان حضور به‌عنوان مدیر شبکه ۳، با تعطیل کردن برنامه پرطرفدار ۹۰ و اخراج عادل فردوسی‌پور جنجالی بزرگ ساخت و البته بازخواست هم نشد.

نقطه مشترک دیگر مدیران جدید شبکه‌های ۱، ۲، ۴، آموزش، قرآن و امید آن است که هرگز در سطوح بالای مدیریت فرهنگی حضور نداشته‌اند و چندان شناخته‌شده نیستند. به همین دلیل، تحلیل عملکرد احتمالی آن‌ها به‌آسانی امکان‌پذیر نیست؛ البته همگی آن‌ها در زمینه مدیریت بر نهادها در دورانی که تندروترین چهره‌های فرهنگی اصولگرا بر مسند کار بوده‌اند، سابقه داشته‌اند.

هجوم یاران جلیلی به تلویزیون

میثم مرادی بینا باج که مدیر شبکه ۱ شده است، در دورانی که صولت مرتضوی- معاون اجرایی فعلی رئیس‌جمهوری و معاون سیاسی وزارت کشور در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد- شهردار مشهد بود، به‌عنوان قائم مقام معاونت فرهنگی شهرداری مشهد فعالیت می‌کرد. او در آن دوران با وحید جلیلی همکاری می‌کرد که معاون فرهنگی شهرداری مشهد بود. وحید جلیلی، برادر سعید جلیلی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و نامزد دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، است و مانند برادرش در حوزه سیاست و فرهنگ دیدگاه‌های تندی دارد.

پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، در آذر ۱۴۰۰، وحید جلیلی را به‌ سمت «قائم مقام رئیس سازمان در امور فرهنگی و دبیر ستاد تحول در رسانه ملی» منصوب کرد و حالا به نظر می‌رسد یکی از چهره‌های نزدیک به او به مدیریت شبکه ۱ سیما رسیده است؛ اصلی‌ترین شبکه سراسری که مدیریت آن همواره به چهره‌های مورداعتماد نظام سپرده می‌شد.

حامد بامروت‌نژاد، مدیر جدید شبکه ۲، از دیگر چهره‌های نزدیک به برادران جلیلی است. او سابقه دبیری جشنواره عمار را در کارنامه دارد که وحید جلیلی یکی از موسسان آن بود. بنا بر کارنامه‌ای که روابط عمومی صداوسیما منتشر کرد، این بالاترین سمت بامروت‌نژاد به‌عنوان مدیر است و کارنامه او مملو از مواردی چون عضویت در هیئت انتخاب جشنواره فیلم مقاومت و تهیه‌کنندگی فیلم و سریال است.

این متولد سال ۱۳۶۵ یکی از حامیان سعید جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ بود و در صفحه اینستاگرامش هنوز متن‌هایی موجود است که نشان می‌دهد انتخاب جلیلی «اصلح» را به «صالح مقبول» یعنی ابراهیم رئیسی ترجیح داده است. به این ترتیب، مدیران دو شبکه تلویزیونی مهم و سراسری سیمای جمهوری اسلامی در اختیار افراد نزدیک به سعید جلیلی قرار گرفته‌اند.

چهره‌های حامی نامزد سابق ریاست‌جمهوری به این دو نفر محدود نیستند. حسین شاهمرادی، متولد ۱۳۶۷ که مدیر شبکه ۴ شده، دیگر فرد نزدیک به تشکیلات سعید جلیلی است. او در زمان دانشجویی، عضو اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان و در سال ۱۳۹۶، از امضاکنندگان نامه دعوت از سعید جلیلی برای نامزد شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری بود.

در دوران رقابت نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری۱۴۰۰ و حتی بعد از انصراف سعید جلیلی، شاهمرادی در توییتر همچنان از او حمایت می‌کرد. او در یکی از توییت‌های خود که حالا معنی‌دار به نظر می‌رسد، نوشت: «این‌ قدر که جلیلی برنامه داره، تلویزیون نداره.» یا در توییت دیگری از او می‌خوانیم: «گفت‌وگوی واقعی دو نفر، همین الان؛ اولی: جلیلی هم انصراف داد. دومی: بیخود کرده‌! من که بهش رای می‌دم.»

او که برنامه‌هایی با موضوع کتاب و البته برنامه «جان جهان» در حمایت از فلسطین را برای شبکه ۴ تهیه می‌کرد، بالاترین سمت مدیریتی‌ که تا به حال داشته در روابط عمومی مجمع ناشران انقلاب اسلامی بوده و با چنین کارنامه‌ای به مدیریت شبکه ۴ رسیده است که مدیران صداوسیما به آن لقب «شبکه نخبگان» داده‌اند و معمولا از اخبار و برنامه‌های سیاسی دوری می‌کند.

سهم حوزوی‌ها و بسیجی‌ها

محمد حسین کشکولی، مدیر جدید شبکه قرآن و معارف اسلامی تلویزیون، پیش از این در اداره کل پژوهش‌های اسلامی صدا وسیما سمت‌هایی داشت، اما سابقه ساخت مستندهای تبلیغاتی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶ و فعالیت‌های حکومتی درباره زلزله‌زدگان کرمانشاه را هم دارد. او تحصیلات حوزوی دارد و به همین دلیل عجیب نیست شبکه قرآن سهم او شده باشد.

محمد صادق باطنی که مدیر جدید شبکه امید (ویژه نوجوانان) معرفی شده است، مانند علی فروغی از بسیج صداوسیما می‌آيد و در این نهاد مدیر آموزش بوده است. او متولد ۱۳۶۷ و عضو هیئت مدیره خبرگزاری مهر است و در حساب اینستاگرام خود، از دولت سابق انتقادهای تندی کرده است. در یکی از پست‌ها، او از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق، به‌تندی انتقاد کرده و نوشته که او به اندازه آمریکایی‌ها، از حضور قاسم سلیمانی در «میدان» ناراحت بوده است.

پیمان جبلی که معاون رسانه‌ای سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملی بود، از زمان انتصاب به‌عنوان رئیس سازمان صداوسیما، با تمجید و تحسین بخشی از جریان اصولگرا که به جلیلی نزدیک‌اند و دیدگاه‌هایی به اصطلاح «عدالت خواهانه» دارند، مواجه شده است. به نظر می‌رسد بعد از دور ماندن جلیلی از کابینه ابراهیم رئیسی، حالا صداوسیما به مهم‌ترین پایگاه او تبدیل شده و مزد انصراف از انتخابات سال ۱۴۰۰ به نفع ابراهیم رئیسی را این‌گونه و به شکل غیرمستقیم دریافت کرده است.

درحالی که عده‌ای سعی می‌کردند جبلی را مخالف رویکرد مدیران پیشین نمایش دهند و حتی از بازگشت عادل فردوسی‌پور به شبکه ۳ سخن می‌گفتند، در روزهای اخیر، کنار گذاشته شدن سروش صحت، بازیگر و نویسنده، از مجری‌گری برنامه «کتاب‌باز» هم خبرساز شد. پیمان جبلی در پاسخ به احتمال ممنوع‌الکار شدن او همه‌چیز را انکار کرد و گفت تهیه‌کننده‌ها و مدیران شبکه درباره برنامه‌ها تصمیم می‌گیرند.

حالا با سرازیر شدن چهره‌های نزدیک به سعید و وحید جلیلی به صداوسیما که به دیدگاه‌های بسته و تند در حوزه فرهنگ شهرت دارند و به لحاظ سیاسی حتی از سایر اصولگراها هم انتقاد می‌کنند، ظاهرا نه تنها قرار نیست در تلویزیون گشایشی رخ دهد که احتمالا وضعیت تلویزیون به‌عنوان رسانه تصویری سراسری و انحصاری بیش از گذشته انتقادبرانگیز خواهد شد.