ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، روز دوشنبه، نهم ماه مه (۱۹ اردیبهشت)، در مراسم «روز پیروزی» در مسکو، مداخله نظامی در اوکراین را «ضروری» دانست، زیرا به گفته او، غرب «درحال آماده‌شدن برای تهاجم به سرزمین‌های روسیه»، ازجمله کریمه، بود.
روز نهم ماه مه در روسیه به‌عنوان «روز پیروزی» شناخته می‌شود. هر سال در این مناسبت که یک روز تعطیل رسمی در روسیه است، روس‌ها پیروزی اتحاد جماهیر شوروی سابق بر آلمان نازی در جنگ جهانی دوم (سال ۱۹۴۵ میلادی) را جشن می‌گیرند. مراسم این روز در مسکو، پایتخت روسیه، با برگزاری رژه نظامی سالانه به سبک دوره اتحاد جماهیر شوروی در میدان سرخ این شهر و سخنرانی رئیس جمهوری کشور همراه است.
امسال هفتاد و هفتمین جشن سالگرد «روز پیروزی» روسیه مصادف شده است با هفتاد و پنجمین روز حمله نظامی نیروهای آن کشور به اوکراین و ناظران در سراسر جهان در انتظار سخنرانی و موضع‌گیری احتمالی پوتین درباره ادامه جنگ در اوکراین بودند.
ولادیمیر پوتین روز دوشنبه در سخنرانی خود، ضمن تبریک سالگرد «پیروزی بزرگ» به کهنه‌سربازان روسیه، گفت: «وظیفه ما حفظ یاد و خاطره کسانی است که نازیسم را شکست دادند.»
اشاره پوتین به شکست آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، درحالی است که یکی از بهانه‌های او برای حمله به اوکراین هم مبارزه با «نازیسم» بوده است. از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه (پنجم اسفندماه)، رئیس جمهوری روسیه همواره تاکید کرده است که نیروهایش درحال «جنگ» در اوکراین نیستند و این صرفا یک «عملیات نظامی ویژه» است علیه آنچه «رژیم نئونازی» در اوکراین می‌خواند.
اما او روز دوشنبه، خطاب به نیروهای نظامی و مردم روسیه گفت «شما اکنون برای امنیت روسیه می‌جنگید» و در بخشی از سخنانش اشاره کرد که «دشمنان سعی کردند از تروریست ها علیه روسیه استفاده کنند».
پوتین در سخنان خود، مدعی شد که «با وجود اختلاف نظر در روابط بین‌الملل، روسیه همواره از ایجاد یک نظام امنیتی متوازن و غیرقابل تقسیم حمایت کرده است، نظامی که برای کل جامعه بین‌المللی حیاتی است».
رئیس جمهوری روسیه در توجیه علت حمله نظامی به اوکراین، توضیح داد: «ما در دسامبر سال گذشته (آذرماه ۱۴۰۰) پیشنهاد برقراری توافقی درمورد تضمین‌های امنیتی دادیم. روسیه از غرب خواست تا برای جست‌وجوی راه‌حل‌های معقول مورد توافق با در نظر گرفتن منافع یکدیگر، وارد گفت‌وگوی صادقانه شود. اما این کاملا بیهوده بود.… کشورهای ناتو نمی‌خواستند به حرف ما گوش دهند، به این معنی که آن‌ها درواقع برنامه‌های کاملا متفاوتی داشتند و ما این را دیدیم. آشکارا، درحال آماده‌سازی برای عملیات تنبیهی دیگری در دونباس و تهاجم به سرزمین‌های تاریخی ما، ازجمله کریمه، بودند…. در کی‌یف، آن‌ها دستیابی احتمالی به سلاح‌های هسته‌ای را اعلام کردند، ائتلاف ناتو به‌طور فعال کنترل نظامی مناطق مجاور ما را آغاز کرد. به این ترتیب، به‌طور نظام‌مند یک تهدید کاملا غیرقابل قبول برایمان ایجاد شد که علاوه‌بر این، دقیقا در مرزهای ما قرار داشت.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او در ادامه تاکید کرد: «همه‌چیز نشان می‌داد که درگیری با نئونازی‌ها، باندریت‌ها (ملی‌گرایان اوکراینی) که تحت حمایت ایالات متحده و شرکای کوچک‌ترشان قرار دارند، اجتناب‌ناپذیر است…. ما شاهد افزایش زیرساخت‌های نظامی بودیم، صدها مستشار نظامی درحال کار بودند و تسلیحات مدرن به‌طور منظم تسلیحات مدرن از ناتو تحویل آن‌ها می‌شدند. [سطح] خطر هر روز بالاتر می‌رفت. روسیه به‌طور پیشگیرانه متجاوز را دفع کرد.»
پوتین به این ترتیب نتیجه‌گیری کرد که «عملیات ویژه نظامی» روسیه، به‌عنوان تصمیم یک کشور «بااقتدار، قدرتمند و مستقل»، اقدامی «ضروری»، «به‌موقع» و «درست» بوده است.
رئیس جمهوری روسیه در این سخنرانی، ضمن قول کمک به خانواده‌های سربازان کشته‌شده و زخمی آن کشور، از امضای حکم ریاست جمهوری در این زمینه خبر داد.
او «روز پیروزی» در اوکراین را نزدیک دانست و گفت که نیروهای داوطلب در دونباس و سربازان ارتش روسیه برای «سرزمین‌های خود» و «آینده‌شان» می‌جنگند.
ارتش روسیه از اواخر فروردین‌ماه، پس از ناتوانی در تصرف کی‌یف، پایتخت اوکراین، بر نبرد در منطقه دونباس در شرق آن کشور متمرکز شده است. دو استان شرقی دونتسک و لوهانسک در اوکراین، موسوم به منطقه دونباس، در سال‌های گذشته، نقطه کانونی کارزار روسیه برای بی‌ثبات‌کردن این کشور بوده است. این کارزار از سال ۲۰۱۴ و زمانی آغاز شد که کرملین هم‌زمان با تصرف شبه‌جزیره کریمه، از نیروهای نیابتی برای ایجاد دو «جمهوری خلق» جدایی‌طلب در اوکراین استفاده کرد. پوتین در روزهای پیش از آغاز حمله به اوکراین، اعلام کرد که استقلال دو منطقه شرق آن کشور، یعنی جمهوری خلق لوهانسک (LPR) و جمهوری خلق دونتسک (DPR) را به‌رسمیت می‌شناسد.
رئیس جمهوری روسیه همچنین در میانه سخنرانی، برای گرامیداشت یاد کشته‌شدگان یک دقیقه سکوت اعلام کرد.
اما نکته جالب در سخنرانی روز دوشنبه پوتین این بود که اصلا در سخنانش به نام اوکراین اشاره‌ای نکرد. او همچنین هیچ‌گونه ارزیابی از پیشرفت در جنگ و اینکه تا چه زمانی ممکن است ادامه داشته باشد، ارائه نکرد.
رئیس جمهوری روسیه علاوه‌بر این، به نبرد خونین در بندر ماریوپل که در هفته‌های گذشته، به‌نوعی مهم‌ترین خط مقدم درگیری‌ها بوده است، نیز هیچ‌گونه اشاره‌ای نکرد. این درحالی است که کارشناسان نظامی تصرف ماریوپل را «بزرگ‌ترین دستاورد کرملین» از ابتدای حمله به اوکراین می‌دانند. پوتین اول اردیبهشت‌ماه به‌طور رسمی اعلام کرد که این شهر به تصرف کامل نیروهای روسیه درآمده است، درحالی که هنوز گروهی از مدافعان اوکراینی موسوم به گردان آزوف در آن شهر درحال مقاومت بودند و هنوز هم از آن‌جا خارج نشده‌اند.
پیشاپیش گمانه‌زنی‌های بسیاری مطرح شده بود، مبنی‌بر اینکه پوتین در نهم ماه مه دست‌کم نوعی اعلام پیروزی نمادین خواهد کرد، یا اینکه در این روز نیروهای ذخیره ارتش را نیز به خدمت فرامی‌خواند به‌طور رسمی علیه اوکراین اعلان جنگ خواهد کرد. برخی دیگر هم ابراز نگرانی کرده بودند که او از فرصت «روز پیروزی» برای اعلام بسیج ملی در روسیه و همچنین اعلان رسمی جنگ نه‌تنها علیه اوکراین، بلکه احتمالا علاوه‌بر آن، علیه سایر کشورهای غربی استفاده کند.
یک روز پیش از سخنرانی رهبر روسیه، رهبران «گروه هفت»، شامل آمریکا، بریتانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، کانادا، و ژاپن، روز یکشنبه در نشستی مجازی ضمن بزرگداشت هفتاد و هفتمین سالگرد پیروزی بر آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، اعلام کردند که قاطعانه از اوکراین حمایت می‌کنند و اعمال پوتین را «مایه شرم روسیه و فداکاری‌های تاریخی مردم آن کشور» دانستند.
