انتخابات مجلس لبنان در سال ۲۰۲۲،  در روزهای ۶ و ۸ مه، با رای‌گیری از لبنانی‌های مهاجر در کشور محل اقامتشان آغاز می‌شود. این اولین آزمون انتخاباتی در سطح ملی پس از اعتراض‌های گسترده در اکتبر ۲۰۱۹ و انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ است.

بسیاری از مهاجران لبنانی ساکن امارات متحده عربی مایل‌ هستند در روزهای جمعه و یکشنبه پای صندوق‌های رای بروند و امیدوارند با آرای خود، جلو بدتر شدن بحران اقتصادی و ناپدید شدن طبقه متوسط را بگیرند و در حکومت فرقه‌ای فعلی، تغییری ایجاد کنند؛ حکومتی که مشخصه آن نخبگانی‌اند که اکثریت جمعیت این کشور را به دامن فقر شدید انداخته‌اند.

مهاجران لبنانی امیدوارند تا با شرکت در انتخابات امسال و رای دادن تغییری ایجاد کنند. العربیه با برخی از مهاجران لبنانی در امارات که خود را برای روز رای گیری آماده می‌کنند، صحبت کرده است.

سیاست در لبنان یک «تابو» است

مارک الخوری، ۲۷ ساله، اصالتا لبنانی است. او در امارات به دنیا آمد و بزرگ شد، اما در لبنان به دانشگاه رفت و آنجا بود که در معرض افکار سیاسی مردم اطرافش قرار گرفت. او می‌گوید: «منصفانه بگویم؛ فکر می‌کنم زمان رای دادن رسیده است. چیزی که در طول مدت زندگی [به عنوان دانشجو] در لبنان آموختم این بود که سیاست به یک تابو تبدیل شده است، زیرا هیچ‌کس نمی‌خواهد در مورد آن صحبت کند. واقعیت این است که شما باید در مورد آن صحبت کنید، زیرا یک چیزی از اساس اشتباه است.»

او که کودکی خود را به‌عنوان یک مهاجر سپری کرده است، می‌گوید که وقتی به لبنان نقل مکان کرد، چیزهای زیادی برای یادگیری وجود داشت. الخوری گفت: «من واقعا می‌خواهم تفاوت ایجاد کنم. به همین دلیل است که باید رای بدهم و به همین دلیل معتقدم که همه باید رای بدهند؛ زیرا وقت آن است که سیاست دیگر یک تابو نباشد و مردم یاد بگیرند که قرار است سیاستمداران برای شما کار کنند و شما برای آن‌ها کار نمی‌کنید.»

به گفته الخوری، مردم لبنان «از یک ایدئولوژی پیروی نمی‌کنند، بلکه از یک فرد پیروی می‌کنند» و افزود که این یکی از دلایل اصلی مشکلات سیاسی در این کشور است. 

او ادامه داد: «به نظر من، دین و سیاست هرگز نباید با هم مخلوط شوند. دین یک روش زندگی است، یک باور است. در هیچ کجا، هیچ دینی نمی‌گوید شما باید در راس حکومت باشید.»

در ماه‌های اخیر، فعالان لبنانی در سرتاسر جهان تلاش‌های خود را برای تشویق بیشتر مهاجران این کشور به رای دادن افزایش داده‌اند. بیش از ۲۲۰ هزار (شش درصد) لبنانی‌ دیاسپورا برای رای دادن ثبت نام کرده‌اند که این تعداد نسبت به انتخابات مجلس قبلی در سال ۲۰۱۸- زمانی که برای اولین بار اجازه رای دادن در خارج از کشور مجاز شد- سه برابر شده است.

سیاست لبنان هم برای دیاسپورا و هم برای ساکنان این کشور موضوعی حساس محسوب می‌شود، زیرا مدت‌ها است که تحت تاثیر مذهب قرار گرفته است. از زمانی که فرانسوی‌ها در سال ۱۹۳۶ از لبنان خارج شدند، فرقه‌گرایی اساس اکوسیستم سیاسی لبنان بوده است. این سیستم در تئوری، قرار بود از نفوذ همه ۱۸ گروه مذهبی به رسمیت شناخته‌شده که برخی از آن‌ها اکنون شبه‌نظامیان خود را دارند، اطمینان حاصل کند و در دولت، همه نقش‌های خدمات عمومی به طور مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود.

با این حال، حکومت مذهبی شبه فدرال همراه با جنگ داخلی دهه ۱۹۶۰ و اولویت روابط خانوادگی در احزاب سیاسی، جامعه لبنان را عمیقا متفرق نگه داشت و باعث شد فرقه‌گرایی بر ناسیونالیسم حاکم شود و فساد بومی ادامه یابد.

عمر، ۳۴ ساله، تبعه لبنان، هم ضمن تکرار نظرات الخوری، معتقد است که دین و سیاست باید از هم جدا شوند. او به العربیه گفت: «من به یک کشور لاییک اعتقاد دارم... در کشوری که قدرت در اختیار مردم است، نه به دلیل مذهبشان یا به دلیل تعلق آن‌ها به یک گروه یا حزب مذهبی خاص. من ترجیح می‌دهم کسی کشور را اداره کند که لیاقتش را دارد... کسی که دستاوردهایی دارد، پیشینه سیاسی دارد و واقعا به حزب خاصی وابسته نیست. کسی که به نوعی بی‌طرف است، کسی که عمل می‌کند و فقط در مورد برنامه‌ها حرف نمی‌زند.»

 او ادامه داد که به یک نامزد مستقل از جامعه مدنی رای خواهد داد.

عمر در سال ۲۰۱۸ در انتخابات شرکت نکرد، اما تصمیم دارد این بار شرکت کند؛ زیرا امیدوار است حداقل به تغییر وزن صداها و آرا در مجلس کمک کند.

دور شدن از احزاب سیاسی سنتی

گزارش ابتکار اصلاحات عربی که اوایل این هفته منتشر شد و به بررسی رفتار رای‌دهی دیاسپورا در سال ۲۰۱۸ می‌پردازد، نشان می‌دهد که رفتار و نگرش‌های سیاسی آن‌ها بر اساس محل مهاجرت و دلیل مهاجرت متفاوت است. رای‌دهندگان دیاسپورایی ثبت‌نام‌شده در آن زمان در کانادا، ایالات متحده، امارات متحده عربی، فرانسه و استرالیا مستقر بودند که عمدتا از نیروهای لبنانی و جنبش آزاد میهنی حمایت می‌کردند. رای‌دهندگان در آلمان و چندین کشور آفریقایی نیز عمدتا احزاب شیعه امل و حزب‌الله را انتخاب کردند.

مهاجران لبنانی که در آن زمان رای دادند، تاثیر چندانی نداشتند؛ زیرا تنها سه درصد شرکت‌کنندگان را تشکیل می‌دادند و کمتر از شش درصد از رای‌دهندگان خارج از لبنان نامزدهای فهرست‌های مخالف را انتخاب می‌کردند. بر اساس گزارش مشترک ابتکار اصلاحات عربی و ابتکار سیاست، این کار بر کاهش تاثیر نظام فرقه‌ای حاکم چندان موثر نبود.

مقیاس تغییر در نگرش رای‌دهندگان برای دور شدن از حمایت از احزاب سیاسی سنتی در انتخابات ۲۰۲۲ به طور کلی نامشخص است، اما مهاجران امارات متحده عربی که با العربیه صحبت کردند، ابراز تمایل کردند به سهم خود برای ایجاد این تغییرعمل کنند.

رائد، ۳۴ ساله، مهاجری است که در صنعت هوانوردی کار می‌کند. او گفت که به امارات متحده عربی نقل‌مکان کرد؛ زیرا سال‌ها در لبنان رنج می‌کشید و مصمم است که امسال با رای خود تغییری ایجاد کند. دیدگاه او به دلیل موانعی که در لبنان با آن مواجه بود، هم از نظر اجتماعی و هم از نظر اقتصادی تغییر کرده است.

 او اضافه کرد علی‌رغم اینکه منزلشان در طول جنگ داخلی بمباران شد و دست پدرش هم آسیب دید، پدرش از یکی از احزاب سیاسی سنتی لبنان حمایت می‌کرد. رائد گفت: «من برای ایجاد تغییر رای می‌دهم و دیگر از یکی از احزاب سنتی حمایت نمی‌کنم. پدرم اساسا یک دست دارد. او در جنگ داخلی داخل خانه ما مجروح شد... بمباران شدیم. هیچ‌کس به او کمک نکرد، آن‌ها [حزبی که او از آن حمایت می‌کرد] اصلا به ما نگاه نمی‌کردند، ما هرگز در زمانی که به آن‌ها نیاز داشتیم، چیزی از آن‌ها دریافت نکردیم، بنابراین این دلیل دیگری برای مخالفت من با این احزاب است.»

«[حکومت فرقه‌ای] باید تغییر کند. شما نمی‌توانید دین را با حکومت یا دین را با احزاب سیاسی مخلوط کنید.»

الی، مهاجری ۳۰ ساله که اولین بار است رای می‌دهد، گفت که مبارزه خانواده‌اش در لبنان او را برای رای دادن مجاب کرده است.

او گفت: «با توجه به مسائل اخیر که آن‌ها با آن مواجه بودند مانند انفجار چهار اوت [بندر بیروت] و بحران، من فقط می‌خواهم لبنان به کشور بهتری تبدیل شود. من لبنان را دوست دارم و می‌خواهم آن را کشوری موفق ببینم. من کاملا با فرقه‌گرایی مخالفم. ممکن است برای تغییر آن اکنون زمان بسیار کم باشد، زیرا مردم به آن عادت کرده‌اند. من همیشه با این احزاب مخالف بوده‌ام زیرا این واقعیت را دوست نداشتم که آن‌ها به جای کمک به مردم به نفع خودشان کار کنند.»

الخوری ۲۷ ساله همچنین گفت که می‌خواهد قانون اساسی کشورش به روز شود: «آخرین باری که بررسی کردم، قانون اساسی از دهه ۱۹۲۰ به‌روز نشده بود. اینکه اگر وقتی جزو نیروهای امنیتی داخلی و پلیس‌اید سبیل بگذارید، می‌توانید ۵۰ هزار لیره لبنان اضافه حقوق بگیرید، نشان می‌دهد که قانون اساسی ما چقدر منسوخ است... ارگان‌های قدیمی موجود ۴۰ سال است آنجایند و چیزی را تغییر نداده‌اند.»

 الخوری ادامه داد: «آن‌ها هنوز با این قوانین زندگی می‌کنند، از ما سوءاستفاده می‌کنند، فساد ایجاد می‌کنند.»

او گفت: «امیدوارم با رای دادن به یک فرد جدید، یک فرد باوجدان، حداقل تلاش کنند آنچه در حال حاضر انجام می‌شود، تغییر دهند. قانون اساسی فعلی را اصلاح یا حداقل آن را به‌روز کنند تا کشور بتواند دوباره پاهای خودش بایستد.»

سیاست لبنان به «خون جدید» نیاز دارد

راشا، ۳۶ ساله، مقیم امارات متحده عربی، گفت که او همیشه رای داده است، اما این بار می‌خواهد افراد بیشتری را متقاعد کند که رای دهند: «زیرا این بدترین شرایطی است که لبنان تاکنون داشته است»

او ادامه داد: «این یک امید بزرگ است به دلیل آنچه کشور به آن رسیده است. این فرصتی برای مردم برای رای دادن و آوردن خون جدید [به دولت] است.»

به گفته راشا، «خون کهنه» در دولت تغییری ایجاد نمی‌کند. مردم،- خانواده‌ها و نسل‌های قبلی به این باور داشتند اما آن‌ها دیگر همان اهمیت یا اعتبار قبلی را ندارند. آن‌ها [در دولت] جایی ندارند و این فرصت ما برای ایجاد تغییر است.

«بزرگ‌ترین اشتباه زمانی است که کسی می‌گوید این‌طور نیست، که من تنها هستم، که وضعیت فقط به رای من متکی نیست. اما این‌طور است. مهاجران اکثریت جمعیت لبنان را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین امیدوارم که من یکی از افرادی باشم که می‌خواهند بروند و تغییری ایجاد کنند. احساسات امسال متفاوت است، خیلی بهتر است، مردم می‌خواهند کمک کنند.»

راشا و بسیاری دیگر از دیاسپورای مستقر در امارات برای برنامه‌ریزی و مدیریت روز رای گیری به کنسولگری لبنان در دبی کمک کرده‌اند. او در این باره گفت: «همه ما فقط می‌خواهیم آنجا باشیم تا کمک کنیم.»

رافائل دانیل، ۳۱ ساله که یک کارگزار بیمه است، گفت: «اساسا مشکل دولت ما این است که از ۳۰ سال قبل همین بوده... هیچ چیز تغییر نکرده، طرز فکر برخی از مردم هم تغییر نکرده، بنابراین کاملا فاسد شده است؛ تا جایی که به این زودی‌ها بازگشتی وجود ندارد.»

او افزود: «من فکر می‌کنم رای‌های ما فقط یک زنگ خطر برای مردمی است که در حال حاضر در محل‌اند؛ این فقط به سیاستمداران پیام می‌دهد که ما خسته شده‌ایم. این پیام برای ایجاد تفاوت، کافی خواهد بود.»

تخمین زده می‌شود که در انتخابات امسال مجلس لبنان، یک هزار و ۴۴ نامزد به امید کسب یکی از ۱۲۸ کرسی مجلس رقابت کنند.