رشد شاخص‌های بورس؛ بزرگ شدن حباب بدون تحرکی مثبت در اقتصاد

بورس سبز شد، اما اعتماد سهامداران خرد به آن بازنگشت

رشد شاخص بورس تهران پس از تعطیلات نوروز _ تجارت‌نیوز 

پس از آنکه وعده‌های بی ‌سرانجام ابراهیم رئیسی در خصوص بهبود وضعیت بازار سرمایه در سال گذشته بی‌‌نتیجه ماند، حالا عوامل بیرونی از جمله تبعات جنگ روسیه علیه اوکراین موجب شده که شاخص بورس در هفته‌های آغازین سال جدید روند نسبتا مثبتی به خود بگیرد، شرایطی که نه به پشتوانه بهبود وضعیت شرکت‌های بورسی که صرفا حبابی متاثر از تحولات سیاسی جهان و بعضا تصمیمات اقتصادی یکباره صورت گرفته از سوی دولت است.

شاخص کل بورس در هفته گذشته و در ادامه مسیر رو به رشد پس از تعطیلات نوروزی خود، از حدود یک میلیون و ۴۳۲ هزار واحد عبور کرد و به تبع همین امر بار دیگر ابراهیم رئیسی در دیدار اخیر خود با مسئولان وزارت اقتصاد،  به ارائه برنامه‌هایی برای حمایت دولت از این بازار و تلاش برای بازگرداندن اعتماد مردم به بورس پرداخت.

اما در حالی شاخص بازار سرمایه با رشد همراه شده که آمارهای رسمی نه تنها وضعیت مساعدی از تولیدات صنایع بورسی گزارش نکرده که حتی چشم‌انداز مثبتی را هم برای ماه‌های پیش روی آنها به تصویر نکشیده است.

آخرین گزارش پژوهشکده پولی و بانکی نشان می‌دهد که روند نزولی تولید در شرکت‌های صنعتی بورسی در زمستان سال گذشته همچون ماه‌های پیش از آن ادامه داشته است.

روند تولید در کارخانه‌های صنعتی که از پاییز سال گذشته با بازدهی منفی همراه شده بود، در پایان بهمن ماه ۱۴۰۰ نیز به همان منوال ادامه مسیر داده است.

موضوعی که مهم‌ترین علت آن کاهش تقاضا و افزایش موجودی انبار شرکت‌های صنعتی اعلام شده است. پژوهشکده پولی و بانکی، با اعلام اینکه شاخص تولیدات صنعتی در پایان بهمن‌ماه به منفی ۰.۷ درصد رسیده است، پیش‌بینی کرده که تضعیف تولیدات صنعتی (با تاکید بر شرکت‌های صنعیت بورسی) در ماه‌های آینده نیز ادامه داشته باشد.

در همین حال شاخص بورس بهار امسال را سبز شروع کرد، رنگی که مهمترین علت آن آغاز جنگ در اوکراین بود که به رشد قابل ملاحظه قیمت نفت و گاز در بازارهای جهانی منجر شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

افزایش قیمت جهانی نفت بر بازار سرمایه ایران نیز اثرگذار بود و منجر به مثبت شدن شاخص آن به ویژه در برخی صنایع مرتبط با نفت و پتروشیمی شد. در عین حال حمله روسیه به اوکراین بر قیمت برخی فلزات اساسی همچون مس نیز اثر داشت و این موضوع بر شاخص شرکت‌های مربوطه در بازار سرمایه ایران هم تاثیر قیمتی داشت.

در کنار تبعات مستقیم جنگ در اوکراین، تصمیم دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هم توانست تحرکی در برخی گروه‌های کالایی مثل صنایع دارویی به همراه داشته و به افزایش قیمت و رشد ارزش سهام آنها منجر شود. 

قطعا این موضوع به معنای بهبود وضعیت این گروه صنعتی نیست، چرا که همین گروه صنایع دارویی، طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی در سال گذشته با نرخ رشد تولید منفی بالایی همراه بوده است.

اما سهامداران خرد که از حدود دو سال قبل به دنبال ریزش‌های پی‌درپی و زیان‌های هنگفت خود، بارها و بارها دست به تجمع در مقابل ساختمان بورس و همچنین مجلس شورای اسلامی زده بودند، حالا احتمالا می‌دانند که این سبزپوشی موقت و حبابی بورس نمی‌تواند نویدبخش دوران اوج گرفتن شاخص کل و سوددهی شرکت‌هایی باشد که در عمل سودده نیستند.

‌برخی گزارش‌ها از خروج سرمایه‌های حقیقی و عمدتا خرد از بازار سرمایه حکایت دارد که این امر نشان دهنده آن است که احتمالا مردم عادی حاضر نیستند یک بار دیگر به این بازار که هر از گاهی به منبع تامین مالی دولت‌ها برای جبران کسری بودجه‌شان تبدیل می‌شود، اعتماد کنند.

براین اساس، در هفته‌های اخیر با وجود رشد شاخص کل بورس، خروج پول حقیقی از این بازار افزایش یافته به طوریکه تنها در روز یکشنبه چهاردهم فروردین‌ماه، بیش از هشت میلیارد تومان از سرمایه‌های حقیقی از این بازار خارج شدند.

گرچه برخی مقام‌های دولتی و همچنین کارشناسان بر آن هستند که آینده بازار سرمایه را با گره زدن به توافق هسته‌ای، مثبت ترسیم کنند اما واقعیت‌های اقتصادی‌ای که صنایع و کارخانجات تولیدی بورسی با آن روبرو هستند حاکی از آن است که حتی اگر مذاکرات به توافق هم ختم شود، حباب موقت و کوتاه‌مدت دیگری در بورس شکل می‌گیرد اما دوام زیادی نخواهد داشت.

این مسئله در کنار تحولات سال‌های گذشته این بازار، احتمالا به آنچه که مورد نظر دولت یعنی اعتماد دوباره مردم و سهامداران خرد به بازار سرمایه است منتهی نخواهد شد.

بیشتر از اقتصاد