تهاجم روسیه به اوکراین که حالا بیش از یک‌ماه ادامه پیدا کرده است، عاملی بود که به اتحادی جدید میان کشورهای عضو ناتو و تقویت پیوندهای ترانس آتلانتیک بین کشورهای اروپایی و ایالات متحده منجر شد؛ اما ازسوی دیگر، تنش‌های موجود در روابط دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، با کشورهای خاورمیانه را تشدید کرد.  

روابط آمریکا با عربستان سعودی و امارات متحده عربی، متحدان دیرینه‌اش در خلیج فارس، هرگز به این اندازه تیره نبوده است. 

به نوشته روزنامه آمریکایی واشینگتن‌پست، امتناع دو کشور عربی از افزایش تولید نفت در بحبوحه بالا رفتن قیمت جهانی سوخت پس از حمله روسیه به اوکراین، هم‌زمان با آن‌چه که دولت بایدن محکوم‌کردن «نه‌چندان محکم» مسکو برای این تهاجم می‌داند، از بارزترین دلایل فعلی این تیرگی روابط محسوب می‌شود.

امارات متحده عربی و عربستان سعودی درخواست ایالات متحده برای افزایش تولید نفت خود به‌منظور جبران کسری بازار در جریان بحران اوکراین را رد کردند و اماراتی‌ها در شورای امنیت سازمان ملل متحد به پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای محکومیت روسیه، رای ممتنع دادند. 

اما در مورد هر دو کشور، ریشه‌های اختلاف با آمریکا بسیار عمیق‌تر است. مقام‌های این کشورها به موارد مختلفی اشاره می‌کنند که موجب تردیدشان درمورد تضمین‌های امنیتی ایالات متحده شده است، ازجمله آنچه که شکست دولت بایدن در واکنش شدید به حملات موشکی مداوم حوثی‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی به کشورهایشان می‌دانند و همچنین اشتیاق دولت بایدن برای امضای یک توافق هسته‌ای جدید با تهران که به تجاوزهای منطقه‌ای ایران نمی‌پردازد.

در هفته‌های گذشته، گزارش‌ها مبنی‌بر احتمال خارج‌کردن سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا در راستای احیای توافق برجام نیز به این موارد افزوده شد.

نکته دیگری که به نوشته واشینگتن‌پست آن هم به اندازه موارد بالا برای این کشورهای خلیج فارس اهمیت دارد، چیزی است که آن‌ها به‌عنوان «نوعی بی‌احترامی ازسوی یک متحد دیرینه» تلقی می‌کنند. جفری فلتمن که سال‌ها به‌عنوان یک دیپلمات ارشد ایالات متحده در منطقه خاورمیانه و معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد فعالیت کرده، معتقد است که این موضوع «فراتر از سیاست است و به امور شخصی برمی‌گردد».

جو بایدن، که درطول کارزار انتخاباتی خود عربستان سعودی را یک کشور «مطرود» توصیف کرده بود، پس از گذشت بیش از یک‌سال از دوره ریاست جمهوری‌اش، هنوز با شاهزاده محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، ملاقات یا حتی گفت‌وگو نکرده است. 

همچنین منابع مطلع دیپلماتیک که به شرط فاش‌نشدن نامشان با واشینگتن‌پست صحبت‌کرده‌اند، به خشمگین‌شدن محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، درپی هفته‌ها انتظار برای ملاقات با مقام‌های ارشد آمریکایی و نگرفتن پاسخ مثبت فوری به درخواست‌هایش برای تدارکات بیشتر دفاع هوایی پس از نخستین حمله حوثی‌ها به ابوظبی در اواسط ماه ژانویه، اشاره کرده‌اند. 

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در تلاش برای بازگرداندن این روابط به مسیر پیشین خود، روز سه‌شنبه، نهم فروردین‌ماه، در مراکش با محمد بن‌زاید دیدار کرد. او پیش از این دیدار، هنگام فشردن دست ولیعهد اماراتی در مقابل دوربین خبرنگاران، با اشاره به اهمیت رابطه با امارات برای آمریکا، گفت که «امارات متحده عربی یک رهبر منطقه‌ای و بیش از پیش، یک رهبر جهانی» محسوب می‌شود.  

محمد بن‌زاید هم این دیدار را یک «فرصت مهم» دانست و گفت: «مطمئنم که موضوعات زیادی برای گفت‌وگو داریم، به‌ویژه درمورد روابط دوجانبه‌مان.»

آنتونی بلینکن روز چهارشنبه بدون ارائه جزئیات، درمورد این دیدار به خبرنگاران بلینکن گفت که به محمد بن‌زاید، «به‌وضوح گفته است که ایالات متحده شریک واقعی امارات است». او افزود که تمرکز دوطرف در این دیدار بر موضوع تامین انرژی و افزایش تولید نفت، نبوده است.

به گفته منابع مطلع، با توجه به بحران‌های فراوان و فشارها از درون حزب دموکرات و فراتر از آن در آمریکا بر جو بایدن برای اتخاذ موضعی سخت‌تر دربرابر پادشاهی‌های حوزه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی، رئیس جمهوری آمریکا امکان چندانی برای پرکردن شکاف موجود در اختیار ندارد.

به گزارش واشینگتن‌پست، ملاقات یا حتی یک تماس تلفنی با محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) او را به‌عنوان آمر ترور جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی مقیم آمریکا در سال ۲۰۱۸ معرفی کرده است، در روابط پرتنش فعلی بایدن با بسیاری از اعضای کنگره آمریکا، مسئله‌ساز خواهد شد.